Chân dung nghề “bảo mẫu động vật hoang dã”

Tập thăng bằng trên thuyền với những cá thể nặng cả tạ

Cứ đúng 8 giờ sáng mỗi ngày, chị Trần Thị Thiểm – Tổ trưởng Chăm sóc Động vật tại River Safari (thuộc công viên giải trí VinWonders Nam Hội An) lại tất bật rà soát bảng công việc chi tiết hàng ngày. Mỗi dòng, mỗi chữ từ cho thú ăn, đến các trường hợp cần theo dõi do có biểu hiện bỏ bữa, bị ốm hoặc vào kỳ sinh sản… đều được chị cẩn thận kiểm tra thật kỹ lưỡng. Làm nghề chăm sóc động vật hoang dã trong các khu bảo tồn vốn dĩ đã vất vả, tại River Safari – vườn thú du khảo trên sông, công việc lại có thêm nhiều “thử thách”, đòi hỏi phương pháp tổ chức và sự bền bỉ đặc biệt.

“Vì tất cả khu vực chuồng trại của các loài động vật đều ở trên mặt nước hoặc dọc theo sông, nên việc di chuyển để chăm sóc hay cung cấp thức ăn đều phải dùng thuyền. Việc này vừa đòi hỏi lộ trình chặt chẽ, vừa đặt ra những “thử thách” không dễ gì mới có thể quen được. Cùng là bó cỏ khô 20kg cho voi ăn, vốn đã không dễ dàng mang vác khi đứng trên mặt đất, lại càng dễ mất sức hoặc té ngã khi di chuyển trên chiếc thuyền chông chênh, lắc lư”, chị Thiểm kể. “Đó là chưa kể những đợt tiếp nhận, vận chuyển, đưa thú ra sống ở các ốc đảo mới. Cỡ như hổ, sư tử thì trọng lượng cả tạ là bình thường. Anh em gắng sức xoay sở giữ thăng bằng trên sông với khung lồng khổng lồ nhưng không ai bảo ai đều rất nhẹ nhàng khi nhấc lên, đặt xuống. Mỗi bước đi, mỗi khâu đều phải phối hợp tỉ mỉ, chính xác để tránh cho các bạn thú bị rung lắc mạnh, có thể bị giật mình và hoảng loạn”.

Nói về công việc chăm nom những “người bạn hoang dã” tại River Safari, anh Nguyễn Minh Hoàng – nhân viên chăm sóc động vật tâm sự: “Quan trọng nhất là phải rất thương, để ý từng li từng tí từ chuyện ăn ở, ngủ nghỉ cho đến “cái lông, cái tóc” của từng cá thể trong đàn. Khi “tụi nhỏ” mới về với River Safari lạ nước, lạ cái, mình phải theo dõi mỗi giờ mỗi phút xem mức độ thích nghi ra sao, phương án linh hoạt nhập đàn thế nào cho đúng với tập tính loài”. Hướng đôi mắt trìu mến dõi theo đàn thiên nga đen đang thả dáng trên mặt hồ, anh Hoàng bẽn lẽn cười: “Vậy nhưng tự nhiên “yêu” các bạn này từ khi nào không hay. Mỗi khi nghỉ phép 1 ngày thôi là thấy nhớ, chỉ chờ đi làm để mấy bà vượn cáo “trèo đầu cưỡi cổ”, lạc đà dụi đầu, gặm gấu áo…”.

Những con người thầm lặng như anh Hoàng, chị Thiểm là thành viên của đội ngũ chuyên gia, bác sĩ, nhân viên chuyên nghiệp, lành nghề, được tập huấn bồi dưỡng chuyên môn liên tục… để bền bỉ mang đến cho hàng nghìn cá thể động vật hoang dã điều kiện sinh sống, phát triển gần gũi nhất với tập tính tự nhiên. Trong đó, có những có loài thú quý hiếm, vốn được ghi nhận gần như tuyệt chủng nhưng nay đã có thể sinh sản trong môi trường nhân tạo. 

