Sự đơn giản và tập trung là hai trong số những yếu tố dẫn tới thành công của Steve Jobs - người đồng sáng lập Apple. Dưới đây là những điều từ Steve Jobs mà giới doanh nhân khởi nghiệp có thể học hỏi, được tổng hợp từ cuốn tiểu sử Steve Jobs của tác giả nổi tiếng Walter Isaacson và đăng tải trên trang Tech In Asia.
1. Tập trung
Khi Steve Jobs trở lại Apple - công ty do ông sáng lập, vào năm 1997, công ty này đang sản xuất máy tính và thiết bị ngoại vi, gồm hàng chục phiên bản khác nhau của máy tính cá nhân Macintosh. Sau một vài tuần qua vài buổi xem xét lại các sản phẩm, Jobs nói với đội ngũ phát triển rằng chỉ cần tập trung vào 4 sản phẩm tốt nhất và hủy tất cả sản phẩm còn lại.
Tuy nhiên, chính việc đưa Apple chỉ tập trung vào sản xuất 4 dòng máy tính, Jobs đã cứu công ty này. "Quyết định không làm điều gì đó cũng quan trọng như quyết định làm vậy", Jobs nói. "Điều này đúng với các công ty và đúng với các sản phẩm".
2. Đơn giản
Khả năng tập trung của Jobs đi kèm với bản năng đơn giản hóa mọi thứ bằng cách nhìn vào bản chất và loại bỏ những yếu tố không cần thiết. "Sự đơn giản là sự tinh tế tối thượng" chính là khẩu hiệu marketing đầu tiên của Apple.
Tình yêu dành cho sự tối giản trong thiết kế của ông được thể hiện ở các hội nghị thiết kế mà ông ông tham dự tại Viện Aspen và cuối những năm 1970, trên một khu vực được xây dựng theo phong cách Bauhaus - nhấn mạnh vào những đường nét dứt khoát và thiết kế không rườm rà để tránh sự xao nhãng.
3. Có trách nhiệm từ đầu tới cuối
Jobs biết rằng cách tốt nhất để đạt được sự tối giản là đảm bảo phần cứng, phầm mềm và thiết bị ngoại vi được tích hợp một cách liền mạch. Hệ sinh thái Apple - ví dụ như iPod kết nối với máy tính Mac với phần mềm iTunes - cho phép các thiết bị đơn giản hơn, đồng bộ được trơn tru hơn và ít gặp lỗi "sập" bất ngờ hơn.
Vì càng có nhiều nhiệm vụ phức tạp, ví dụ như tạo danh sách chạy nhạc mới có thể được thự hiện trên máy tính, nên iPod không cần có quá nhiều nút bấm trên thiết bị. Jobs cùng Apple đã có trách nhiệm từ đầu tới cuối trong trải nghiệm của người dùng - điều mà ít công ty làm được.
3. Khi bị tụt lại phía sau, hãy nhảy vọt
Dấu ấn của một công ty sáng tạo không chỉ là công ty đó có những ý tưởng mới trước tiên. Đó còn là những công ty biết cách nhảy vọt khi bị tụt lại phía sau. Điều này xảy ra khi Jobs phát triển chiếc iMac đầu tiên. Ông tập trung vào việc làm cho iMac hữu ích trong việc quản lý ảnh và video của người dùng, nhưng nó lại bị tụt hậu khi xử lý phần nhạc.
Người dùng khi đó thường tải nhạc về rồi sau đó nén vào đĩa CD, trong khi đó ổ đĩa của iMac không thể ghi đĩa. "Tôi cảm thấy như một kẻ ngốc. Tôi nghĩ chúng tôi đã bỏ lỡ điều đó", Jobs nói.
Tuy nhiên, thay vì đơn thuần bắt kịp xu hướng bằng việc nâng cấp ổ CD của iMac, Jobs quyết định tạo ra một hệ thống tích hợp mà sau đó làm thay đổi cả ngành công nghiệp âm nhạc. Kết quả của quyết định đó chính là sự kết hợp giữa iTunes, iTunes Store và iPod, cho phép người dùng mua, chia sẻ, quản lý, lưu trữ và chạy nhạc tốt hơn so với tất cả thiết bị khác.
