Thanh Tra Chính phủ kết luận hàng loạt sai phạm tại 3 dự án BT của Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn làm nhà đầu tư
Theo tài liệu, ngày 6/7/2016, Thủ tướng Chính phủ có văn bản số 1175/Ttg-KTN đồng ý về nguyên tắc cho phép áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt quy định tại Điều 26 Luật Đấu thầu năm 2013 theo phương thức đàm phán trực tiếp với nhà đầu tư để thực hiện 2 dự án: dự án nút giao Ngọc Hội – đường 23/10 và dự án kết nối giao thông với khu sân bay Nha Trang theo hình thức hợp đồng BT.
Sau khi được Thủ tướng Chính phủ đồng ý, UBND tỉnh Khánh Hoà có các quyết định: số 2848/QĐ-UBND ngày 24/8/2016, số 2485/QĐ-UBND ngày 24/8/2016 và số 2630/QĐ-UBND ngày 6/9/2016 phê duyệt đề xuất dự án, với các nội dung sau:
Dự án các tuyến đường, các nút giao thông kết nối khu sân bay Nha Trang có tổng mức đầu tư dự kiến 725,3 tỷ đồng, phương án hoàn vốn sử dụng quỹ đất thanh toán diện tích khoảng 4,07ha, tại dự án khu trung tâm đô thị thương mại – dịch vụ- tài chính-du lịch Nha Trang. Giá trị quý đất tạm tính là 741,671 tỷ đồng và thời gian hợp đồng dự án 2 năm (2016-2017).
Dự án nút giao Ngọc Hội có tổng mức đầu tư dự kiến 1.378,9 tỷ đồng, phương án hoàn vốn sử dụng quỹ đất thanh toán diện tích khoảng 5,37ha, tại dự án khu trung tâm đô thị thương mại – dịch vụ- tài chính-du lịch Nha Trang; giá trị quỹ đất tạm tính là 1.358,4 tỷ đồng, thời gian hợp đồng dự án 2 năm (2016-2017).
Dự án đường vành đai kết nối nút giao thông Ngọc Hội có tổng mức đầu tư dự kiến 1.180,1 tỷ đồng, phương án hoàn vốn sử dụng quỹ đất thanh toán diện tích khoảng 9,68ha, tại dự án khu trung tâm đô thị thương mại – dịch vụ- tài chính-du lịch Nha Trang; giá trị quỹ đất tạm tính 1.099,25 tỷ đồng và thời gian hợp đồng dự án 2 năm (2016-2017).
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, tiến độ thi công của 3 dự án BT đến nay rất chậm.
“Nguyên nhân chủ yếu là do công tác đền bù giải phóng mặt bằng; việc thay đổi, điều chỉnh quy hoạch; thay đổi thiết kế ảnh hưởng tiến độ, không đảm bảo cam kết của UBND tỉnh với Thủ tướng Chính phủ nhưng chưa được được phân tích, đánh giá xác định rõ nguyên nhân, quy trách nhiệm và đề ra các biện pháp xử lý, tháo gỡ để đẩy nhanh tiến độ dự án”, Thanh tra Chính phủ cho biết.
Cũng theo Thanh tra Chính phủ, đối với 3 dự án BT do Công ty Phúc Sơn làm nhà đầu tư qua thanh tra vẫn còn một số tồn tại, vi phạm.
Theo đó, thực hiện không đầy đủ các cam kết theo nội dung tờ trình số 4148/TTr-UBND ngày 14/6/2016 của UBND tỉnh để được Thủ tướng Chính phủ đồng ý về nguyên tắc cho phép áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt quy định tại Điều 26 Luật Đấu thầu năm 2013.
Cụ thể, không hoàn thành đưa vào khai thác, sử dụng vào khoảng cuối năm 2017, mặc dù đã gia hạn đến tháng 6/2021 nhưng thực tế đến thời điểm thanh tra mới thi công đạt hoảng 27% khối lượng xây lắp (tương đương 558 tỷ đồng xây lắp và 394,407 tỷ đồng chi phí đền bù giải phóng mặt bằng). Không thực hiện đúng tiêu chí công trình cấp bách để thực hiện được áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt.
Phê duyệt đề xuất dự án, báo cáo nghiên cứu khả thi, tổng mức đầu tư, ký hợp đồng BT không phù hợp với tờ trình cáo cáo Thủ tướng Chính phủ và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận tại văn bản số 1175/Ttg-KTN làm tăng tổng mức đầu tư lên 484 tỷ đồng, kéo dài thời gian thực hiện dự án lên thêm 30 tháng,…
Việc lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, ký hợp đồng BT còn có một số sai sót trong áp dụng định mức, đơn giá, biên pháp thi công, … làm tăng tổng mức đầu tư 3 dự án BT lên 499,202 tỷ đồng.
