Nhà ở xã hội 'đội giá', triệu dân nghèo lách khe cửa hẹp?

Nhiều dự án nhà ở xã hội (NƠXH) tại Hà Nội hiện có giá ngang ngửa với nhà ở thương mại thậm chí có dự án NƠXH giá còn cao hơn dự án thương mại ở cùng khu vực.

NƠXH đắt ngang nhà thương mại

Mới đây, Công ty cổ phần phát triển nhà Phúc Đồng có thông báo nhận hồ sơ bán và cho thuê nhà tại dự án NƠXH Hope Residence ở quận Long Biên, Hà Nội. Theo thông báo, giá bán NƠXH tại dự án trung bình đã bao gồm VAT và chưa có chi phí bảo trì là hơn 16 triệu đồng/m2. Trong khi đó, ở một dự án thương mại cách đó khoảng 2km vừa xây dựng xong và khách hàng có thể nhận nhà ở ngay, môi giới cho biết có giá bán từ 16-19 triệu đồng mỗi m2.

Dự án NƠXH Eurowindow River Park của Công ty TNHH Thăng Long tại Đông Hội, huyện Đông Anh, Hà Nội) cũng đang thông báo nhận hồ sơ bán và cho thuê đợt 4 với giá bán xấp xỉ 15,14 triệu đồng/m2. Đây là giá dự kiến đã bao gồm thuế GTGT 5% và chưa có chi phí bảo trì 2%.

Phối cảnh dự án NƠXH Hope Residence (quận Long Biên, Hà Nội) của Công ty cổ phần phát triển nhà Phúc Đồng thông báo giá bán hơn 16 triệu đồng/m2.

Thậm chí có dự án NƠXH bán với giá cao hơn hẳn nhà thương mại như: Dự án NƠXH Kiến Hưng bán giá chưa bao gồm thuế VAT và 2% phí bảo trì là: 13 triệu đồng/m2. Trong khi đó, chỉ cách dự án này chưa đến 2km, giá nhà thương mại bán với giá từ 10,5 triệu đồng/m2.

Ông Nguyễn Văn Đực - Phó Giám đốc Công ty địa ốc Đất Lành cho rằng, sau khi gói 30.000 tỷ kết thúc NƠXH cũng gần như nhà ở tự do chỉ thêm một số chỉ tiêu nên cũng tuân theo quy luật thị trường tự do. Chủ đầu tư tốn nhiều tiền đầu tư ở vị trí tốt thì tăng giá lên vận dụng theo nhu cầu thị trường.

Tuy nhiên, ông Đực cho rằng hiện nay vẫn chưa có nhiều biện pháp hiệu quả đối với NƠXH. Gói 30.000 tỷ chỉ là tạm thời chứ không phải căn cơ bền vững.

Trao đổi về vấn đề này, một lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, không có quy định nào khống chế giá NƠXH dưới 15 triệu/m2. Giá được duyệt dựa trên cơ sở dự toán, không dựa trên khối lượng.

Theo vị này, chủ đầu tư làm NƠXH thì hạ tầng cũng phải tính vào giá bán. Ở một số dự án nằm ở khu vực hạ tầng tốt, giá dự toán sẽ cao hơn. Bên cạnh đó, nhiều dự án nhà ở xã hội cũng có quy mô lớn, đầu tư xây dựng, không phải xây thấp tầng như trước đây nên giá bán có thể đắt hơn.

Lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội khẳng định có quy định lợi nhuận chủ đầu tư không được vượt quá 10% tổng mức đầu tư dự án.

Khe cửa hẹp

Mới đây, trả lời chất vấn tại nghị trường quốc hội, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà dẫn ra các con số theo chiến lược nhà ở quốc gia, so với yêu cầu về nhà ở cho công nhân và NƠXH mới đạt 3,8 triệu m2 trên 10 triệu m2. Và khẳng định: Như vậy, thực tế, cung cầu mất cân đối, nguồn cung NƠXH trong đó nhà cho công nhân các khu công nghiệp đang thiếu gay gắt.

Tuy nhiên, thực tế trên thị trường Hà Nội hiện đang diễn ra tình trạng “ế” NƠXH phải mở bán nhiều lần như VietNamNet đã phản ánh trong bài viết: “Kỷ lục Việt Nam: Hơn 300 căn nhà ở xã hội bán 15 lần vẫn ‘ế’. Thiếu là vậy, ế là vậy nhưng giá NƠXH lại đang ngày một cao đắt ngang nhà thương mại.

