Từ quan điểm 'phải xử lý dứt điểm', số phận các dự án đắp chiếu, yếu kém giờ ra sao?

 

Ngày 5-4, Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức tọa đàm "Xử lý các dự án yếu kém: Bài học kinh nghiệm và hướng đi tiếp theo".

Là doanh nghiệp có 4 dự án yếu kém, ông Nguyễn Hữu Tú - ủy viên HĐTV Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) - cho biết đã thành lập Ban chỉ đạo xử lý các dự án, bám sát các giải pháp, thực hiện rà soát quản trị nguyên liệu đầu vào, sản xuất đến thị trường đầu ra, tiết giảm chi phí, cơ cấu dự án.

Nhờ đó, DAP Hải Phòng được đưa ra khỏi danh sách 12 dự án và kinh doanh có lãi bền vững; 3 dự án còn lại thì dự án Đạm Hà Bắc đã có lãi; dự án đạm Ninh Bình và DAP số 2 Lào Cai đã cắt lỗ hàng nghìn tỉ đồng, thực hiện nghĩa vụ trả nợ các ngân hàng thương mại với 3.000 tỉ đồng năm 2021.

Với 5 dự án của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), ông Nguyễn Hùng Dũng - thành viên HĐTV PVN - cho hay có những dự án tập đoàn không nắm vốn chi phối, lại do công ty con đầu tư, gặp nhiều khó khăn về thị trường, nên việc xử lý không đơn giản.

- Nhà máy nhiên liệu sinh học Miền Trung, đầu tư chi phí tài chính lớn, có thời điểm lãi vay lên tới 25-27% nên rất khó khăn, buộc phải cơ cấu lại. 

- Dự án xơ sợi Đình Vũ, gặp khó về nguyên liệu và thị trường, nhưng nay đã có hiệu quả ban đầu, có thể tiến hành cổ phần hóa, bán, chuyển nhượng.

- Dự án đóng tàu Dung Quất, khi được tiếp nhận từ Vinashin về thì hoạt động đầu tư dở dang. Hiện nhà máy đã đóng được các tàu siêu trường, siêu trọng, đóng mới cho các chủ tàu trong và ngoài nước để tiến tới tái cơ cấu toàn bộ dự án.

Đến nay đã có 5 dự án được đưa ra khỏi danh mục các dự án yếu kém gồm 3 nhà máy nhiên liệu sinh học; dự án xơ sợi Đình Vũ và dự án DAP 1 - Hải Phòng. 

Theo ông Hồ Sỹ Hùng - phó chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, 7 dự án còn lại đang gặp vướng mắc về hợp đồng EPC, đang có sự tranh chấp giữa chủ đầu tư, nhà thầu về khối lượng, chủng loại thiết bị, áp dụng chính sách thuế, nhưng các bên liên quan vẫn chưa có sự thống nhất.

Thêm vào đó, chi phí tài chính các dự án quá cao, có nhiều dự án được đưa vào diện hỗ trợ tài chính đầu tư, nhưng lãi suất cao, như dự án đạm Hà Bắc có nhiều lợi thế, nhưng chi phí tài chính chiếm tới 30%, nên khó cạnh tranh trên thị trường, dẫn tới lỗ lũy kế kéo dài.

Ông Hùng nêu quan điểm, để đưa 5 dự án ra khỏi danh mục là "quá trình công phu" để rà soát, đánh giá hiện trạng, đưa ra giải pháp và đến nay đã có hướng xử lý:

- Dự án DAP 1- Hải Phòng đã hết thua lỗ, đã có lãi; 

- 3 dự án nhiên liệu sinh học đã xử lý cơ cấu tài chính, tính đến phương án phá sản, nếu tái cơ cấu nợ không đạt được thành công; 

- Dự án xơ sợi Đình Vũ đã mở ra cơ hội cho nhà đầu tư tham gia, khôi phục dự án.

Ông Đặng Hoàng An, thứ trưởng Bộ Công thương, nhấn mạnh nguyên tắc xử lý là đảm bảo tính linh hoạt, phù hợp từng dự án.

Đặc biệt là chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính xử lý phải dứt điểm, dự án nào làm được phải làm luôn, bám sát thực tiễn, khuôn khổ pháp luật, những gì vướng, vượt tầm khuôn khổ thì báo cáo Quốc hội.

Đây là tiền đề quan trọng để tháo gỡ các dự án hiệu quả và xử lý các dự án tiếp theo.