Hàng nghìn nhân viên Samsung bỗng có tài khoản ngân hàng hàng triệu USD mà không hề hay biết: Mánh lới trốn thuế tinh vi của gia tộc họ Lee

Đối với các gia đình bình thường, việc cất giữ tiền mặt ít thì được giấu dưới gối, nhiều hơn thì có thể để trong một chiếc két sắt. Nhưng gia tộc họ Lee – chủ sở hữu đế chế Samsung của Hàn Quốc thì giàu đến mức họ giành nhiều năm để chuyển hàng tỷ USD sang tên các nhân viên của công ty.

Mánh lới che giấu tài sản này vừa gây xôn xao trở lại sau khi các công tố viên Hàn Quốc vừa công bố điều tra mới nhất. Trước đó vào năm 2009, Chủ tịch Samsung Electronics Lee Kun-hee đã bị buộc tội trốn thuế thông qua việc mượn tên rất nhiều tài khoản khác và sau đó bị tuyên án tù treo.

Cụ thể, một nhóm công dân Hàn Quốc đã nộp đơn tố cáo ông Lee vào tháng trước, cáo buộc rằng ông này đã có được tài sản một cách không hợp pháp từ người cha quá cố của mình là nhà sáng lập Samsung Lee Byung-chull. Họ cáo buộc chủ tịch Lee không trả thuế thừa kế mà chuyển từng phần qua những tài khoản sử dụng tên người khác.

Sự buộc tội đến nhiều tháng sau khi cảnh sát nói rằng họ đã phanh phui ra 260 tài khoản mới dưới tên của 72 lãnh đạo Samsung khác nhau đang cất giữ khoảng 400 tỷ won (tương đương 352 triệu USD) tài sản thuộc về ông Lee.

Các tài khoản kiểu này trước đây vốn được quản lý bởi Ban Quan hệ chính phủ có tên Future Strategy Office. Văn phòng này được gán cho chức năng kiểm soát tòa nhà Samsung nhưng sau đó đã bị giải thể vào năm ngoái trước những chỉ trích của dư luận liên quan tới bê bối của cựu thổng thống bị phế truất Park Geun-hye và con trai ông Lee là Jay Y. Lee. Vị phó chủ tịch Samsung sau đó đã được trả tự do sau khi án tù được hoãn lại.

Giao nộp chứng cứ

Những nhân viên Samsung– danh tính không được tiết lộ nói với cảnh sát rằng họ đã giao bản sao chứng minh thư của mình khi công ty yêu cầu.

Có vẻ như những người này không được nhận bất kỳ khoản tiền nào hay thậm chí biết về số tài khoản ngân hàng đó. Ban Quan hệ chính phủ kể trên sẽ trực tiếp can thiệp tới mọi quá trình từ việc mở đến rút toàn bộ số tiền đó khỏi tài khoản – một nhân viên trả lời.

"Những tài khoản được tìm thấy thuộc về ông Lee đều không còn tiền. Ông ấy đã rút tiền mà không tuân thủ quy trình hợp pháp bao gồm chuyển các tài khoản thành tên mình", luật sư Park Yong-jin trả lời phỏng vấn tờ Bloomberg.

Điều tra cũng nhấn mạnh về cách một vài cá nhân giàu có có thể che đậy khối tài sản của họ. Trong 5 năm qua, những tài liệu rò rỉ như Panama Papers – gồm hơn 11 triệu tài liệu từ công ty  Panamanian đã cho thấy mạng lưới phức tạp của các cấu trúc sở hữu xuyên biên giới mà người giàu sử dụng để che giấy tài sản của họ ở các thiên đường thuế.

Mọi thứ cũng được phanh phui khi chính phủ bắt đầu trừng trị thẳng tay. Tháng trước, hơn 100 quốc gia nhận được dữ liệu tài chính về công dân ở nước ngoài của họ thông qua sáng kiến của OECD nhắm tới những cá nhân đang trốn thuế.

Với mức thuế thừa kế lên tới 50%, Hàn Quốc là một trong những quốc gia đánh thuế thừa kế cao nhất trong những nước phát triển, khiến nhiều gia đình giàu có phải tìm cách lách luật – phần lớn là bất hợp pháp – tìm cách bảo toàn tài sản và trao tài sản cho thế hệ sau mà không phải chịu mức thuế lớn.

Những công tố viên đặc biệt đã phát hiện ra vào năm 2008 rằng ông Lee đã giấu tài sản trị giá 4,5 nghìn tỷ won dưới nhiều tài khoản khác nhau với tên của khoảng 486 người, là cựu hoặc nhân viên hiện tại của Samsung. 1.229 tài khoản có 2,2 nghìn tỷ won tính tới cuối năm 2007 theo báo cáo của FSS.

Ông Lee đã rời khỏi ngai vàng Samsung vào năm 2008 cũng thừa nhận một phần trong số tiền đó là khoản thừa kế do người cha để lại. Sau khi bị kết tội, ông này đã hứa sẽ chuyển đổi những tài khoản này thành tên của mình và tìm cách tiêu số tiền đó cho những lợi ích xã hội.

"Lý do chính của việc sử dụng các tài khoản không phải tên của mình là để trốn thuế, đặc biệt là thuế thừa kế. Khi nhà sáng lập Samsung qua đời, ông ấy đã để lại một khối tài sản khổng lồ cùng với khoản thuế cũng không hề nhỏ cho các con của mình".

Vào năm 2011, ông Lee đã thanh toán muộn khoản thuế 130 tỷ won khi các tài khoản này được báo cáo lên Cục Thuế quốc gia nhưng sau đó các nhà điều tra tiếp tục cáo buộc ông trốn 8,2 tỷ won tiền thuế từ khoản lợi nhuận của các tài khoản này.

Hiện cảnh sát không thể thẩm vấn ông Lee trực tiếp bởi vấn đề sức khỏe và trường hợp này đã được gửi lên các công tố viên. Ông Lee vẫn nằm viện sau khi trải qua cơn suy tim vào hồi năm 2014. Các công tố viên xác nhận họ đang điều tra mà không nói khi nào kết luận được đưa ra.

Phía Samsung Electronics thì nói rằng họ không thể tiếp cận chi tiết liên quan tới tài chính cá nhân của chủ tịch. Ông Lee từng thừa nhận rằng những tài khoản đó hầu hết nắm cổ phiếu các công ty Samsung – một phần là thừa kế của ông và chúng giúp ông duy trì quyền lực tại tập đoàn.

Ông Lee hiện là người giàu nhát Hàn Quốc với khối tài sản trị giá 17,4 tỷ USD. Con trai ông – Phó chủ tịch Jay Y. Lee là người giàu thứ 3 cả nước với 6,9 tỷ USD.

Tài liệu về thuế được tiết lộ vào tháng 8 cho thấy chỉ riêng nửa đầu năm nay, các nhà điều tra đã thu thập hơn 109 tỷ won tiền thuế từ những người chủ thực sự đứng sau tên của những người khác.

Với luật sư Kim, điều này quá muộn và quá ít. "Chính phủ nên có những hành động như vậy từ năm 2008 để thu thập tất cả những gì ông Lee sở hữu".

Vân Đàm

Theo Trí Thức Trẻ/Bloomberg