Nêu lên thực trạng này, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho rằng điều này không hợp lý. Theo ông Châu hiện nay tại TP HCM giá NƠXH vẫn khống chế từ 15 triệu đồng/m2 trở xuống.

“Giá NƠXH cũng là do chính quyền địa phương. Ở TP HCM hiện còn có thêm một loại hình nữa là do tư nhân đầu tư cho thuê lấy tiền hàng tháng. Đây là vốn tư nhân hoàn toàn không được trợ cấp gì. Điều này rất đáng hoan nghênh” – ông Châu nói.

Trong khi giá NƠXH ngày một cao, nhưng việc tiếp cận nguồn vốn vay mua lại gặp nhiểu khó khăn.

Trao đổi về vấn đề này, Chủ tịch Hiệp hội HoREA chỉ ra rằng, do nguồn vốn cấp cho 4 ngân hàng thương mại chưa có nên người dân ở địa phương nào phải cố tìm chi nhánh ngân hàng chính sách xã hội ở đó để vay.

Tuy nhiên, ông Châu cũng nêu thực tế, tại hầu hết các dự án NƠXH chủ đầu tư không vay tín dụng ở các ngân hàng chính sách xã hội nên doanh nghiệp phải thế chấp dự án ở một ngân hàng khác. Trong khi đó, điều kiện vay ở Ngân hàng chính sách xã hội là căn hộ phải là căn hộ không có thế chấp. Đây là trở ngại.

Cùng với đó, vị này cho biết, còn một trở ngại nữa về tín dụng là lãi suất. Như ở TP HCM, vay ưu đãi cho người mua NOXH tại một ngân hàng thương mại lãi suất cũng là 9%/năm cao gần gấp đôi so với quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Có một số chủ đầu tư hỗ trợ người mua thêm mức 2%/năm nhưng cũng chỉ hỗ trợ trong 2 năm đầu.

“Như vậy chỉ giảm nhẹ được chút xíu còn năm thứ 3 trở đi vẫn áp dụng mức lãi suất 9%/năm. Với nhiều người dân có nhu cầu mua NƠXH mức lãi suất này là bất khả thi. Nhưng dù như thế vẫn còn hơn so với việc đi mua và vay bên ngoài” – ông Châu nói.

Theo ông Châu, cùng với các vấn đề NƠXH phải đảm bảo chất lượng xây dựng, tiện tích nội khu, tiện ích khu vự, kết nối giao thông…thì giá phải nằm trong khung dưới 15 triệu đồng/m2.

Sau khi kết thúc gói tín dụng cho vay ưu đãi 30.000 tỷ đồng, Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục giải ngân gói 1.000 tỷ đồng cho người vay mua NƠXH. Như tại Hà Nội được phân bổ 50 tỷ đồng thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội TP để cho vay. Với 50 tỷ đồng được phân bổ, tính trung bình mức vay mua NƠXH thì chỉ khoảng 150 người có thể tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi này. Đây là con số nhỏ so với hàng ngàn hộ gia đình thuộc đối tượng được vay đang có nhu cầu vay vốn ưu đãi trên địa bàn Thủ đô.

Giá cao, nguồn vốn ít, tiếp cận khó đang là những trở ngại khiến mơ ước về chốn an cư của nhiều người dân có thu nhập thấp, trung bình càng trở nên khó khăn.

"Đừng thực hiện dự án dưới danh nghĩa NƠXH nhưng thực chất là nhà ở thương mại"

“Thật sự mà nói nhà ở xã hội đắt tương đương với nhà ở thương mại là không hợp lý bởi vì bản thân nhà ở xã hội đã được miễn tiền sử dụng đất, được giảm thuế VAT còn 5%, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp xuống 10%. Đó là những ưu đãi chưa nói nếu doanh nghiệp vay được tín dụng ưu đãi lại có ưu đãi tiếp. Cho nên điều này cho thấy đừng để một số doanh nghiệp thực hiện dự án dưới danh nghĩa nhà ở xã hội nhưng thực chất là nhà ở thương mại”.
(Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM).

Hồng Khanh

Theo VietnamFinance