Không phải chung cư mà nhà đơn lẻ mới gây ra tắc đường ở TP.HCM!

Ông Lý Khánh Tâm Thảo, Quyền Trưởng Phòng hạ tầng kỹ thuật, Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM cho biết, TP.HCM đang có chủ trương chuẩn bị điều chỉnh quy hoạch chung Thành phố, Sở Quy hoạch - Kiến trúc được giao thực hiện nghiên cứu bước đầu cho việc điều chỉnh quy hoạch.

Phía Đông gồm quận 2, quận 9, quận Thủ Đức với diện tích chiếm khoảng 11% diện tích thành phố, dân số chiếm hơn 11%

Tại sao phải điều chỉnh?

Tại hội thảo Quy hoạch đô thị TP.HCM - Thực tiễn và đầu tư, do VTV24 và Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM tổ chức ngày 30/10, ông Thảo đã đưa ra 3 lý do cơ bản phải điều chỉnh quy hoạch đô thị TP.HCM.

Thứ nhất, TP.HCM nằm trong quy hoạch Vùng TP.HCM (gồm TP.HCM và 7 tỉnh, thành phố khác) đến 2030, tầm nhìn đến 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cuối năm 2017. Thứ hai, điều chỉnh để tích hợp chiến lược về biến đổi khí hậu và thứ ba, Thành phố có những yêu cầu thực tiễn mới điều chỉnh về quy hoạch chung.

Toàn cảnh Hội thảo

Theo ông Thảo, tại TP.HCM, mô hình nhà ở riêng lẻ vẫn đang chủ yếu. Đây là mô hình ở mà cấu trúc đô thị sử dụng đất chưa hiệu quả, gây áp lực lớn về giao thông, cũng như ngập lụt, ô nhiễm.

Thành phố cũng đã trải qua quá trình hình thành hơn 30 năm, mang nhiều phong cách kiến trúc cảnh quan khác nhau, dân cư đến từ nhiều vùng miền, việc phát triển thành phố phải đi đôi với việc nhận diện bản sắc đô thị thành phố, có thể là cây xanh mặt nước, không gian góc phố, hoạt động mang tính chất của người dân thành phố.

Một thách thức nữa là biến đổi khí hậu quốc gia, theo dự báo trong trường hợp mực nước biển dâng 100 cm, gần 18% diện tích thành phố có khả năng bị ngập. Trong thời gian qua sở cùng với nhiều nhà khoa học trong ngoài nước nghiên cứu chuẩn bị xây dựng đầu bài cho thành phố, những định hướng quan trọng cho vấn đề này.

Về chủ trương xây dựng thành phố thành đô thị thông minh - là tác nhân quan trọng nhất ảnh hưởng đến quy hoạch đô thị của Thành phố, ông Thảo cho biết, thời gian qua Sở tham gia đề án này. Theo đó, năm 2017 đã đưa ra sử dụng hệ thống cung cấp thông tin quy hoạch trên web, phone, hiện đang tiếp tục cải tiến hệ thống.

Chủ trương thứ 2 là phát triển khu đô thị sáng tạo phía Đông gồm quận 2, quận 9, quận Thủ Đức với diện tích chiếm khoảng 11% diện tích thành phố, dân số chiếm hơn 11%. Khu này nằm trên hướng phát triển ưu tiên về phía Đông, có nhiều điều kiện thuận lợi về giao thông kỹ thuật, đầu tư bài bản, có động lực phát triển đô thị, tăng trưởng kinh tế.

Ông Thảo cho rằng vấn đề là làm sao kết nối các động lực trên thành một tổng thể, có cơ chế chính sách thích hợp để phát triển khu vực này.

Một chủ trương nữa, ông Thảo cho biết TP.HCM có biển (biển Cần Giờ), chủ trương thành phố là đưa biển gần hơn với người dân, với người tham quan du lịch, học tập, giải trí với định hướng phát triển khu đô thị du lịch biển Cần Giờ.

Các định hướng yêu cầu trong điều chỉnh quy hoạch đó là kế thừa những nội dung thích hợp, không tham điều chỉnh mọi thứ, giải quyết mọi thứ trong quy hoạch chung, mà chọn lọc mục tiêu có giá trị, quan trọng trong từng giai đoạn. Đó là yêu cầu xem xét hướng ưu tiên phát triển thành phố. Gồm 4 hướng, trong đó có 2 hướng chính là phía Đông và Nam, 2 hướng phụ là Tây Bắc và Tây Nam.

Lần điều chỉnh này cũng xem xét trên cơ sở tạo điều kiện thành phố phát triển, kết nối với các vùng kinh tế ở tỉnh thành lân cận. Phát triển thành phố đặt trong mối liên kết chia sẻ trong vùng thành phố về hạ tầng kỹ thuật, các khu vực chức năng, cũng như những nhu cầu giải quyết về nhà ở và người lao động.