Hành trình “xây ngôi nhà hạnh phúc” của động vật hoang dã 

Du khách đến với River Safari ngày nay không khỏi trầm trồ khi xuôi theo dòng sông mô phỏng “Amazon thu nhỏ” để gặp gỡ hàng nghìn “cư dân” đang sinh sống thanh bình trên những ốc đảo độc đáo. Đàn ngựa vằn thong dong ăn cỏ, linh dương sừng mác gối đầu lên nhau ngủ yên dưới tán cây, chúa tể sơn lâm sải bước oai vệ, gia đình thiên nga tung tăng bơi lội… tạo khung cảnh đầy sinh động và phóng khoáng.

Chính thức đi vào hoạt động từ tháng 4/2018, sau gần 6 năm, River Safari Nam Hội An giờ đây đã trở thành một “ngôi nhà” đúng nghĩa dành cho các loài động vật quý hiếm. Tại đây, muôn thú được duy trì tập tính sinh tồn đúng với bản năng hoang dã, được chăm sóc sức khỏe với máy móc hiện đại, thụ hưởng chế độ dinh dưỡng khoa học. Những “trái ngọt” liên tiếp đến với những nhân viên chăm sóc nơi đây. River Safari đón nhiều thành viên nhí được “khai sinh” ngay tại đây, tạo nên những kỳ tích khó tin.

Trưởng bộ phận Chăm sóc động vật, Bác sĩ Lê Việt Cường nhớ lại ngày đàn thiên nga đen “nhập cư” vùng đất miền Trung nắng gió. Thời gian đầu, mục tiêu của toàn đội là chăm sóc các cá thể này khỏe mạnh, thích ứng tốt. Nhưng chỉ sau chưa đầy nửa năm, anh Cường và đồng đội bất ngờ phát hiện nàng thiên nga mái lục đục đi tìm ổ, đẻ trứng. Rồi chứ ngỡ những cái trứng sẽ “đơn côi” nhưng cặp đôi cứ vậy quấn quýt, chồng ấp vợ canh… Một đêm mưa, nhân viên tổ chăm sóc phát hiện một thiên thần mới chui khỏi vỏ, nhập đàn với cha mẹ. “Thiên nga đen sinh con ở tự nhiên đã hiếm. Ở một khu bảo tồn mà chúng có thể sinh sản chính là minh chứng cao nhất của môi trường sống lý tưởng và hạnh phúc” – Anh Cường tự hào chia sẻ.

Bên cạnh đó, River Safari Nam Hội An còn vừa được chính thức công nhận là trung tâm cứu hộ, chữa trị cho thú hoang dã từ khắp cả nước. Chỉ trong 2 tháng đầu năm 2024, vườn thú đã được rừng Quốc Gia Pù Mát tin tưởng bàn giao hơn 1.500 cá thể thú thuộc 37 loài động vật gồm vẹt, kỳ đà, trăn… với quãng đường cứu trợ lên đến 1.500km. Trước đó, River Safari đã đón từ Quảng Ninh 27 cá thể chồn đất, chuột túi Wallaby, chuột lang nước khổng lồ… bị săn bắt, nhập lậu trái phép, nuôi nhốt trong môi trường sống không phù hợp dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe và tập tính sinh hoạt… Đến nay, những cá thể động vật này đã hoàn toàn hồi phục và hòa nhập với “ngôi nhà River Safari Nam Hội An”.

Hàng nghìn cá thể động vật đang được sinh sống trong trạng thái tinh thần tốt, sức khỏe ổn định tạo nên cơ sở đa dạng sinh học tại đây. Kế thừa và phát huy hiệu quả nền tảng tiên phong của hệ thống vườn thú bán hoang dã, vườn thú trên sông tại Nam Hội An tự hào trở thành một địa chỉ chăm sóc và bảo vệ muôn loài hoang dã đáng tin cậy ngay giữa miền Trung.