Chỉ cần bạn đang gặp khó khăn hay nguy hiểm, đang buồn hay đang vui, họ sẽ sẵn sàng đến bên, giúp đỡ và chia sẻ với bạn. Bạn bè là khi nghe bạn mình khó khăn thì giúp đỡ chứ không phải đợi bạn gọi thì tắt máy, kiếm cớ hay than nghèo cho qua.
Một người thầy giỏi, tận tâm và những người bạn tốt đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống và sự thành công của mỗi người. Nhưng không phải ai cũng may mắn có được những người thầy tốt, bạn hiền như thế này. Có một số người đã bị cách chức hoặc đang trên đỉnh cao sự nghiệp lại bị đuổi việc vì sự bất cẩn vô tình hoặc cố ý của bạn bè. Một số người đã bị bạn bè của họ lừa dối lòng tin, tiền bạc và vật chất, khiến họ đau lòng, thậm chí là mất hết tất cả. Do đó, dù là bạn bè hay đồng nghiệp cùng công ty, thì chọn nhân tài hay tri kỉ đều phải thận trọng, phải biết cách nhìn người và dùng người.
Chìa khóa để nhận biết chính là nhìn vào cách đối nhân xử thế và nhân phẩm của họ, còn nhìn vào tính cách và tính khí của một người thì chưa hẳn là đúng.
Nhưng cách đối nhân xử thế của một người được tiết lộ khi người đó xử lý tình huống. Một số hành vi thường có thể được nhìn thấy, còn một số được tiết lộ trong các tình huống cụ thể. Chẳng hạn, một cặp tình nhân đang yêu nhau, thề nguyện đủ thứ, nào là chúng ta không bao giờ rời xa nhau, nhưng một ngày nọ, khi phát hiện ra chàng trai gặp khó khăn về tài chính, từ giàu bỗng mất tất cả thì cô gái lại bỏ rơi chàng trai vì anh nghèo; hoặc khi hay tin cô gái bị bệnh ung thư máu, chàng trai lại rời xa cô gái để quen người mới...
Do đó, để biết người, giáo dục người, trọng dụng người, kết bạn, chọn bạn đời, bạn có thể thiết lập một phép thử những người xung quanh, lập ra những tình huống và môi trường cụ thể để kiểm tra, nhưng cách hay nhất là hãy để những việc này tự đến sẽ tốt hơn.
"Thử lòng" ai đó cần thời gian và thực nghiệm, cần kiểm tra từ hai khía cạnh thái độ và hành vi của anh ta đối với người khác và sự việc. Hai khía cạnh này được phản ánh trong năm tâm lý sau đây. Đây không chỉ là cách kết bạn thông thường mà còn là cách để các cán bộ và chủ doanh nghiệp có thể xác định, sử dụng và kiểm tra nhân tài.
Đầu tiên, thái độ của người khác khi bạn nghèo
Khi yên bình, ai cũng trao nhau những lời hứa hẹn, hoạn nạn có nhau nhưng đời người không lường trước được chữ "ngờ". Chỉ khi rơi vào nghịch cảnh, bạn mới nhận ra ai là "bạn" đúng nghĩa và ai là "bè" theo người khác.
1. Một số người háo hức, vui mừng, thậm chí nhiệt tình "cơm bưng nước rót" cho bạn khi bạn có quyền và địa vị. Khi bạn giàu có và phát triển hơn họ, bạn được rất nhiều người tôn trọng, lịch sự với bạn và lời nói của bạn như mệnh lệnh đối với họ. Nhưng khi bạn sa cơ thất thế, mất hết tất cả tiền bạc, địa vị và danh vọng thì bạn là ai họ cũng chả thèm quan tâm và họ sẽ coi bạn là người xa lạ, gặp bạn như gặp phiền phức và tránh bạn càng xa càng tốt.
2. Một số người có thể sẵn sàng chia sẻ hạnh phúc và thành công với bạn nhưng họ không sẵn lòng đồng cam cộng khổ với bạn. Những người này thường hay luôn miệng kêu: "Nào, chúng ta là huynh đệ, khó khăn của huynh cũng là khó khăn của đệ", nghe có vẻ nghĩa khí lắm, không thể không ăn mừng. Rồi những chầu nhậu, bữa ăn và uống cứ tăng dần, những tưởng có vẻ thân mật, nhưng khi bạn thất vọng và gục ngã, họ sẽ rời bỏ bạn đầu tiên hoặc khi bạn gặp phải bệnh tật, đau khổ, không thể nhờ ai giúp mà phải lạy lục van xin họ giúp đỡ, hoặc họ sẽ né tránh hoặc họ sẽ kể khổ bởi những lý do khác nhau.
