Chúng ta kiểm soát các hành động của mình, nhưng các thành công mà những hành động đó mang lại thì do các nguyên lý điều khiển.
Nếu bạn cứ đều đặn ăn các thức ăn không lành mạnh, cơ thể bạn sẽ trở nên không khỏe mạnh. Cơ thể bạn là một hệ thống tự nhiên hoạt động dưới sự điều phối của các nguyên lý.
Nếu bạn không liên tục học hỏi để phát triển đầu óc, trí não bạn sẽ trở nên thiếu sắc bén và minh mẫn. Trí não là một hệ thống tự nhiên hoạt động dưới sự điều phối của các nguyên lý.
Trong quyển 7 Thói Quen Của Người Thành Đạt, Stephen Covey định nghĩa một nguyên lý là "quy luật tự nhiên giống trọng lực. Nó khác với giá trị. Các giá trị mang tính chủ quan; các nguyên lý mang tính khách quan. Trọng lực... nếu bạn làm rơi một vật, đó là do trọng lực điều khiển."
Đa số mọi người học nhồi nhét vào cuối kỳ để làm bài thi khi còn ở đại học. Nhưng bạn có thể như vậy nếu là nông dân không? Bạn có thể quên gieo hạt vào mùa xuân, ăn chơi cả mùa hè, sau đó làm việc chăm chỉ suốt mùa thu không?
Dĩ nhiên là không. Ruộng đất là một hệ thống tự nhiên hoạt động dưới sự điều phối của các nguyên lý. Bạn cũng vậy.
Quy luật gieo và gặt luôn có tác dụng. Bạn gieo nhân nào thì bạn phải gặt quả đó. Ngoài ra, thứ bạn gieo trồng liên tục theo thời gian cuối cùng sẽ cho ra thành phẩm cộng dồn hoặc theo cấp số nhân.
Bạn thường không nhận lấy kết quả của các hành động của mình ngay tức thì, điều này có thể đánh lừa chúng ta. Nếu hút một điếu thuốc, bạn có thể sẽ không bị ung thư. Nếu bỏ ra 10 USD uống cà phê một ngày, có thể nó không ảnh hưởng đến đời sống tài chính của bạn. Tuy nhiên, qua thời gian, các thói quen này tạo ra những hậu quả rất lớn. 10 USD mỗi ngày trong hơn 50 năm với lãi suất 5% cộng dồn sẽ thành ra 816.000 USD. Thói quen uống cà phê của bạn có thể tốn kém vô cùng.
Nếu được lựa chọn, bạn sẽ chọn điều nào: 1 triệu USD ngay bây giờ hay 1 xu với giá trị nhân đôi trong 31 ngày?
Đa số sẽ chọn 1 triệu. Tuy nhiên, đồng xu nhân đôi giá trị sẽ trở thành 10,7 triệu USD. Dẫu vậy, phần lớn sự tăng trưởng giá trị diễn ra vào những phút cuối và đa số mọi người không đủ kiên nhẫn chờ đợi để gặt vụ lớn. Văn hóa sống cho hiện tại ngày nay ngăn cản người ta đầu tư.
Đây là xuất phát của khái niệm thành công "bất ngờ". Bất kỳ thứ nào nằm trên đường cong hàm mũ ban đầu đều trông có vẻ nhỏ bé. Khi mới bắt đầu một thói quen, hiệu quả tạo ra rất nhỏ. Tuy nhiên, qua thời gian, nó trở nên rất lớn. Do đó, có người chẳng biết từ đâu mà đột nhiên nối tiếng. Điều bạn không thấy được là những năm tháng họ liên tục vun trồng đã gặt hái thành công. Các nguyên lý chi phối điều đó.
Điều này cũng đúng theo hướng ngược lại. Béo phì, nợ nần, mất định hướng, hôn nhân đổ vỡ. Tất cả là do các nguyên lý - hiệu quả cộng dồn của những quyết định hàng ngày - chi phối.
Những điều nhỏ bé phát triển thành những thứ lớn lao, luôn là thế.
Thứ bạn gieo trồng liên tục theo thời gian cuối cùng sẽ cho ra thành phẩm cộng dồn hoặc theo cấp số nhân.
Cuộc đời bạn là quá trình vun trồng
Vì vậy mà mọi việc bạn làm đều quan trọng. Các nguyên lý, cũng như trọng lực nắm quyền kiểm soát. Bạn không thế trốn chạy khỏi nó. Những người mà bạn dành thời gian bên cạnh. Cách bạn dành dụm hoặc tiêu tiền. Những thứ bạn đưa vào cơ thế. Những thông tin bạn tiếp nhận vào đầu.
Gieo nhân nào gặt quả ấy. Bạn kiểm soát hành vi của mình, các nguyên lý kiểm soát kết quả. Mặc dù thực tế này đối với một số người rất đáng sợ, nhưng tôi rất thoải mái với nó. Thử thách chính là: học hỏi và áp dụng đúng nguyên lý.
Dù không kiếm soát kết quả, bạn vẫn có thể trở nên thành thạo trong việc dự đoán kết quả của hành vi của mình. Bằng cách đó, bạn trở thành người thiết kế vận mệnh của mình. Bạn lựa chọn những hiệu ứng mà các nguyên lý tạo ra. Hãy làm những gì đúng đắn, và để kết quả theo đó xảy ra.
Nếu vun đắp những thói quen tốt hàng ngày, bạn có thể an tâm về một vụ thu hoạch trĩu quả.
Nếu đọc sách hay mỗi ngày, theo thời gian bạn sẽ cảm nhận mức năng lượng của mình thay đổi theo cấp số nhân.
Nếu ăn uống lành mạnh và tập thể dục mỗi ngày, theo thời gian bạn sẽ trải nghiệm những thay đổi trong cơ thể theo cấp số nhân.
Nếu gieo trồng những ước mơ lớn và nỗ lực đạt được nó mỗi ngày, qua thời gian bạn sẽ tiến gần đến những ước mơ đó theo cấp số nhân.
Nếu chu đáo và tử tế trong các mối quan hệ của mình mỗi ngày, qua thời gian bạn sẽ có được những mối quan hệ phi thường.
Mộc Dương
Theo Nhịp Sống Kinh Tế/Medium