Phương án hoàn vốn nêu trong hợp đồng BT không phù hợp với đề xuất của UBND tỉnh được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận; Phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư đàm phán và ký kết hợp đồng 3 dự án BT có giá trị hợp đồng BT cao hơn giá trị dự án BT được tỉnh phê duyệt trong kế hoạch lựa chọn nhà đầu tư là 73,49 tỷ đồng (tổng 3 hợp đồng BT) là vi phạm về nguyên tắc xét duyệt trúng thầu.
Cùng với đó là công tác lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế và dự toán còn nhiều hạn chế, tồn tại, chất lượng chưa đảm bảo yêu cầu, còn để xảy ra nhiều sai sót, vi phạm dẫn tới phải điều chỉnh nhiều lần trong quá trình thi công ảnh hưởng đến dự án, một số nội dung phê duyệt chưa phù hợp với thiết kế cơ sở, giải pháp xử lsy nên đường đất yếu không phù hợp ảnh hưởng đến chất lượng công trình,…
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, trách nhiệm để xảy ra những vi phạm nêu trên của 3 dự án BT thuộc về nhà đầu tư – Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn.
Song song với đó, trách nhiệm cũng thuộc về UBND tỉnh Khánh Hoà; giám đốc các Sở: Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Tài chính và Môi trường, Tài chính,…; Văn phòng UBND tỉnh; lãnh đạo UBND tỉnh Khánh Hoà trong thời kỳ của dự án.
Tập đoàn Phúc Sơn hoạt động thế nào?
Theo tìm hiểu, Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn tiền thân là Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Phúc Sơn, chính thức được thành lập ngày 6/1/2004. Ngày 4/8/2009, doanh nghiệp được đổi tên thành Công ty Cổ phần đầu tư hạ tầng đô thị Phúc Sơn. Ngày 27/7/2010, doanh nghiệp đổi tên thành Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn và hoạt động dưới tên gọi này cho đến nay.
Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn có trụ sở chính tại thôn Phúc Lập, xã Tam Phúc, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc. Ngành nghề chính là kinh doanh bất động sản, quyền sử dụng đất thuộc chủ sở hữu, chủ sử dụng hoặc đi thuê. Chủ tịch kiêm người đại diện pháp luật của Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn là ông Nguyễn Văn Hậu.
Những dự án đầu tay của Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn có thể kể đến như: dự án khu trung tâm thương mại và nhà ở Phúc Sơn (Vĩnh Tường) với quy mô 130 ha; dự án khu nhà ở cho người có thu nhập thấp 15 tầng (Vĩnh Yên); khu đô thị hai bên đường Phù Đổng (Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) với quy mô 149ha.
Ngoài ra, công ty còn là chủ đầu tư dự án khu trung tâm đô thị thương mại, dịch vụ, tài chính, du lịch Nha Trang với tổng mức đầu tư khoảng 10.000 tỷ đồng. Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn cũng từng gây sự chú ý bằng việc công bố dự án “siêu nghĩa trang” tại tỉnh Vĩnh Phúc với tổng mức đầu tư 70 triệu USD. Tuy nhiên, dự án này đã bị dừng vì nhiều lý do.
Ngoài bất động sản, Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn còn tham gia một số dự án lớn dưới cương vị nhà thầu xây dựng. Trong đó, dự án lớn nhất mà tập đoàn này từng thi công là dự án đường bờ Nam sông Trà Khúc (Quảng Ngãi) với tổng vốn đầu tư hơn 999 tỷ đồng.
Theo tìm hiểu, tính đến 2019, Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn có vốn điều lệ 2.000 tỷ đồng. Theo số liệu mà VietnamFinance có được, năm 2016 và 2017, doanh thu thuần của công ty lần lượt đạt 516,4 tỷ đồng và 468,3 tỷ đồng. Trong đó, lợi nhuận thuần lần lượt ở mức 3,7 tỷ đồng và 37,58 tỷ đồng.
Năm 2019, doanh thu thuần của Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn chỉ đạt 84,7 tỷ đồng, giảm 65% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận thuần chỉ ở mức 80 triệu đồng, trong khi năm 2018 lãi thuần 214 triệu đồng.
Tính đến cuối năm 2019, tổng tài sản của Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn đạt 7.822 tỷ đồng, gấp 2,8 lần so với thời điểm cuối năm 2016. Trong khi vốn chủ sở hữu chỉ tăng nhẹ từ 1.504,6 tỷ đồng lên đạt 2.001,7 tỷ đồng.
