Vì sao dự án chống ngập 10.000 tỷ của Trung Nam Group bị thanh tra?

Dự án Giải quyết ngập do triều có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1 - dự án chống ngập 10.000 tỷ) theo hình thức hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao) do Công ty Cổ phần Đầu tư - Xây dựng Trung Nam (Trungnam Group) làm chủ đầu tư.

Tháng 5/2017, UBND TP HCM đã phê duyệt kết quả lựa chọn tư vấn giám sát Liên danh Tư vấn Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Meinhardt Việt Nam, Công ty CP Tư vấn Xây dựng công trình Hàng hải (CMB) và Công ty CP Tư vấn Xây dựng - Chuyển giao công nghệ Thăng Long 12. Liên doanh này chịu trách nhiệm giúp UBND TP giám sát quá trình triển khai hợp đồng BT dự án.

Đến tháng 5/2018, Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Meinhardt Việt Nam đã có báo cáo gửi UBND TP về việc chủ đầu tư là Trungnam Group sử dụng tiêu chuẩn vật liệu chế tạo, lắp đặt cơ khí cửa van thép không thống nhất từ thiết kế cơ sở đến thiết kế bản vẽ thi công và thực tế thi công (dùng thép có nguồn gốc Trung Quốc chứ không phải của các nước thuộc khối G7). Nhà đầu tư sử dụng các tiêu chuẩn vật liệu khác với tiêu chuẩn đã được duyệt nhưng chưa được UBND TP chấp thuận.

Lý giải về việc thay đổi tiêu chuẩn thép, Tập đoàn Trung Nam cho rằng đã có văn bản xin chỉ dẫn cũng như xác nhận việc này trước khi thực hiện. Đến ngày 22/8, Sở NN-PTNT đã khẳng định tính phù hợp khi thay đổi tiêu chuẩn vật liệu thép chế tạo cửa van các cống.

Theo Sở NN-PTNT, sở này là cơ quan thẩm định hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công và dự toán các hạng mục công trình. Việc sử dụng, thay đổi tiêu chuẩn thiết kế, vật liệu thép chế tạo, lắp đặt cơ khí cửa van không làm thay đổi mục tiêu, quy mô đầu tư, địa điểm, tiến độ thực hiện dự án, tổng mức đầu tư nên không phải trình UBND TP xem xét mà thuộc trách nhiệm thẩm định của sở này.

Ngày 6/9, Trungnam Group đã phát đi thông cáo về các vấn đề liên quan đến tiến độ dự án, thay đổi vật liệu thép. Chủ đầu tư cho biết UBND TP đã ký báo cáo thanh toán giải ngân theo biểu mẫu phụ lục 02A. Tuy nhiên, hồ sơ các hạng mục lớn khác liên quan đến cống Mương Chuối và tiêu chuẩn thép vẫn chưa được UBND TP xác nhận.

Ngoài ra, ngân hàng tài trợ vốn là BIDV đang đề xuất TP HCM giải quyết các khoản chi phí phát sinh do tạm dừng dự án gây ra. Đối với tiêu chuẩn thép cho hạng mục cơ khí cửa van, chủ đầu tư cho biết việc thay đổi nằm hoàn toàn giữa bước thiết kế bản vẽ thi công và thiết kế cơ sở; thực tế thi công hoàn toàn tuân thủ theo hồ sơ bản vẽ thi công đã được thẩm định và phê duyệt.

Chính vì chuyện Sở NN-PTNT nói việc thống nhất cho chủ đầu tư được thay đổi thép là đúng thẩm quyền, còn đơn vị tư vấn giám sát khẳng định là chưa phù hợp, trong khi tiền thực hiện dự án là từ ngân sách nên UBND TP HCM đã quyết định thành lập đoàn kiểm tra để đánh giá. Đoàn kiểm tra gồm 14 thành viên, do Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Thu Hoa làm trưởng đoàn. Thành viên đoàn kiểm tra còn có đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ NN-PTNT, Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam. Trách nhiệm của đoàn là thực hiện kiểm tra, giám sát, đánh giá dự án theo đúng quy định hiện hành.

Trước đó, cuối tháng 8, UBND TP HCM kiến nghị Thủ tướng xem xét, chủ trì cuộc họp với các bộ ngành để giải quyết những vướng mắc xung quanh dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng đã ngừng thi công hơn 4 tháng do Ngân hàng BIDV - Chi nhánh Nam Sài Gòn ngừng giải ngân (UBND thành phố chưa ký xác nhận báo cáo thanh toán giải ngân của dự án để thực hiện thủ tục tái cấp vốn).

Theo hợp đồng ký kết giữa UBND TP HCM và Tập đoàn Trung Nam hồi tháng 6/2016, dự án có tổng kinh phí hơn 9.926 tỷ đồng và sẽ hoàn thành sau 36 tháng (6/2019). Lãnh đạo thành phố sau đó yêu cầu rút ngắn thời gian xuống còn 22 tháng để sớm giải quyết tình trạng ngập ngày càng nghiêm trọng. Chủ đầu tư và các sở ngành đều cam kết hoàn thành trước ngày 30/4 năm nay. Tuy nhiên, dự án bị trễ hẹn do bị vướng giải tỏa mặt bằng. Chính quyền thành phố và chủ đầu tư thống nhất dự án sẽ hoàn thành vào cuối năm sau.

Mục tiêu của dự án nhằm kiểm soát ngập do triều, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu cho vùng diện tích 750 km2 với khoảng 6,5 triệu dân thuộc khu bờ hữu sông Sài Gòn và trung tâm thành phố. Đồng thời, công trình cũng giúp thành phố chủ động điều tiết hạ thấp mực nước ở các kênh rạch, cải thiện khả năng tiêu thoát nước đô thị và tạo cảnh quan môi trường cho khu vực.

Để đảm bảo mục tiêu, dự án tập trung xây dựng các cống kiểm soát triều lớn và xây dựng tuyến đê dài. Bao gồm các hạng mục ở quận 1, 4, 7, 8 và hai huyện Nhà Bè, Bình Chánh với diện tích ảnh hưởng khoảng 100 ha.

Nam Nam/Nhà Đầu tư