3. Một số người "tham phú phụ bần", coi thường những người bạn bình thường và nghèo để kết thân với bạn giàu. Người xưa nói: Khi bạn nghèo rớt mồng tơi, bạn có sờ sờ trước mặt họ thì họ cũng giả mù không thấy, còn khi bạn phất lên như diều gặp gió, dù bạn có ở thâm sơn cùng cốc, họ vẫn tìm ra bạn.
Ba kiểu người này, trên thực tế, họ chỉ biết chú ý đến lợi ích của bản thân, họ coi bạn bè là một giao dịch hàng hóa, có lợi thì kết giao, không có lợi thì chuồn mau. Những kiểu người này thường không trọng tình trọng nghĩa, vong ân bội nghĩa, nên cẩn thận khi kết giao với những kiểu người này.
Thứ hai, thái độ của người khác đối với tiền tài danh lợi
Tiền giống như chiếc máy nội soi, soi rõ và nhìn thấu tâm can của một người. Một người sống trong tiền tài danh vọng, họ rất dễ dàng bộc lộ những hành vi thể hiện họ có chính trực và trung thực hay không. Một số người có thể kiểm soát hành động lúc họ khó khăn, khổ cực, nhưng họ không thể kiểm soát hành vi khi họ giàu có.
Một số người không bị cám dỗ khi có một số tiền nhỏ từ trên trời rơi vào túi mình, họ sẽ tìm cách trả lại chỗ cũ. Còn một số người khi đứng trước vòng xoáy danh lợi lại chấp nhận chiếm đoạt nó, vì tiền mà từ bỏ gia đình và bạn bè, thậm chí làm ra những việc mà trời đất khó dung thứ. Một người trong mắt chỉ thấy mỗi tiền và đặt tiền tài lên trên hạnh phúc, gia đình, tình bạn... thì điều gì họ cũng dám làm. Để làm việc và hợp tác với những người như vậy, bạn phải hết sức cẩn thận. Một khi những người này có liên quan đến vấn đề tài chính hay nắm giữ tiền bạc trong một khoảng thời gian dài, giống như nuôi ong tay áo, lâu dần sẽ trở nên rất nghiêm trọng.
Sự ham muốn và thời thế của mỗi người không ngừng thay đổi và anh ta thường bỏ qua những việc nhỏ nhặt nhưng về lâu về dài thì thói quen cũng dần tự nhiên hơn. Hao tổn vài đồng lẻ tuy không nhiều nhưng nhiều cái lẻ đó sẽ ra một cái khổng lồ. Người đáng tin cậy là người không để nảy sinh vấn đề bất minh về tiền bạc. Từ đó, bạn có thể nhìn thấy được phẩm chất của một người, bạn có thể kết giao hay rời xa họ và có thể ngăn chặn kịp thời những hậu quả có thể xảy đến.
Thứ ba, thái độ của người khác với cấp dưới
Một số người đang lấy lòng với cấp trên của họ, lúc nào cũng kề bên sếp, khi sếp nói gì cũng gật đầu không cần suy nghĩ. Nhìn họ có vẻ tôn trọng mọi người nhưng khi họ đối xử với cấp dưới hay những người yếu thế hơn, họ sẽ trở thành một con người khác. Nhiều người luôn miệng hét lên với cấp dưới và rất thiếu tôn trọng người khác, thậm chí khinh miệt hay bắt nạt cấp dưới. Một người như vậy thực sự là một kẻ hợm hĩnh. Nếu bạn là sếp, anh ta ngoài mặt thì tôn trọng địa vị, quyền lực và tiền bạc của bạn, còn sau lưng thì nói này nói nọ, thay vì thực sự tôn trọng bạn. Một khi bạn ở vị trí thấp hơn hoặc sa cơ thất thế, anh ta sẽ đối xử với bạn với thái độ tương tự như đối với cấp dưới.
