Đôi khi, chúng ta cảm thấy khó khăn khi tìm kiếm sự yên bình và hạnh phúc. Đó là do bạn lãng phí quá nhiều thời gian cho những điều đã hoặc chưa xảy ra trong cuộc sống mà quên tận hưởng giây phút hiện tại. Nhận ra vấn đề cố hữu này của con người, sau nhiều năm tu tập, thiền sư Thích Nhất Hạnh đã đưa ra những bài học sâu sắc giúp hàng triệu người thay đổi quan niệm sống, tìm được sự bình an và ý nghĩa thực sự của cuộc đời.
1. Đổ lỗi không có ích gì. Thấu hiểu là cách để chúng ta đi về phía trước
Bạn trồng cây, nhưng cái cây không thể tươi tốt. Bạn có thể tìm ra các lý do cho điều đó như: quá ít phân bón, thiếu nước tưới hay thiếu ánh sáng... Nhưng bạn không bao giờ đổ lỗi cho cho cái cây.
Tuy nhiên, khi có vấn đề với bạn bè hay gia đình, chúng ta thường có xu hướng đổ lỗi cho đối phương. Đổ lỗi cho người khác không bao giờ có tác động tích cực, dù cho bạn có lập luận hay đến thế nào. Nếu bạn biết cách chăm sóc các mối quan hệ như chăm sóc cây nhỏ, cuộc sống của bạn cũng trở nên tốt đẹp hơn. Kinh nghiệm của tôi là không đổ lỗi, không lý luận, không tranh cãi, chỉ có thấu hiểu. Thấu hiểu cũng chính là tên gọi khác của sự yêu thương. Nếu bạn không thể thấu hiểu và cảm thông cho người khác bạn cũng sẽ chẳng yêu thương được chính mình.
2. Tất cả cảm xúc, trải nghiệm đều xứng đáng được hoan nghênh
Các cảm xúc từ yêu thương đến cáu giận đều xứng đáng được hoan nghênh, công nhận và đối xử bình đẳng. Bởi chúng đều thể hiện chính bản thân ta. Trái quýt ngọt tôi đang ăn là tôi. Cây ớt cay tôi đang trồng với cả tấm lòng cũng là tôi. Tôi rửa những chiếc chén này với sự nâng niu nhiều nhất. Mọi thứ đều bình đẳng và xứng đáng nhận được sự chú ý như nhau. Trong chánh niệm, từ bi, cáu giận, việc trồng một cái cây hay rửa những chiếc chén đều bình đẳng như nhau và rất thiêng liêng.
3. Quá khứ cho bạn nhiều bài học, nhưng hiện tại mới là nơi bạn đang sống
Sống ở đây, bây giờ không có nghĩa là bạn không bao giờ nhớ lại quá khứ hay không có trách nhiệm với tương lai. Ý tưởng đơn giản của chánh niệm là không cho phép bản thân lạc lối trong sự nuối tiếc quá khứ hay quá lo lắng về tương lai. Quá khứ có thể cho bạn nhiều kinh nghiệm nhưng cuộc sống của bạn là giây phút hiện tại.
4. Tình yêu đích thực là sự hiểu biết về người khác
Chúng ta thực sự phải hiểu đối tượng mà chúng ta yêu. Nếu tình yêu chỉ là ý muốn sở hữu, đó không phải là tình yêu. Nếu chúng ta chỉ nghĩ về bản thân, nếu chúng ta chỉ biết đến nhu cầu riêng và bỏ qua mong muốn của đối phương, chúng ta không thể yêu thật lòng. Chúng ta phải có cái nhìn sâu sắc để thấy và hiểu được ý muốn, sự đau khổ, hạnh phúc của người mà ta yêu thương. Đó là nền tảng của tình yêu đích thực. Khi đã thấu hiểu đối phương, bạn không thể không yêu thương người đó.
5. Bạn đẹp nhất khi là chính mình
Chỉ khi là chính mình, bạn mới thực sự đẹp nhất. Vẻ đẹp đó không cần sự công nhận của người khác, chỉ cần bạn công nhận chính mình. Nếu được sinh ra là một bông sen, hãy là đóa sen tuyệt đẹp, chứ đừng cố gắng trở thành một bông mộc lan. Nếu bạn khao khát sự chấp nhận và cố gắng thay đổi để phù hợp với ý muốn của người khác, bạn sẽ phải chịu đựng đau khổ suốt cuộc đời.
6. Đừng sợ hãi sự đau khổ
Đừng tránh tiếp xúc với sự đau khổ. Đừng đánh mất nhận thực về sự tồn tại của khổ đau trong cuộc đời. Đến bên cạnh những số phận bất hạnh bằng mọi cách bạn có thể sẽ giúp thức tỉnh bản thân bạn và nhiều người khác về sự khổ đau trên thế giới này. Chỉ khi nhận thức và thấu hiểu được sự đau khổ, chúng ta mới có thể giúp đỡ được những người bất hạnh.
7. Lo lắng quá nhiều về tương lai khiến bạn bỏ lỡ hạnh phúc hiện tại
Chúng ta liên tục suy đoán, mơ ước, lên kế hoạch cho "điều kiện hạnh phúc" trong tương lai. Chúng ta liên tục theo đuổi tương lai, ngay cả trong giấc ngủ. Đó là một trong những thói quen tiêu cực của tinh thần mà nhiều người thường xuyên lặp lại. Lo lắng vì những điều chưa tới khiến chúng ta bỏ lỡ hiện tại và dường như không bao giờ cảm thấy hạnh phúc thực sự.
Theo Thu Hoài
Trí thức trẻ/The Power of Ideas