400 tỉ của khách hàng gửi tại OceanBank Hải Phòng 'bốc hơi' như thế nào?

Trần Thị Kim Chi, Lê Vương Hoàng và Nguyễn Thị Minh Huệ - Ảnh: Cơ quan công an cung cấp

Viện KSND tối cao vừa có quyết định trả hồ sơ vụ án tham ô tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Ngân hàng TNHH MTV Đại Dương (OceanBank) cho Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an điều tra bổ sung lần 2.

Trước đó, khi kết thúc điều tra, cơ quan điều tra đã đề nghị Viện KSND tối cao truy tố 4 bị can nguyên là cán bộ OceanBank gồm: Trần Thị Kim Chi (nguyên giám đốc chi nhánh); Nguyễn Thị Minh Huệ (nguyên trưởng phòng kế toán kho quỹ); Lê Vương Hoàng (nguyên giao dịch viên, kiểm soát viên) và Chu Văn Nha (nguyên thủ quỹ).

Số tiền các bị can chiếm đoạt trong vụ án này là hơn 400 tỉ đồng. Điều đáng nói là với 300 tỉ đồng, cơ quan điều tra kết luận các bị can lừa đảo của khách hàng. Số tiền hơn 110 tỉ đồng còn lại, cơ quan điều tra lại kết luận các bị can tham ô của ngân hàng.

Để tiền ngoài hệ thống để chiếm đoạt

Trước đó, từ năm 2012-2017, 27 người dân tại TP Hải Phòng đã gửi rất nhiều tiền tiết kiệm tại OceanBank chi nhánh Hải Phòng. Số tiền gửi dao động từ 400-500 tỉ đồng.

Tháng 8-2017, một số người đem sổ tiết kiệm đến OceanBank rút tiền thì được ngân hàng thông báo không trả tiền với lý do số tiền gửi của khách hàng không có trong hệ thống. Người dân đã làm đơn tố cáo.

Kết quả điều tra cho thấy tháng 3-2010, Trần Thị Kim Chi được bổ nhiệm làm phó giám đốc OceanBank chi nhánh Hải Phòng. Thời gian này, một số khách hàng có sẵn mối quan hệ với Chi và cán bộ ngân hàng nên thường liên hệ và đặt lịch trước mỗi lần đến giao dịch hoặc gửi tiết kiệm.

Chi chỉ đạo nhân viên chủ động đón tiếp khách hàng để nhận tiền gửi hoặc vận động khách hàng tiếp tục gửi tiền tại OceanBank. Tiếp đó, các bị can hướng dẫn khách hàng ký chứng từ nộp tiền, bảng kê các loại tiền nộp theo quy định.

Tuy nhiên, các bị can không hạch toán số tiền gửi của khách hàng lên hệ thống FCC và phát hành sổ tiết kiệm ngoài hệ thống, sau đó tiêu hủy chứng từ mở sổ tiết kiệm mà khách hàng đã ký.

Để hợp thức sổ tiết kiệm ngoài hệ thống đưa cho khách hàng, Lê Vương Hoàng đã dùng phần mềm soạn thảo văn bản trên máy tính, nhập thông tin của khách hàng in lên phôi sổ tiết kiệm trắng đã được chuẩn bị từ trước rồi trình lãnh đạo OeanBank ký tên, đóng dấu.

Bằng thủ đoạn nêu trên, Trần Kim Chi đã in và phát hành 79 sổ tiết kiệm ngoài hệ thống cho 21 khách hàng, chiếm đoạt của khách hàng hơn 242 tỉ đồng và 2,7 triệu USD. Hành vi này của Trần Thị Kim Chi và các đồng phạm bị đề nghị truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Tự hạch toán sổ tiết kiệm dù không được khách hàng yêu cầu

Chi nhánh OceanBank tại Hải Phòng hiện vẫn hoạt động bình thường - Ảnh: TIẾN THẮNG

Bên cạnh đó, do cần tiền để sử dụng cá nhân hoặc trả cho khách hàng có sổ tiết kiệm ngoài hệ thống đến rút tiền, Chi đã trực tiếp hoặc thông qua cấp dưới lấy tiền từ quỹ chi nhánh để sử dụng hoặc trả cho khách hàng.

Để cân đối quỹ tiền mặt, Chi chỉ đạo nhân viên hạch toán, tất toán sổ tiết kiệm của khách hàng đang có trên hệ thống FCC mặc dù khách hàng không yêu cầu tất toán.

Đến kỳ hạn tất toán sổ tiết kiệm, Chi chỉ đạo Lê Vương Hoàng chủ động liên hệ khách hàng, đặt lịch đón tiếp, vận động khách hàng tiếp tục gửi tiền tiết kiệm. Khi khách hàng đồng ý gửi tiếp, Hoàng hướng dẫn làm các thủ tục tất toán nộp lại sổ tiết kiệm cũ, ký khống (không điền nội dung ngày, tháng, năm) vào phiếu rút tiền.

Sau đó, Hoàng mở sổ tiết kiệm mới nhưng không hạch toán vào hệ thống, đồng thời tiêu hủy các sổ tiết kiệm mới mà chỉ giữ lại các chứng từ tất toán sổ tiết kiệm cũ để hợp thức hóa cho việc tất toán khống trước đó.

Bằng các thủ đoạn nêu trên, Trần Thị Kim Chi và đồng phạm đã tham ô của ngân hàng số tiền hơn 110 tỉ đồng và phát hành ngoài hệ thống cho khách hàng 30 sổ tiết kiệm. Hành vi này của các bị can bị đề nghị truy tố về tội "Tham ô tài sản".

Không đồng tình với kết luận nêu trên, các bị hại đã gửi nhiều đơn khiếu nại, tố cáo đến các cơ quan tố tụng vì cho rằng việc cơ quan điều tra đề nghị truy tố 4 bị can về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản là chưa phù hợp, chưa đúng với bản chất vụ án.

Lý do vì từ tháng 5-2015 cho đến nay, OceanBank là ngân hàng 100% vốn nhà nước. Tiền các bị hại gửi tại trụ sở ngân hàng trong giờ hành chính, có giao dịch viên tiếp nhận thông tin từ khách hàng, nhận tiền, kiểm đếm…

Khi người gửi hoàn thành các thủ tục theo yêu cầu của ngân hàng thì được cán bộ giao sổ tiết kiệm. Các sổ này đều có chữ ký của giao dịch viên, kiểm soát viên và chữ ký của lãnh đạo ngân hàng.

Các bị hại cho rằng 4 bị can chiếm đoạt tiền của ngân hàng chứ không phải chiếm đoạt tiền của bị hại, vì tiền tiết kiệm đã gửi vào ngân hàng nhưng không được hạch toán vào hệ thống. Việc nhận tiền và hạch toán sổ sách như thế nào thì ngân hàng phải chịu trách nhiệm.

Bị hại có sơ sở, thiếu sót

Kết quả điều tra bổ sung cho thấy một số bị hại đã có sơ hở như ký khống lên chứng từ tất toán sổ tiết kiệm, 7 khách hàng không đến ngân hàng giao dịch; không đăng ký mẫu chữ ký khách hàng trên hệ thống FCC; các giao dịch gửi tiền, rút tiền là do người khác thực hiện; đưa tiền cho cán bộ ngân hàng nhưng không nhận sổ tiết kiệm mà nhiều ngày sau mới nhận…