Thứ tư, thái độ của người khác khi họ đối xử với cha mẹ và anh em
Lòng hiếu thảo cũng là tiêu chí để đo lòng người. Trăm điều thiện, thì chữ hiếu đi đầu. Một người có đức tính tốt, có trái tim nhân hậu hay không đều dựa trên sự đối xử với cha mẹ, anh chị em. Đây là một trong những khía cạnh và là một chỉ số quan trọng để xác định nhân cách của một người.
Hãy tưởng tượng rằng ngay cả cha mẹ của họ, người đã sinh rra và nuôi nấng họ, họ cũng không hiếu thảo, thiếu tôn trọng hoặc không yêu thương thì thử hỏi trước những lợi ích về vật chất, họ thậm chí muốn có, bất chấp tình nghĩa của anh chị em. Họ chỉ quan tâm đến lợi ích của họ có tăng thêm hay mất đi chứ chẳng thèm quan tâm huynh đệ tương tàn.
Do đó, để xem một người có đáng tin cậy hay không, một người có phải là một nhà lãnh đạo giỏi hay không, liệu đó có phải là một doanh nhân giỏi hay không, trước tiên hãy xem anh ta có hiếu với cha mẹ và có hòa thuận với anh em của mình không. Trong văn hóa phương Đông, lòng trung thành và lòng hiếu thảo là một. Gia đình vợ chồng không hòa thuận, anh em bất hòa, con cái không hiếu thảo là vi phạm pháp luật về tội bất trung. Bất trung có nghĩa là đại bất hiếu. Một người hiếu thảo với cha mẹ mới là một người tuân thủ pháp luật.
Chỉ khi một người hiếu thảo cha mẹ và yêu thương anh chị em của mình, anh ta mới có thể mở rộng bàn tay thân thiện với bạn bè, nhân viên và mọi người.
Thứ năm, thái độ của người khác khi đối xử với ân nhân
Mỗi người đều có những bước ngoặt quan trọng quyết định số phận của người đó. Một số người có thể rất khôn ngoan, tự mình có thể chạm đến thành công nhưng cũng có nhiều người phải cần có bàn tay giúp sức của người khác thì mới thành công. Không có những người này giúp bạn, bạn không thể có thành tích và vinh quang như ngày hôm nay. Điều cơ bản nhất mà hầu hết mọi người thường quên là tri ân và đền ơn những người đã giúp đỡ mình, những người tốt với mình, những người đã dành thời gian cho mình.
Những người này có thể là:
Khi bạn bối rối, họ đến để thắp sáng trái tim bạn.
Khi bạn ngã, họ cho bạn sự khích lệ khi bạn mất tự tin.
Khi bạn gặp nạn, hay túng thiếu, họ đã cho bạn mượn những đồng tiền có thể trong nhà họ cần dùng đến.
Khi bạn chán nản hoặc gặp rắc rối, họ sẽ đến bầu bạn và nghe bạn tâm sự.
Khi bạn gặp khó khăn, họ đến và kéo bạn ra khỏi rắc rối.
Khi bạn thành công, họ thực sự hạnh phúc và cổ vũ cho bạn.
Khi bạn thất vọng, họ thực sự buồn và chia buồn với bạn.
Một người có tâm trí và tư duy tích cực sẽ mang đến cho bạn sức mạnh và hy vọng. Họ có thể là vợ bạn hoặc chồng bạn, anh chị em của bạn, bạn bè và đồng nghiệp, lãnh đạo, thầy cô của bạn, nhân viên... Họ là những quý nhân trong cuộc đời bạn, là định mệnh và phước lành mà bạn đã vun đắp trong quá khứ, là người đáng được trân trọng và biết ơn nhất.
Muốn biết một người có tình cảm và sự chính nghĩa hay không thì phụ thuộc vào thái độ của anh ta đối với những ân nhân này. Những người chưa bao giờ biết ơn người khác, những người không báo hiếu cha mẹ, những người có động cơ thầm kín đối với người thân... thì tốt nhất là bạn nên tránh xa.
Để nhìn rõ một người có xứng đáng để mình đặt niềm tin hay không và liệu có đáng để trọng dụng hay không, bạn có thể kiểm tra dựa trên năm khía cạnh này.
Xuân Thảo
Theo Trí Thức Trẻ
