Chứng kiến người bạn chạy mất dép sau sáu tháng mở quán cà phê sinh viên, tôi quyết định làm nhỏ bằng việc bán cà phê quán cóc.
Tôi là tác giả của bài viết bán cà phê cóc, tôi làm chơi ăn thật. Có lẽ tôi chưa nói rõ lý do vì sao tôi chọn mở cà phê quán cóc nên nhiều bạn cho rằng tôi không dám mạo hiểm đầu tư quán sang chảnh hơn. Cũng có nhiều bạn nói tôi may mắn, gặp thời nên ung dung với quán cóc của mình.
Có một quan điểm về kinh doanh mà tôi rất tâm đắc như sau: Trong một buổi phỏng vấn, từ kinh nghiệm thất bại khi mở nhà hàng 28 năm trước, TS Kinh tế Alan Phan có đưa những lời khuyên khi kinh doanh ngành hàng ăn uống.
Rằng các yếu tố: kinh nghiệm quản lý, thương hiệu, phong cách và môi trường phù hợp, vị trí, sự thuận lợi và tiện nghi dựa theo mục đích của khách, giá cả, thói quen của khách hàng, tiêu chuẩn sạch và cách phục vụ có ảnh hưởng rất lớn, quyết định sự thành bại. Tỷ lệ kinh doanh nhà hàng thành công ít đến nỗi sau này khi ghét ai, ông Alan sẽ xúi họ mở nhà hàng.
Để nói về mức độ rủi ro khi thiếu kinh nghiệm quản lý thì kinh doanh cà phê cũng tương đồng với mở nhà hàng bán thức ăn. Tôi cũng xin mượn lại quan điểm và "chế biến" câu trên thành: "Ghét ai thì sẽ xúi người đó mở quán cà phê". Bởi với thị trường bây giờ, đi quãng đường một cây số thì có ít nhất bốn quán cà phê, trà sữa giải khát. Tỷ lệ chọi cao như thế thì kinh doanh thất bại là chuyện sẽ xảy ra với bất cứ ai vẫn còn mơ màng về thứ mà mình định kinh doanh.
Trước khi chịu an phận ở quán cà phê cóc, tôi đã dành thời gian cả năm trời nghiên cứu cách thức vận hành của các loại hình quán cà phê. Đã ngồi theo dõi và uống không biết bao nhiêu ly cà phê của các quán cóc. Và đã chứng kiến thất bại cay đắng của người bạn khi đầu tư quán cà phê máy lạnh cho sinh viên. Người bạn này cũng thuê mặt bằng vị trí đẹp, cũng làm lễ khai trương rầm rộ, cũng đầu tư decor quán sang chảnh, cũng thuê nhiều nhân viên pha chế, phục vụ...nhưng chỉ sau nửa năm đã chịu lỗ. Sang nhượng lại cho người khác và chạy mất dép.
Ở thời điểm đầu tư quán đó, bạn tôi chỉ mới chập chững tập tành khởi nghiệp. Kinh doanh mà ôm giấc mộng lớn khi trong tay chỉ có tiền vốn thôi là chưa đủ. Cần phải có kinh nghiệm quản lý và phải am hiểu về ngành nghề mình kinh doanh mới là điều cốt lõi cần phải có.
Vì thế tôi mới viết bài chia sẻ với đại ý khởi nghiệp bằng việc bán cà phê thì hãy bắt đầu từ quán nhỏ. Chèo lái con thuyền nhỏ cho chắc tay, khi cầm vô lăng lái con thuyền to thì sẽ thành thục và tự tin hơn nhiều. Những bài học to lớn sẽ xuất hiện ở những điều tưởng chừng nhỏ nhặt. Một lý do khác bởi thuyền nhỏ lỡ có chìm thì mức độ thiệt hại, vốn liếng cũng ít. Chứ đổ tiền dành dụm bao năm đi làm vào quán to, đến khi đổ vỡ thì chẳng còn lại gì. Tiền cực khổ làm mới có được, vì thế khi đầu tư vào đâu thì phải kỹ lưỡng và tìm hiểu cặn kẽ rồi mới đưa ra quyết định.
Còn việc nhiều bạn nói tôi may mắn nên quán mới đông khách, doanh thu mới ổn thì chưa đúng. May mắn chỉ là một phần, còn góp phần vào quá trình thành công đó thì tôi đã dành nhiều thời gian tìm hiểu, nghiên cứu, dám hy sinh việc đang làm để theo đuổi ước mơ chứ may mắn đâu có tự nhiên tìm đến?
Lê Minh