Theo dự báo trong trường hợp mực nước biển dâng 100 cm, gần 18% diện tích thành phố có khả năng bị ngập.

Thứ 3, quy hoạch chung cần nghiên cứu trong cơ cấu sử dụng đất và cấu trúc đô thị hiệu quả hơn. Thành phố sẽ tiếp tục chỉnh trang khu trung tâm hiện hữu. Ưu tiên phát triển theo định hướng giao thông công cộng, điều tiết dân số, phân bố dân cư và nhà ở.

Cuối cùng, ông Thảo nêu bản quy hoạch chung cần tích hợp quản lý rủi ro ngập lụt, phát triển đô thị thích ứng biến đổi khí hậu. Thời gian tới, thành phố tiếp tục mở thêm các diễn đàn tiếp nhận ý kiến đóng góp của các thành phần xã hội về điều chỉnh quy hoạch chung.

“Trí tuệ tập thể” – giải pháp cho sự phát triển của thành phố

Ông Michel Fanni, Giám đốc Quy hoạch Kiến trúc và Giám đốc Phát triển và Cải tiến đô thị cho đô thị mới Marne la Vallee cho rằng, quy hoạch tổng thể là yếu tố quan trọng góp phần thu hút nhà đầu tư nhưng quy hoạch tổng thể cần phải thể hiện được khát vọng, định hướng rõ ràng của thành phố, cũng ý như quyết tâm chính trị.

Ông Michel lấy ví dụ thực tiễn vào những năm 50-60, về tình trạng phát triển dân số lớn ở một thành phố của Pháp, nhà chủ yếu ở ngoại ô nhưng hoạt động kinh tế lại tập trung ở nội đô. Bằng quyết tâm chính trị, các nhà lãnh đạo trong nhiều sở ngành đã cùng ngồi làm việc với nhau – làm việc liên ngành và quyết định xây dựng các thành phố mới xung quanh Paris.

Thành phố mới là những thành phố cân đối – tức có bao nhiều người đang ở độ tuổi lao động thì phải tạo ra bấy nhiều việc làm. Qua đó giúp họ tự chủ để giảm bớt việc dịch chuyển vào trung tâm để làm việc. Mấu chốt ở đây, chính là một đơn vị/tổ chức có sự tham gia của nhiều ngành được thành lập, nhằm giúp giải quyết các vấn đề phát sinh một cách nhanh chóng.

Ông Michel cho rằng, giải pháp cho sự phát triển của thành phố không đến từ chuyên gia, một công ty tư vấn mà đến từ “trí tuệ tập thể”, với sự đóng góp của nhiều người, nhiều bộ ngành khác nhau.

Các định hướng yêu cầu trong điều chỉnh quy hoạch đó là kế thừa những nội dung thích hợp, không tham điều chỉnh mọi thứ, giải quyết mọi thứ trong quy hoạch chung, mà chọn lọc mục tiêu có giá trị, quan trọng trong từng giai đoạn.

Đối với TP.Hồ Chí Minh, ông Michel khuyến nghị cần nâng cao hình ảnh thương hiệu, thông qua việc nâng cao chất lượng đời sống đô thị, khẳng định đặc trưng đô thị và xây dựng di sản cho ngày mai.

Đồng thời, cũng phải có tham vọng về một siêu độ thị bền vững, tức phải giải quyết các vấn đề nghe có vẻ như mâu thuẫn lẫn nhau nhưng phải làm bằng được. Cụ thể như gia tăng dân số nhưng vẫn giải quyết được tắc nghẽn lưu thông; nguy cơ ngập nước nhưng vẫn đô thị hóa được khu vực nhạy cảm; vừa là siêu đô thị nhưng vẫn giữ được bản sắc thành phố….

Việc áp dụng công nghệ vào quy hoạch đô thị được quan tâm và nằm trong cấu trúc đô thị thông minh. Ông Hoàng Tùng, đại diện Sở quy hoạch Kiến trúc TP.HCM cho biết, góc độ quy hoạch quan tâm tới big data, trí tuệ nhân tạo trong việc lập quản lý quy hoạch, là vấn đề then chốt cần thực hiện.

Tuy nhiên, các diễn giả cũng đồng tình rằng, công nghệ chỉ một phần, quan trọng phải có cơ quan giám sát, phân tích thống kê, ban quản lý xây dựng đô thị, đưa ra giải pháp hành động thích ứng với sự biến hóa cụ thể của đời sống đô thị. Không nên xây dựng vượt quá nhu cầu hay thiếu hụt của thị trường.

Phan Hằng

Theo Đầu tư Chứng khoán