Vào lúc 17 giờ ngày 14 tháng 11 năm 1948, một người Pháp tên Lionel Brans đã hoàn thành một chuyến đi bằng xe đạp một mình với 12.710km từ Paris tráng lệ của nước Pháp đến đích cuối cùng – Sài Gòn. Ông hoàn tất 98 chặng đạp xe, trung bình mỗi ngày ông đạp khoảng 130km.
Điểm bắt đầu của Lionel Brans là từ nhà thờ Đức Bà Paris.
Lionel Brans, sinh năm 1912, qua đời năm 1997, là một trong những tay đua xe đạp trong một số cuộc thi về kỹ thuật đạp xe của nước Pháp trước năm 1940.
Với tinh thần của một hướng đạo viên, Lion Brans muốn quảng bá loại hình du lịch đi xe đạp của nước Pháp đến thế giới. Ông cũng muốn để cho thế giới biết đến sự xuất sắc của việc sản xuất hai bánh xe đạp của Pháp bằng cách chuẩn bị một cuộc đột kích bằng phương tiện này trong một thời gian dài. Ý tưởng về một chuyến đi giữa Paris và Sài Gòn đã đến với ông vào năm 1938. Ông tạm biệt vợ và bốn đứa con của mình để bắt tay vào cuộc phiêu lưu đầy bất ngờ và mạo hiểm này từ năm 1948.
Lionel Brans, lúc ấy 36 tuổi, mang trong mình quyết tâm đạp xe vòng quanh thế giới từ quê hương của mình đến Sài Gòn, một xứ thuộc địa xa xôi. Lionel Brans đã viết lại chuyến đi của mình trong cuốn sách cùng tên "Seul à bicyclette de Paris à Saigon" năm 1950 như sau: Ông là một người Pháp sinh năm 1912, chuyên tự chế xe đạp và là người rất say mê đạp xe đường dài. Với kinh nghiệm là một hướng đạo sinh và say mê môn thể thao đạp xe cộng với sự giúp đỡ của các công ty du lịch, Lionel Brans bắt đầu khởi hành từ nhà thờ Đức Bà Paris với chiếc xe đạp nặng gần 19kg cùng với 49kg hành lý mang theo.
Hành lý ông mang theo trong chuyến đi gồm lều, chăn, hai vỏ xe đạp, các dụng cụ sửa chữa xe đạp cần thiết cùng thức ăn đóng hộp trong trường hợp không thể tìm được thức ăn.
Khởi hành từ Paris từ ngày 14 tháng 11 năm 1948, ông đạp đến Ý ngày 27 tháng 11 và Yugoslavia ngày 13 tháng 12, sau đó là Bungary ngày 29 tháng 12 năm 1948. Sau đó ông đạp đến Thổ Nhĩ Kỳ ngày 7 tháng 1, tiếp theo là Syria ngày 3 tháng 2 năm 1949.
Ông tiếp tục đạp đến Liban ngày 22 tháng 2 và sau đó là Jordanie ngày 8 tháng 3, Palestine ngày 10 tháng 3, Iraq ngày 13 tháng 3, Iran ngày 3 tháng 4, Afghanistan ngày 1 tháng 6 , Pakistan ngày 28 tháng 6 và Ấn Độ ngày 5 tháng 7, thành phố Calcutta ngày 25 tháng 7. Chuyến đi của ông bị gián đoạn vì có chiến tranh ở Miến Điện, ông phải đáp máy bay đến Sài Gòn ngày 6 tháng 8 năm 1949.
Ông trải qua một cuộc hành trình dài qua các quốc gia có chính trị, văn hóa, và tôn giáo khác nhau. Thậm chí, ông phải băng qua vùng băng giá Balkan dưới 22 độ C, vượt qua sa mạc nắng bỏng da hay phải đối mặt với thổ phỉ trên đường, sói hoang và voi cọp ở Ấn Độ cũng như bệnh tật. Nhờ thư giới thiệu của những người bạn trong hội du lịch bằng xe đạp, ông dễ dàng được cấp giấy phép để đi qua biên giới các quốc gia nói trên. Những tờ báo địa phương được cho là giấy thông hành khi ông cần sự cho phép của nhân viên hải quan tại biên giới.
Mạng lưới ngoại giao và truyền thông của Pháp cũng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho chuyến đi của Lion. Trước chuyến đi của ông, họ cũng tiên liệu rằng ông sẽ được chào đón như là một ngôi sao lớn ở Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ, ngay tại lối vào nhà hàng của một cung điện, dàn nhạc sẽ chơi nhạc Pháp trong khi những người khác đang chuẩn bị một bữa tiệc long trọng để chào đón ông.
Thêm nữa ông sẽ được vinh hạnh chào đón ở Iran, Ấn Độ, và sẽ gặp được vua Campuchia. Ông sẽ nói chuyện với ca sĩ lừng danh của Pháp Edith Piaf về chuyến đi của mình tại Beirut, thủ đô lớn nhất của Liban, nơi giao thoa văn hóa Đông-Tây. Nói một cách khiêm tốn hơn, nếu cư dân các thủ đô và các thành phố lớn biết đến sự tồn tại của báo chí, trong các chiến dịch từ xa, đôi khi họ có thể tránh được các cuộc tấn công như ở Afghanistan. Lúc đó chưa phải là cuộc chiến tranh lạnh nhưng biên giới là nơi không dễ dàng qua lại cho bất kỳ ai như vào đầu thế kỷ 21.
Ông thường xuyên đi đêm, cụ thể là ông đạp xe theo hương vị, hoặc đôi khi để tránh nóng. Ông bỏ qua những suy nghĩ cơ bản như "cố gắng nghỉ ngơi", một điều ông cho là xa xỉ vào thời điểm đó. Dưới con mắt của các tổ chức du lịch bằng xe đạp lúc bấy giờ, Lion Brans luôn sẵn sàng bắt tay vào những chuyến vượt biển dài dưới ánh mặt trời với nguồn nước không đủ. Chế độ ăn uống của ông rất thất thường vì có rất ít tiền nên ông thường ăn những gì ông gặp. Ông xem việc ăn thức ăn không hợp khẩu vị và vệ sinh là chuyện bình thường. Tóm lại, Lion Brans đã phải tồn tại trong rất nhiều hoàn cảnh sống khắc nghiệt. Cuối cùng ông được biết đến là người có một ý chí sắt đá được tạo ra bởi tinh thần ái quốc, mà một người bình thường khó lòng thực hiện được.
Với ý chí bền bỉ thực hiện cuộc hành trình bằng xe đạp xuyên qua nhiều quốc gia để đến được Hòn Ngọc Viễn Đông, Lionel Brans đã nhận được sự đón tiếp nồng hậu của người dân Sài Gòn và Pháp Kiều. Tiếp đó là sự đưa tin của các tờ báo địa phương và tạp chí trên thế giới về chuyến đi bằng xe đạp có một không hai của ông lúc bấy giờ.
Lê Công Lý
Theo Trí Thức Trẻ
