Tempus đang làm việc với khoảng 70% trung tâm điều trị ung thư của nước Mỹ, đã tiếp cận được 25% bệnh nhân sau hơn 3 năm thành lập.
Trong bối cảnh công nghệ đang hiện diện ngày càng nhiều trong mọi mặt của đời sống thì việc sử dụng dữ liệu lớn trong y học là một thị trường có nhiều tiềm năng và còn khá mới mẻ. Nếu như tại Việt Nam, Vingroup đã bắt đầu giấc mơ lớn của mình với Vinbrain cùng dự án "Trợ lý bác sĩ" thì trên thế giới, ngày càng có nhiều công ty tập trung phát triển vào lĩnh vực này, nổi bật gần đây là Tempus.
Tempus, một công ty khởi nghiệp về công nghệ y tế có trụ sở tại Chicago, thành lập năm 2015 bởi người đồng sáng lập Groupon, Eric Lefkofsky. Sau 6 vòng xin cấp vốn, công ty này đã huy động được 520 triệu USD. Mới đây, Tempus vừa huy động thêm nguồn tài trợ 200 USD, qua đó đưa giá trị công ty lên mức 3,1 tỷ USD.
Về cốt lõi, Tempus là một công ty dữ liệu. Họ đã làm việc với khoảng 70% trung tâm ung thư của Hoa Kỳ để tập hợp và phân tích dữ liệu lâm sàng, chủ yếu liên quan đến điều trị ung thư để tạo ra một thư viện thông tin, qua đó hy vọng giúp việc chăm sóc sức khỏe trở nên chính xác hơn. Các bác sĩ lâm sàng và nhà nghiên cứu sẽ có khả năng quan sát được xu hướng tiến triển của căn bệnh trong kết quả của từng bệnh nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.
Ý tưởng đến từ người vợ bị ung thư vú
Người đồng sáng lập và CEO, Eric Lefkofsky đã chia sẻ câu chuyện đằng sau nguồn gốc của Tempus. Vị CEO nói rằng ý tưởng đã đến vào khoảng thời gian vợ ông chống chọi và chiến thắng căn bệnh ung thư vú, vài năm trước.
Vào thời điểm đó, Eric Lefkofsky đã tập trung mọi nỗ lực vào việc thu thập tài liệu nghiên cứu có liên quan về căn bệnh này. Và trong khi loay hoay tìm kiếm thông tin, ông nhận ra rằng khả năng truy cập dữ liệu chăm sóc sức khỏe của bác sĩ và bệnh nhân còn rất tệ. Đó là một thực trạng đáng buồn, khi mà khả năng tiếp cận thông tin yếu kém đã ngăn cản việc bệnh nhân biết được những lựa chọn điều trị phù hợp nhất với trường hợp cụ thể của mình.
Đó là lý do tại sao ông ra mắt Tempus vào năm 2015, để hỗ trợ nghiên cứu ung thư và ra quyết định lâm sàng.
Xây dựng bản đồ lâm sàng và phân tử được cá nhân hóa
Hiện tại, Tempus "liên tục phân tích gen các khối u và dữ liệu lâm sàng từ bác sĩ, bệnh viện và nghiên cứu để chuẩn hóa thông tin, phân tích mẫu". Nhằm đạt được điều này, Lefkofsky đã xây dựng một đội ngũ nhân lực mạnh gồm các nhà sinh học tính toán, nhà sinh học, kỹ sư phần mềm, nhà khoa học dữ liệu và nhà toán học.
Từ thông tin lâm sàng cùng với dữ liệu gen được thu thập, công ty này giúp các bác sĩ đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu theo thời gian thực. Cuối cùng, mục đích xa hơn là thông tin về bệnh ung thư để giúp đỡ tất cả các trường hợp tương lai.
Vì vậy, với một bệnh nhân mắc một loại ung thư vào giai đoạn cụ thể, bác sĩ có thể sử dụng Tempus để phân tích thông tin di truyền của họ và xác định liệu pháp nào đã được chứng minh thành công trong lịch sử đối với những người khác có cấu trúc di truyền tương tự, để áp dụng phương pháp chữa trị phù hợp.
