Vì sao virus corona đáng sợ với nền kinh tế toàn cầu hơn đại dịch SARS?

Dịch virus corona bùng phát khi Trung Quốc đóng một vai trò lớn đối với nền kinh tế toàn cầu. Nếu kinh tế nước này bị ảnh hưởng nó cũng sẽ tác động tới thế giới.

Trong khi nhà chức trách ở Trung Quốc đang chạy đua để ngăn chặn sự lây lan của chủng virus corona mới giết chết hàng trăm người, thì các nhà đầu tư cũng đang chuẩn bị cho một biến động lớn trong nền kinh tế toàn cầu, khi một số nhà phân tích cho rằng virus corona có thể nghiêm trọng hơn so với dịch SARS năm 2003.

SARS, viết tắt của hội chứng hô hấp cấp tính nặng, lần đầu tiên xuất hiện ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc trước khi lan sang các nước khác. Virus này đã cướp đi gần 800 mạng sống trên toàn thế giới và làm giảm 0,5% đến 1% tăng trưởng GDP của Trung Quốc trong năm 2003.

Người dân Trung Quốc trải qua một kỳ nghỉ lễ Tết Nguyên đán đầy ám ảnh. Ảnh: Getty Images.

Nhưng corona virus mới - được cho là có nguồn gốc từ Vũ Hán - đã tấn công Trung Quốc vào thời điểm nền kinh tế của nước này phát triển mạnh hơn và có nhiều liên kết với thế giới hơn. Điều đó đồng nghĩa với việc, bất kỳ sự ảnh hưởng nào đối với tăng trưởng của Trung Quốc cũng sẽ tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế toàn cầu.

Dưới đây là 5 biểu đồ cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đã thay đổi kể từ khi dịch SARS bùng nổ.

Nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới

Kể từ năm 2003, Trung Quốc đã phát triển từ nền kinh tế lớn thứ 6 thế giới lên nền kinh tế lớn thứ hai hiện nay. Quốc gia này là động lực tăng trưởng chính trên toàn thế giới, Quỹ Tiền tệ Quốc tế ước tính chỉ riêng Trung Quốc đã chiếm 39% tăng trưởng kinh tế toàn cầu vào năm 2019 .

Tăng trưởng GDP của Trung Quốc kể từ 2003 đến 2018.

Taimur Baig, nhà kinh tế trưởng và giám đốc điều hành nghiên cứu tại ngân hàng DBS của Singapore cho biết: "Cả thế giới đã không chú ý đến quốc gia này, cho tới khi tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc chậm lại khoảng 1% sau đại dịch SARS".

"Hiện nay, Trung Quốc chiếm gần 1/5 tăng trưởng toàn cầu. Nếu nền kinh tế Trung Quốc chậm lại chỉ 0,5% cũng sẽ gây ra một cơn địa chấn".

Ngành dịch vụ đóng vai trò lớn

Như đối với dịch SARS 17 năm trước, sự lây lan của coronavirus mới có khả năng ảnh hưởng đầu tiên đến chi tiêu của người tiêu dùng. Nhưng sự suy giảm trong chi tiêu tiêu dùng lần này có thể nghiêm trọng hơn năm 2003 đặc biệt là sau khi chính quyền đóng cửa phần lớn các siêu thị, cửa hàng Trung Quốc trong nỗ lực ngăn chặn virus.

Ngành dịch vụ chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong nền kinh tế Trung Quốc.

Chi tiêu tiêu dùng thấp hơn sẽ gây áp lực cho ngành dịch vụ Trung Quốc, mà ngày nay chiếm tỷ trọng lớn hơn trong GDP so với năm 2003. Điều đó cũng có nghĩa là bất kỳ lực cản nào từ dịch vụ sẽ ảnh hưởng nhiều hơn đến nền kinh tế Trung Quốc và toàn cầu ngày nay.

Chi tiêu du lịch nước ngoài lớn nhất thế giới

Người tiêu dùng Trung Quốc cũng đã chi tiêu lớn ở nước ngoài. Kể từ năm 2014, Trung Quốc là quốc gia có nguồn chi tiêu du lịch quốc tế lớn nhất, leo lên từ vị trí thứ 7 trong năm 2003, theo Tổ chức Du lịch Thế giới.

Chi tiêu du lịch nước ngoài của khách Trung Quốc tăng vọt từ năm 2014.

Lệnh cấm du lịch và hủy các chuyến bay được đưa ra kể từ khi sự xuất hiện của corona virus mới có thể hạn chế chi tiêu du lịch Trung Quốc ở nước ngoài. Kelvin Tay, giám đốc đầu tư khu vực tại UBS Global Wealth Management cho biết: "Đó là mối đe dọa đối với nhiều nền kinh tế, đặc biệt là những quốc gia ở châu Á".

"Nếu bạn nhìn vào chính châu Á, khách du lịch Trung Quốc chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số khách đến thăm các quốc gia này trong nhiều năm trở lại đây".

Nhà nhập khẩu thứ 2 thế giới

Về mặt thương mại, nhu cầu gia tăng trong ngành công nghiệp Trung Quốc đã đưa nước này trở thành nhà nhập khẩu lớn thứ hai thế giới kể từ năm 2009, theo dữ liệu của Tổ chức Thương mại Thế giới.

Ngành nhập khẩu của Trung Quốc tăng trưởng đều trong những năm gần đây.

Trung Quốc là nhà nhập khẩu lớn nhất các mặt hàng như dầu, quặng sắt và đậu nành, cũng như các bộ phận điện tử như mạch tích hợp.

Nhu cầu đối với những hàng hóa đó có thể sụt giảm cùng với sự suy giảm trong nền kinh tế Trung Quốc. Do đó, Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ và các đồng minh bao gồm Nga đang xem xét cắt giảm sản lượng dầu do tác động của coronamvirus theo nhu cầu, Reuters đưa tin.

Nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới

Sự bùng phát virus cũng có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu thông qua kênh xuất khẩu của Trung Quốc.

Ngành xuất khẩu của Trung Quốc có dấu hiệu đi xuống trong 3 năm trở lại đây.

Theo số liệu của WTO, Trung Quốc đã trở thành nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới từ năm 2009, leo lên từ vị trí thứ 4 trong năm 2003. Các nước như Nhật Bản và Việt Nam phụ thuộc lớn vào chuỗi cung ứng của Trung Quốc, nhà kinh tế Taimur Baig giải thích rằng các nền kinh tế này nhập khẩu nguyên liệu và các bộ phận từ Trung Quốc để sản xuất sản phẩm của họ để xuất khẩu.

"Không chỉ Trung Quốc sẽ chậm lại và có tác động đến nhu cầu toàn cầu, những quốc gia phụ thuộc vào Trung Quốc trong khâu nguyên liệu đầu vào cũng sẽ bị ảnh hưởng", ông nói.

Hoàng Phúc (theo CNBC)

Theo Vietnamdaily