Tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương sẽ lên ngôi?

Từ sự yếu thế của Bitcoin...

Những người ủng hộ Bitcoin (BTC) và các loại tiền điện tử khác lập luận rằng, các loại tiền pháp định truyền thống (fiat) vốn không ổn định và hệ thống tiền tệ làm nền tảng cho chúng là kém hiệu quả. Tuy nhiên, lập luận Bitcoin cung cấp một giải pháp thay thế ổn định hơn là không thuyết phục trong thời gian thực.

So với đồng USD, Bitcoin đã được giao dịch trong khoảng từ 30.000 - 64.000 USD/BTC trong năm nay. Kể từ khi đạt đỉnh vào tháng 4, giá của nó đã gần như giảm một nửa, vì vậy khó có thể thuyết phục được giá trị của Bitcoin trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Theo đánh giá của ông Chris Iggo, Giám đốc đầu tư phụ trách các khoản đầu tư cốt lõi của AXA Investment Managers, Bitcoin và các tài sản tương tự không tuân theo những  đặc điểm của tài sản tài chính hoặc tiền tệ truyền thống. Cho nên, rất khó để gọi Bitcoin là tài sản, nó không có giá trị kinh tế cơ bản nào ngoài vai trò rất hạn chế như một phương tiện trao đổi.

"Mặt khác, Bitcoin không có dòng tiền và không giống như vàng hay các kim loại quý khác, không có mục đích sử dụng bằng vật chất. Vì vậy, Bitcoin càng không phù hợp với việc trở thành một loại phương tiện tiêu dùng. Việc thiếu sự hỗ trợ pháp lý thống nhất sẽ hạn chế việc sử dụng cuối cùng", Chris Iggo nhận xét.

Cho đến nay, mới chỉ có El Salvador đưa ra thông báo Bitcoin sẽ trở thành phương tiện thanh toán hợp pháp ở nước này. Một số quốc gia khác như Paraguay hay Mexico cũng đang xem xét và có tưởng thúc đẩy vấn đề tương tự El Salvador. Song, thực tế ở nhiều nơi trên thế giới, các cơ quan quản lý và Chính phủ đã lên tiếng với quan điểm rằng họ nên, và sẽ hạn chế tiền điện tử đạt được sự chấp nhận rộng rãi.

Việc nhiều Chính phủ không thích Bitcoin là điều dễ hiểu, khi các giao dịch kinh tế có thể diễn ra bên ngoài cơ sở hạ tầng pháp lý và tài khóa chính thống. Nếu mọi người đang kiếm tiền thông qua giao dịch Bitcoin, thì sẽ có khả năng bị tăng thuế. Bên cạnh đó, bảo mật cũng là một vấn đề, khi các cáo buộc hướng vào việc tiền điện tử có thể được sử dụng để hỗ trợ rửa tiền hoặc giao dịch bất hợp pháp. Kết hợp với hoạt động khai thác Bitcoinlà một nguồn tiêu thụ điện năng chống lại chủ nghĩa giảm phát thải carbon; trong khi đó các Chính phủ lại đang nỗ lực hành động để hạn chế tác động của khí phát thải tới môi trường.

Cũng theo Chris Iggo, sức hấp dẫn thực sự của Bitcoin chỉ là một phương tiện để đầu cơ trong một thế giới thừa thanh khoản. Điều này xảy ra rất nhiều trên thị trường tài chính, ngay cả khi một số tập đoàn và tổ chức tài chính đã trả tiền để chấp nhận Bitcoin như một công cụ tài chính khả thi.

Đến cơ hội thống trị của CBDC

Mặc dù vậy, Bitcoin đã được coi là đồng tiền tiên phong trong nền kinh tế số khi công nghệ Blockchain đã mở đường cho các loại tiền kỹ thuật số khơi mở xu hướng và dần trở thành một phần trong cuộc sống tài chính hàng ngày của nhiều người.

Các Ngân hàng Trung ương trên thế giới đang tăng tốc phát triển CBDC hướng tới mục tiêu thoát khỏi thanh toán tiền mặt

Nhưng sự khác biệt là các loại tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương (CBDC), chẳng hạn như Nhân dân tệ kỹ thuật số đã không thay thế các loại tiền tệ truyền thống, mà thay vào đó, nó được giới thiệu là một phương tiện trao đổi mới trong các hệ thống tiền tệ hiện có.

Đến nay, các Ngân hàng Trung ương bắt đầu tăng tốc nghiên cứu, thí điểm CBDC, bởi mục tiêu thoát ra khỏi nền kinh tế tiền mặt trong đại dịch toàn cầu và rộng hơn, phù hợp kinh tế số. CBDC cung cấp một số điểm hấp dẫn như: có thể giúp tăng tốc độ giao dịch, giảm chi phí và cải thiện bảo mật. Song, chúng sẽ có những tác động cơ bản đối với các ngân hàng khi nhu cầu về các dịch vụ thanh toán bù trừ thông qua hệ thống ngân hàng truyền thống sẽ biến mất.

Hơn nữa, vai trò của tài khoản ngân hàng truyền thống ngày càng giảm. Các loại tiền kỹ thuật số sẽ được giữ trong một ví kỹ thuật số, đối với nhiều người, sẽ ít tốn kém hơn so với tài khoản truyền thống.

Ngoài ra, ở khía cạnh xã hội, vì những lý do khác nhau, một số cá nhân bị loại trừ khỏi việc nắm giữ tài khoản ngân hàng nhưng vẫn đóng vai trò hợp pháp trong nền kinh tế. Ví kỹ thuật số sẽ giải quyết nhu cầu có quyền truy cập vào hệ thống thanh toán ngân hàng. Ví dụ, các địa điểm nông thôn biệt lập thường bị thiếu khả năng tiếp cận với ngân hàng truyền thống và sẽ được hưởng lợi từ một loại tiền kỹ thuật số rẻ, an toàn, dễ tiếp cận.

Một chuyên gia tài chính số cho biết, ở khía cạnh chính sách tiền tệ, các Ngân hàng Trung ương có quyền kiểm soát hạn chế đối với nguồn cung tiền rộng rãi và dựa vào các ngân hàng cho vay và tạo tiền gửi. Các ưu đãi trong chính sách tín dụng của ngân hàng và nhu cầu của nền kinh tế thực tế thường không trùng khớp với nhau.

"Một phương tiện tiền tệ kỹ thuật số sẽ cho phép các Ngân hàng Trung ương linh hoạt hơn trong việc giải quyết các mục tiêu chính sách tiền tệ rộng lớn. Thanh toán chuyển khoản cũng có thể hiệu quả hơn bằng cách sử dụng tiền tệ kỹ thuật số. Thế giới đang rời xa tiền mặt. Các loại CBDC sẽ đóng góp vào một hệ thống tài chính hiệu quả, an toàn và công bằng hơn trong tương lai mà không gây hại cho môi trường", vị chuyên gia nhấn mạnh.