[Hồ sơ doanh nhân] Tỷ phú trẻ tuổi Robin Li - Người đánh bại Google để thống trị thị trường Internet Trung Quốc

Tỷ phú đi lên từ nghèo khó Robin Li (Lý Ngạn Hùng) chính là người đã đánh bại Google để thống trị thị trường Internet của Trung Quốc.

Đẹp trai, tài năng, giàu có, là tỷ phú đô la, đứng ở vị trí giàu thứ hai Trung Quốc, đó là tất cả những mỹ từ mà báo giới dùng để nói về Robin Li (tức Lý Ngạn Hùng) - Chủ tịch kiêm CEO của trang mạng Baidu, mạng tìm kiếm lớn nhất ở Trung Quốc, đứng thứ hai trên thế giới chỉ sau gã khổng lồ Google.

Robin Li giống như một nhân vật nam bước ra từ cuốn tiểu thuyết "ngôn tình" kiểu Trung Quốc. Anh sinh năm 1968, bố mẹ chỉ là công nhân ở Dương Tuyền, tỉnh Sơn Tây thuộc Trung Quốc.

Tốt nghiệp Đại học Bắc Kinh năm 1991, anh nhận được học bổng tiến sĩ ở Mỹ. Sau khi tốt nghiệp cao học, Robin đầu quân cho bộ phận nghiên cứu của Dow Jones tại New Jersey và sau đấy là Infoseek tại thung lũng Silicon.

Trong thời gian này, Li dành nhiều thời gian giải quyết vấn đề cơ bản nhất của Internet là phân loại thông tin.

Năm 1996, kỹ sư trẻ này đạt được bước đột phá khi phát triển thành công cơ chế tìm kiếm “phân tích kết nối”, đánh giá mức độ phổ biến của web dựa trên số trang web kết nối. Tuy nhiên, nghiên cứu này của Li không được sếp hoan nghênh.

Không nản lòng, Robin Li đem nghiên cứu của mình đến trình bày tại một hội thảo ở thung lũng Silicon, Trưởng nhóm công nghệ Infoseek William I. Chang quyết định tuyển anh vào vị trí giám sát phát triển công cụ tìm kiếm Infoseek. Phần mềm của anh được đánh giá rất cao và có nhiều đóng góp cho sự phát triển của Infoseek. Thế nhưng, vì xu hướng thị trường, Infoseek buộc phải tập trung vào nội dung trang web nhiều hơn phần tìm kiếm.

Vẫn đam mê và mong muốn phát triển lĩnh vực tìm kiếm trên mạng, Li quyết định thành lập Công ty Baidu với người bạn Eric Xu ở Bắc Kinh. Ban đầu, Baidu được 2 quỹ Integrity Partners và Peninsula Capital đầu tư 1,2 triệu USD. 9 tháng sau, Draper Fisher Jurvetson và IDG Technology Venture đổ thêm 10 triệu USD nữa.

Baidu bắt đầu bằng việc cung cấp dịch vụ tìm kiếm cho các cổng thông tin Trung Quốc, sau đó phát triển thành công cụ tìm kiếm riêng. Tháng 9/2001, trang Baidu.com bắt đầu kiếm tiền bằng cách bán chỗ quảng cáo và khách hàng trả tiền theo số lần click chuột của người sử dụng. Số lượt truy cập tăng mạnh và doanh nghiệp bắt đầu có lãi từ năm 2004. Baidu.com thu hút hàng triệu người vào tải nhạc, lập blog và tìm ảnh người đẹp...

Lý giải điều này, giới phân tích cho rằng đối tượng khách hàng của Baidu hoàn toàn khác với phương Tây, người Trung Quốc thích giải trí hơn tin tức, đọc sách. Một trong những khác biệt lớn giữa Internet ở Trung Quốc và các nơi khác là tỷ lệ người sử dụng Internet trên tổng dân số. Từ 22 triệu người đầu năm 2000 đã lên đến 120 triệu năm 2005, dự kiến sẽ đạt con số 400 triệu người vào cuối năm nay.

Theo các nhà phân tích, tại thị trường Trung Quốc, cho đến nay chưa công ty nào phát triển nhanh như Baidu. Hiện nay hãng chiếm 62% về thị phần tìm kiếm, hơn gấp đôi thị phần của Google. Theo một cuộc nghiên cứu thị trường mới đây, Baidu và Google là sự chọn lựa số 1 của hơn 92% người sử dụng Internet ở thành thị Trung Quốc, để lại một phần thị trường rất bé cho các đối thủ cạnh tranh khác. Cả hai công ty tiếp tục gia tăng khách hàng của mình, trong đó Google tăng nhanh hơn. Tuy nhiên Google vẫn còn kém xa đối thủ bản xứ Baidu.

Ngày nay, Baidu đã phát triển thành một công ty Internet khổng lồ. Chỉ riêng công cụ tìm kiếm, Baidu hiện có một thư mục với hơn 740 triệu trang web, 80 triệu hình ảnh, 10 triệu tập tin đa phương tiện.

Ngoài ra, còn có Baidu Map (bản đồ), Baidu News (tin tức), Baidu Knows (chia sẻ kiến thức), Baidu MP3 Search (tìm kiếm file nhạc), Baidu Space (trang mạng xã hội), Baidu Encyclopedia, Baidu Dictionary, Baidu Youa (mua sắm trực tuyến)...  Baidu chiếm thị phần 80% người dùng ở Trung Quốc. Tài sản của Robin Li là khoảng 12 tỷ đô la và anh nắm 20,8% cổ phần Baidu.

Li đang ở trên một vị trí quyền lực, nhưng đây không phải là một vị trí ổn định. Sự thật trong lịch sử của cuộc khủng hoảng dotcom, cổ phiếu của Baidu đã tăng từ mức khởi điểm 27 USD lên mức 154 USD trước khi giảm xuống dưới 70 USD, bất chấp báo cáo lợi nhuận quý tăng gấp ba so với năm trước.

Sự bùng phát và sụt giảm của cổ phiếu Baidu cũng đựơc so sánh với bong bóng dotcom đầu thế kỷ 21, nhưng theo Li, điểm khác biệt lớn là các công ty Trung Quốc niêm yết ở thị trường Nasdaq vẫn tiếp tục kiếm được lợi nhuận.

“Đây là một ngành công nghiệp non trẻ. Vẫn có nhiều rủi ro, do đó, rất tự nhiên là nhiều người có thể thua lỗ. Điều này không có nghĩa là đã có tình trạng bong bóng. Dân số sử dụng Internet đang tăng lên nhanh chóng. Tôi tự tin rằng đây sẽ là một thị trường khổng lồ” -  Robin nói.

Về đời riêng, Robin Li nổi tiếng là người kín đáo. Cũng như nhiều tỷ phú công nghệ thông tin khác, anh có một tình yêu bình dị với cô bạn gái từ thuở thanh mai trúc mã Ma Dongmin, người đã sát cánh bên anh trong quá trình thành lập Baidu. Họ có bốn người con, ba gái một trai. Robin Li không giấu giếm rằng vợ anh là động lực cho anh thành lập Baidu, bởi vì ý nguyện của cô là muốn anh trở thành người sáng lập một công ty tìm kiếm trên Internet. Robin từng nói anh lấy cảm hứng từ Jerry Yang, người sáng lập Yahoo, nhưng người biến cảm hứng ấy thành hiện thực lại là vợ anh, Ma Dongmin.

Ý Nhi