Tuổi trẻ làm thợ sửa xe sau này có thể mở tiệm, làm thợ xây nhận công trình, nhưng lao vào xe ôm công nghệ tương lai có gì?
Tôi vừa có dịp gặp lại một nhân viên cũ, từng làm phục vụ cho nhà hàng của mình cách đây hai năm. Thời điểm đó, người bạn trẻ tuổi này xin nghỉ việc ở chỗ tôi để chuyển sang chạy xe ôm công nghệ. Bạn ấy mơ mộng công việc đang "hot" này sẽ mang lại thu nhập tốt hơn nhiều so với việc đi làm thuê. Sau quãng thời gian bặt vô âm tín, tình cờ hôm rồi tôi bắt xe ôm công nghệ vô tình đúng cậu ta. Vẫn chiếc xe số cà tàng có phần xuống cấp hơn, vẫn dáng vẻ gầy gò ngày nào, làn da có phần đen sạm hơn, có lẽ do phải phơi mặt ngoài đường từ sáng đến tối.
Tôi hỏi về tình hình hiện tại của người nhân viên cũ. Nhưng khác xa so với những gì từng tưởng tưởng về một mức thu nhập "gấp nhiều lần dân văn phòng", cậu ta than thở về tình hình khó khăn của hiện tại khi: giá cước tăng, khách hàng giảm, cộng thêm tình hình cạnh tranh giữa các hãng, dịch bệnh kéo dài, làm quần quật cả tháng không nghỉ, cậu chỉ kiếm được khoảng năm triệu đồng/ tháng (ngang với tiền lương khi làm việc ở quán tôi năm xưa). Nhưng đổi lại, cậu không có ngày nghỉ, không dám ở nhà dù mệt mỏi, ốm đau vì "cứ dừng xe là tiền hết".
Trong khi đó, cùng làm nhân viên thời ấy, một bạn trẻ khác sau một thời gian kiên trì vừa làm, vừa học hỏi kinh nghiệm của tôi, giờ đã tách ra, mở cửa hàng của riêng mình và gặt hái những thành công nhất định. Nhìn hai số phận trái ngược của hai người nhân viên cũ, tôi không biết nói gì, chỉ động viên đôi lời với người bạn trẻ trong bộ đồng phục xe ôm công nghệ. Trước khi chia tay, anh bạn nói lại với tôi một câu mà đến giờ tôi vẫn day dứt: "Giá ngày ấy em không bỏ việc chỗ anh, có khi giờ đã khác".
Tôi biết đây chỉ là câu chuyện của một cá nhân, không có gí trị cho những người khác. Không phủ nhận vẫn có nhiều bạn có thu nhập cao với công việc chạy xe ôm công nghệ, khiến nhiều người có học cao, làm văn phòng mơ ước. Nhưng đó chỉ là một phần rất nhỏ trong số lượng khổng lồ tài xế xe ôm công nghệ đang hành nghề hiện nay. Giống như một hình tam giác khi số lượng người thành công ở trên đỉnh nhọn chiếm một tỷ lệ nhỏ, còn những người khác ở dưới đáy vẫn ngày ngày vật lộn, giành giật từng người khách để mưu sinh.
Khát khao tăng thu nhập bản thân là hoàn toàn chính đáng. Các bạn trẻ có quyền lựa chọn hướng đi cho mình, làm công việc mà mình thích và cho rằng tốt, miễn nó không vi phạm pháp luật. Nhưng nếu là một người có tầm nhìn xa, tôi tin việc người người chọn làm xe ôm công nghẹ theo trào lưu là một sai lầm lớn. Làm một người thợ sửa xe, sau khi lành nghề bạn hoàn toàn có thể tự mở tiệm để làm ông chủ; làm một người thợ xây, nếu biết mở rộng quan hệ bạn hoàn toàn có thể tự nhận thầu công trình riêng; làm thợ máy tính, điện thoại, nếu may mắn, bạn còn có thể tự mở công ty... Nhưng nếu lao vào chạy xe ôm công nghệ, sau hai năm, ba năm, hay 10 năm sau, bạn sẽ trở thành gì? Có bước tiến gì trong sự nghiệp, hay vẫn chỉ là một anh xe ôm với chiếc điện thoại cũ và xe máy cà tàng?
Lựa chọn một công việc không đơn giản chỉ là nhìn thấy kiếm được tiền trước mắt là nhảy ngay vào. Bạn sẽ phải đánh giá được cơ hội cạnh tranh của bản thân mình trong bối cảnh hiện thời, tính toán được lộ trình, khả năng thăng tiến của bản thân trong tương lai gần và xa, đó mới là thứ quyết định đến một sự nghiệp thành công. Tôi không chê bai nghề chạy xe ôm, nhưng tôi tin vẫn còn nhiều lựa chọn khác tốt hơn bên ngoài kia dành cho mỗi người, thay vì kéo nhau lao vào cùng một công việc. Người thành công vẫn luôn là người lựa chọn được một lối đi riêng, đúng với khả năng của mình.
Hy vọng các bạn trẻ có thể bình tĩnh, tỉnh táo trước khi đưa ra quyết định bỏ công việc hiện tại (dù là làm thuê) hay chuyên môn đào tạo của mình để rẽ ngang đi làm xe ôm công nghệ.