Thu thập, phân tích và đưa ra phác đồ điều trị được cá nhân hóa
Quá trình thu thập dữ liệu bao gồm khối lượng lớn dữ liệu phi cấu trúc, từ những ghi chú, đơn thuốc đến các khối u, máu hoặc nước bọt của bệnh nhân đều được phân tích và lữu trữ. Sau đó, chúng được chuyển đến phòng thí nghiệm tiên tiến của Tempus, nơi sắp xếp các gen để xác định đột biến nào ảnh hưởng đến bệnh ung thư của từng cá nhân.
Tổng hợp tất cả các dữ liệu này sẽ giúp Tempus sở hữu một thư viện dữ liệu lâm sàng và phân tử lớn nhất thế giới. Công ty thậm chí còn liên kết với CancerLinQ, một cơ sở dữ liệu về kết quả điều trị được phát triển bởi Hiệp hội Ung thư lâm sàng Hoa Kỳ, để có thể thúc đẩy hơn nữa kho dữ liệu của mình.
Ngoài ra, Tempus còn hợp tác với nhiều bệnh viện và trung tâm nghiên cứu khác nhau để theo dõi cách các bệnh nhân ung thư phản ứng với những phương pháp điều trị khác nhau. 50 trung tâm ung thư do Viện Ung thư Quốc gia chỉ định và 250 hệ thống bệnh viện đã hợp tác với startup này.
Cuối cùng, nhờ phân tích tiên tiến và các thuật toán, Tempus có thể hiểu được tất cả những dữ liệu này và liên kết các đặc tả di truyền với lịch sử trị liệu.
Nhưng đó không phải là tất cả, Tempus cũng cung cấp dịch vụ nhận dạng hình ảnh và mô hình sinh học. Tất cả công cụ sẽ có thể hỗ trợ các bác sĩ về ung thư chính xác và cũng cung cấp thuốc được cá nhân hóa và tối ưu hóa.
Vậy nguồn thu của Tempus đến từ đâu?
Đầu tiên là các công ty dược phẩm. Họ trả tiền để truy cập vào kho dữ liệu để cải thiện chất lượng và sản xuất thuốc điều trị phù hợp. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu và hệ thống bệnh viện cũng trả tiền cho Tempus đối với các dịch vụ mà startup này cung cấp. Mặt khác, bảo hiểm của bệnh nhân sẽ tính phí trong trường hợp bác sĩ sử dụng dịch vụ.
Quy mô thị trường phân tích chăm sóc sức khỏe rộng mở
Thị trường hiện tại cho bệnh ung thư và hồ sơ dữ liệu đang phát triển nhanh chóng và cũng bắt đầu có sự cạnh tranh gay gắt. Điều này được thể hiện qua quy mô thị trường, dự kiến sẽ đạt hơn 60 tỷ USD trong 5 năm tới.
Tempus cũng phải cạnh tranh với nhiều đối thủ sừng sỏ khác, đó là Flatiron Health và Foundation Medicine, đều được mua lại bởi người khổng lồ trong lĩnh vực dược phẩm – Roche hay Moderna Therapeutics, Nebula Genomics.
Điều gì khiến Tempus trở nên khác biệt?
Trong khi các đối thủ chỉ tập trung thu thập dữ liệu lâm sàng về cách bệnh nhân thực hiện điều trị thì Tempus còn cung cấp những xét nghiệm giải trình và mô hình sinh học. Họ cung cấp một cách toàn diện và định hướng tiếp theo là tăng cường nỗ lực trong việc tiếp cận với nhiều bệnh viện và cơ quan nghiên cứu trên toàn quốc hơn nữa.
Tempus ước tính rằng nền tảng của họ hiện đã tiếp cận được với 25% bệnh nhân ung thư ở Mỹ. Công ty có kế hoạch sử dụng số tiền huy động được để tăng cường hoạt động và mở rộng sang các lĩnh vực trị liệu mới (bệnh tim mạch, tiểu đường) cũng như khu vực địa lý khác.
T.Dương
Theo Nhịp Sống Kinh Tế