Sau iPod thành công lớn, Jobs không dành nhiều thời gian để tận hưởng điều đó. Thay vào đó, ông bắt đầu lo về những thứ có thể gây nguy hại cho thiết bị này. Một nguy cơ là các nhà sản xuất điện thoại có thể bắt đầu thêm chức năng chạy nhạc vào thiết bị của mình. Vì vậy, Jobs quyết định "khai tử" iPod bằng việc tạo ra iPhone. "Nếu chúng ta không khai tử chính mình, người khác sẽ làm vậy", Jobs nói.
4. Ưu tiên sản phẩm
Khi Jobs cùng một nhóm nhỏ thiết kế chiếc Macintosh đầu tiên vào đầu những năm 1980, yêu cầu của ông là phải tạo ra một sản phẩm "vô cùng tuyệt vời". Ông không bao giờ nói về việc tối đa hóa lợi nhuận hay cắt giảm chi phí.
"Đừng lo lắng về giá cả, hãy định rõ năng lực của máy tính", Jobs nói với trưởng nhóm khi đó. Châm ngôn của ông cho đội ngũ của mình là "đừng bao giờ thỏa hiệp".
Chiếc Macintosh được tạo ra có chi phí quá cao và dẫn đến việc Jobs bị "hất cẳng" khỏi Apple. Tuy nhiên, chiếc Macintosh cũng "tạo nên sự khác biệt", như Jobs nói, bằng việc thúc đẩy cuộc cách mạnh máy tính cá nhân. Và về lâu dài, Jobs đã hoàn toàn đúng: Tập trung vào việc tạo ra sản phẩm thật tốt và lợi nhuận sẽ theo sau.
5. Đừng trở thành nô lệ cho nhóm khách hàng mục tiêu
Khi Jobs cùng phát triển chiếc Macintosh đầu tiên, một thành viên trong nhóm đã hỏi rằng liệu họ có nên làm nghiên cứu thị trường để xem khách hàng muốn gì. "Không", Jobs trả lời. "Bởi vì khách hàng không biết họ muốn gì cho đến khi chúng ta chỉ cho họ".
Ông nhắc lại lời của Henry Ford - người sáng lập hãng ôtô Ford Motor: "Nếu tôi hỏi khách hàng rằng họ muốn gì, họ sẽ nói muốn 'một con ngựa nhanh hơn'".
Quan tâm sâu sắc tới những điều khách hàng mong muốn hoàn toàn khác so với việc liên tục hỏi rằng họ muốn gì. Nó đòi hỏi bản năng và trực giác về những mong muốn còn chưa được hình thành của khách hàng.
6. Bẻ cong thực tại
Một khả năng nổi tiếng của Jobs là thúc đẩy nhân viên làm những điều tưởng như không thể. Một ngày Jobs ghé vào phòng của Larry Kenyon - kỹ sư phụ trách hệ điều hành của Macintosh và phàn nàn rằng máy tính này mất quá nhiều thời gian để khởi động.
Kenyon bắt đầu giải thích lý do vì sao giảm thời gian khởi động của máy là điều không thể, nhưng Jobs ngắt lời. "Nếu điều đó có thể cứu mạng người, liệu anh có thể tìm ra cách giảm 10 giây khởi động máy?, Jobs hỏi. Kenyon sau đó đáp rằng có thể.
Jobs nói rằng nếu 5 triệu người dùng Mac giảm được 10 giây khởi động máy mỗi ngày, tổng số thời gian tiết kiệm được sẽ là khoảng 300 triệu giờ mỗi năm. Vài tuần sau đó, Kenyon đã khiến máy tính khởi động nhanh hơn 28 giây.
7. Truyền tải giá trị vào mọi thứ công ty làm
Vào năm 1979, người cố vấn đầu tiên của Jobs - Mike Markkula gửi cho ông một bản nhắc nhở về 3 nguyên tác. 2 nguyên tắc đầu tiên chính là "sự cảm thông" và "sự tập trung". Trong đó nguyên tắc thứ 3 là "impute" - được giải nghĩa trong cuốn sách viết về tiểu sử Markkula là truyền tải giá trị vào mọi thứ công ty làm.
