Trong phiên Quốc hội chất vấn thành viên Chính phủ ngày 30/10, vấn đề ôtô nhập khẩu và giá thị trường của mặt hàng này hiện nay được đại biểu quan tâm.
Bất thường
Ông Cao Đình Thưởng, đoàn Phú Thọ, cho hay theo thống kê của Tổng cục Hải quan, từ đầu năm đến nay có 32.000 ôtô được nhập khẩu về Việt Nam. Trong đó, trên 90% xe được nhập khẩu từ các nước ASEAN. Có một thực tế là dù thuế nhập khẩu đã giảm từ 30% xuống 0% nhưng giá xe nhập khẩu từ các nước ASEAN thực chất không giảm, thậm chí một số mẫu xe khách phải chịu giá cao hơn trước đây.
Đại biểu Thưởng cho rằng nếu tình trạng này cứ tiếp diễn, Nhà nước sẽ bị thất thu thuế, người tiêu dùng thiệt hại về kinh tế và chỉ có doanh nghiệp nhập khẩu hưởng lợi lớn.
“Với chức năng quản lý Nhà nước, Bộ Công Thương lý giải như thế nào về tình trạng bất thường trên, và ai là người phải chịu trách nhiệm?”, đại biểu tỉnh Phú Thọ đặt câu hỏi.
 |
| Giá xe hơi thời gian qua không giảm so với trước đó dù thuế nhập khẩu khu vực ASEAN đã về 0%. Ảnh: Tùng Tin. |
Bộ trưởng Công Thương: Không có vấn đề lớn về thị trường ôtô
Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết hiện nay Việt Nam đang tham gia hội nhập với thế giới, đây được coi là động lực để thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội.
Việc hội nhập kinh tế sẽ đi kèm với hàng loạt hiệp định thương mại tự do với những nội dung quan trọng về cắt giảm hàng rào thuế quan cũng như tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính.
"Việc áp thuế nhập khẩu xe hơi khu vực ASEAN bằng 0% nằm trong Hiệp định AFTA mà Việt Nam ký với ASEAN có quy định từ ngày 1/11/2018. Đồng thời sắp tới hàng loạt hiệp định thương mại tự do khác mà chúng ta đang tiếp tục thực hiện, ký kết và triển khai thực hiện như CPTPP, EVFTA đều có những nội dung sẽ tiếp tục cắt giảm hàng rào thuế quan", Bộ trương Công thương nói.
Theo đó, ông Tuấn Anh khẳng định việc cắt giảm thuế này đã được tính toán rất kỹ trong quá trình đàm phán để đảm bảo được lợi ích của quốc gia, đặc biệt đảm bảo phục vụ nhu cầu của thị trường nội địa, người tiêu dùng, doanh nghiệp...
Bộ trưởng cũng cho biết cơ quan đã có những biện pháp tự vệ khi hội nhập kinh tế để tạo điều kiện cho ngành sản xuất nội địa phát triển. Như trong sản xuất của ngành ôtô, đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp ôtô nội địa và nhà đầu tư nước ngoài để phát triển thương hiệu ôtô của Việt Nam. Chính vì vậy, lợi ích của chúng ta sẽ được đảm bảo.
Về vấn đề thuế quan, Bộ trưởng Công Thương cho biết bên cạnh việc cắt giảm thuế, cũng cần có những điều kiện tăng cường hơn nữa những nguồn thu thuế khác từ doanh nghiệp, từ các lĩnh vực sản xuất và những nguồn thu khác cho ngân sách nhà nước.
"Đây là điểm mà chúng ta đạt được sự cân bằng cho việc tham gia vào các hiệp định thương mại tự do mà chúng ta đã ký kết với các nước, trong đó có các nước ASEAN", ông Trần Tuấn Anh khẳng định.
 |
| Bộ trưởng Trần Tuấn Anh tại phiên chất vấn ngày 30/10. Ảnh: Ngọc Duy. |
Cung cấp số liệu thống kê, ông Tuấn Anh cho hay từ đầu năm đến nay, việc nhập khẩu ôtô từ ASEAN vào Việt Nam chưa có mức độ tăng đột biến. Về cơ bản, quy mô thị trường ôtô nội địa Việt Nam vào khoảng gần 500.000 xe, trong đó xe nhập khẩu hàng năm vào khoảng trên dưới 200.000 chiếc.
"Chúng tôi cho rằng cũng không có những vấn đề lớn đặt ra trong câu chuyện về thị trường nội địa và việc nhập khẩu ôtô của chúng ta", Bộ trưởng nói.
Dân không hưởng lợi từ giảm thuế nhập khẩu
Tranh luận về câu trả lời của lãnh đạo cao nhất ngành công thương, đại biểu Thưởng cho hay có rất nhiều cử tri quan tâm trong thời gian gần 1 năm qua thuế nhập khẩu giảm từ 30% xuống còn 0%, người dân nghĩ sẽ được mua xe giá rẻ hơn khoảng 30%, nhưng thực tế, người mua xe vẫn phải mua với giá đắt hơn, rẻ hơn thì không đáng kể.
Đại biểu này lo ngại thuế đã giảm mà giá xe không giảm thì Nhà nước đang bị thất thu thuế trong năm 2018, người dân cũng không được hưởng lợi. Ai là người chịu trách nhiệm? Liệu doanh nghiệp nhập khẩu có thu lợi từ vấn đề này và nếu có thì Nhà nước có thu thuế được hay không?
Kết luận vấn đề, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Bộ trưởng Công Thương và Bộ trưởng Tài chính sẽ trả lời bằng văn bản cho đại biểu và các cử tri quan tâm.
Trong khi đó, theo chia sẻ của nhiều đơn vị phân phối ôtô nhập khẩu hiện nay, thuế nhập khẩu khu vực ASEAN đã giảm nhưng thủ tục để nhập một chiếc xe nguyên chiếc về Việt Nam lại khó khăn hơn. Nhiều trường hợp xe đã về đến Việt Nam những vẫn chưa được thông quan và phải nằm nhiều tháng trời chờ giấy phép.
Do đó, số lượng xe nhập khẩu về Việt Nam đối với một số dòng đã giảm đáng kể do phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn về giấy tờ. Các đơn vị này cũng giải thích việc phải chịu thêm các chi phí liên quan khiến giá xe không những không rẻ hơn mà còn đắt hơn so với trước đây.