Điều này trở thành một trong những nguyên tắc quan trọng nhất mà Jobs luôn tâm niệm. Ông biết rằng mọi người hình thành quan điểm về một sản phẩm hay một công ty dựa trên bề ngoài hay đóng gói sản phẩm. "Mike đã dạy tôi rằng người ta đánh giá một cuốn sách qua bìa của nó", Jobs nói.
Năm 1984, khi chuẩn bị giao máy tính Macintosh tới tay khách hàng, Jobs bị ám ảnh bởi màu sắc và thiết kế của vỏ hộp. Do đó, ông đích thân dành thời gian thiết kế lại vỏ hộp giống như đựng đồ trang sức, mà sau này dùng cho cả iPod và iPhone. Jobs đã đăng ký bằng sáng chế với các thiết kế này.
8. Thúc đẩy tiến tới sự hoàn hảo
Trong quá trình phát triển hầu hết sản phẩm, Jobs nhiều lần dừng lại và xem xét bởi ông cảm thấy nó chưa hoàn hảo.
iPhone là một ví dụ. Thiết kế ban đầu của iPhone là màn hình kính trên vỏ nhôm. Một buổi sáng, Jobs tới gặp Jonathan Ive - hiện là giám đốc thiết kế của Apple và nói: "Đêm qua tôi không ngủ được vì tôi nhận ra rằng mình không thích nó". Ive lập tức nhận thấy rằng Jobs đã đúng.
"Các bạn đã dành 9 tháng qua cho thiết kế này, nhưng chúng ta sẽ thay đổi nó", Jobs nói với nhóm của Ive. "Chúng ta sẽ phải làm việc cả ngày lẫn đêm, cả cuối tuần".
Thay vì phàn nàn, đội ngũ phát triển đã đồng ý. "Đó là một trong những khoảnh khắc tự hào nhất của tôi tại Apple", Jobs nhớ lại. Điều tương tự cũng xảy ra khi Jobs và Ive hoàn tất thiết kế của iPad.
9. Làm việc với những người tốt nhất
Jobs nổi tiếng là người thiếu kiên nhẫn, nóng nảy và khắc nghiệt với những người xung quanh mình. Tuy nhiên, cách xử sự đó của ông xuất phát từ niềm đam mê với sự hoàn toàn và mong muốn chỉ làm việc với những người tốt nhất.
"Tôi nghĩ mình không thô lỗ với mọi người. Nhưng nếu có vấn đề, tôi sẽ nói thẳng vào mặt họ. Việc của tôi là phải trung thực", Jobs nói.
10. Khuyến khích tương tác trực tiếp
Dù làm việc trong thế giới số, Jobs đặc biệt khuyến khích những cuộc họp trực tiếp. "Trong kỷ nguyên kết nối mạng của chúng ta, mọi người thường nghĩ rằng những ý tưởng có thể được phát triển qua email hoặc iChat", Jobs nói. "Điều đó thật điên rồ. Sự sáng tạo đến từ những cuộc họp tự phát, hay những cuộc thảo luận ngẫu hứng".
11. Nắm rõ cả bức tranh lớn lẫn các chi tiết
Một số CEO giỏi về tầm nhìn, một số khác lại quản lý tốt về chi tiết. Còn Jobs giỏi cả hai. CEO Jeff Bewkes của Time Warner từng nói rằng một trong những đặc điểm nổi bật nhất của Jobs là khả năng cũng như mong muốn vừa đưa ra được chiến lược bao quát vừa tập trung vào những chi tiết nhỏ nhất của thiết kế.
Ví dụ, năm 2000, ông nảy ra ý tưởng về máy tính cá nhân trở thành trung khu quản lý tất cả nhạc, video, hình ảnh và nội dung của người dùng. Từ đó, ông đưa Apple vào mảng kinh doanh thiết bị cá nhân với iPod và sau đó là iPad.
Ý Nhi/Theo Tech in Asia
