Với giới công nghệ tại Việt Nam, cái tên Cu Hiệp không còn xa lạ. Anh là đồng sáng lập, admin diễn đàn công nghệ lớn nhất nước ta hiện nay, Tinh Tế. Niềm đam mê công nghệ từ nhỏ cùng cá tính mạnh mẽ, dám nghĩ dám làm đã giúp anh gây dựng nên một cộng đồng chia sẻ đông đảo cho anh em cùng sở thích.
Để có được thành quả ấy ngày hôm nay là chặng đường đi từ một cậu học sinh từng thi trượt trường Đại Học hàng đầu về công nghệ thông tin cho tới một chuyên gia có tầm ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam mà tôi gọi đó là hành trình của một người bình thường làm nên điều phi thường, là niềm cảm hứng để các bạn trẻ tự tin hơn khi dám đam mê, dám làm.
Dưới đây là câu chuyện trao đổi giữa chúng tôi và anh Hiệp. Không phải là buổi phỏng vấn nghiêm túc, chỉ đơn giản là câu chuyện xôm tụ của những người cùng đam mê (từ dân dã là tám chuyện, chém gió) đã được giản lược, giữ lại thông tin cần thiết để bạn đọc tiện theo dõi.
Hồi còn đi học hầu như ai trong chúng ta vẫn bị nhồi vào đầu ý nghĩ phải học thật giỏi để sau này thành tài. Nhưng trường hợp của anh Hiệp lại gợi cho chúng tôi nhớ về nhiều nhân vật thành công khác trên thế giới cũng từng trải qua thời đi học không mấy nổi bật.
Thế để thấy học lực bình thường cho tới việc trượt vào một đại học danh tiếng không có gì quá nghiêm trọng, thậm chí có phần may mắn như cách anh Hiệp chia sẻ: "Anh là học sinh khá, bình thường thôi, không căng thẳng việc học lắm. Từ cấp 2 là không phiền bố mẹ về việc học nữa, bố mẹ cũng không ép phải học thế này, học thế kia. Anh tự quyết định việc học của mình".
"Anh thích môn tin học, thi vào trường chuyên tin học là Bách Khoa nhưng không đậu. Sau này anh thấy không đậu là may mắn cho anh vì anh không thể nào giỏi về kỹ thuật được. Anh có đam mê về máy móc công nghệ và tìm hiểu cách sử dụng nó hiệu quả thôi", anh trải lòng.
Khởi đầu niềm đam mê công nghệ của anh bằng việc ngày xưa anh rất thích máy Palm và tham gia trên diễn đàn HandheldVN. Ngày đó anh vừa chơi máy Palm, thiết bị nghe nhạc và máy ảnh trên diễn đàn này, anh có thử Windows Mobile vài lần nhưng không dùng được vì không thích. Một chi tiết thú vị, vốn là gia đình gốc Bắc nên ở nhà anh thường được bố gọi là Cu Hiệp. Và anh dùng chính tên gọi đó của mình để sinh hoạt trên các diễn đàn lúc bấy giờ. Cụ thể năm 2002 cái tên Cu Hiệp chính thức xuất hiện trên internet mà tới giờ dù có phần độc lạ nhưng lại quá đỗi quen thuộc mỗi khi nhắc đến anh.
Anh kể chiếc điện thoại của đầu tiên mình là Nokia 8890. Thời điểm đó các tính năng cơ bản vẫn là thứ bao trùm lên những chiếc điện thoại nên “nếu mà nói tiêu chí anh mua con điện thoại lúc đó là gì thì thật sự cũng vì không có sự lựa chọn nhiều, thời đó mua điện thoại chỉ để nghe gọi hoặc để khoe mẽ thôi".
Vẫn nhớ thời các thiết bị di động tích hợp hệ điều hành mới xuất hiện, từ smartphone vẫn còn chưa ra đời, khi ấy chúng được gọi với cái tên PDA (Personal Digital Assitant). Và việc sở hữu được chúng là niềm ao ước của bao thanh niên trẻ đam mê công nghệ như Cu Hiệp: "Anh ấn tượng nhất Palm Treo 290 và 270, thời đó rất sơ khai, giá lại mắc. Đến thời Palm Treo 600 về nhiều hơn nên giá được rẻ hơn, màn hình màu cũng đẹp. Hồi đó anh xài Treo, chứ không sử dụng Blackberry. Lúc đó có nhiều người dùng ở Việt Nam nói Blackberry chết rất nhiều do up ROM. Anh có hai người bạn gửi anh hai cái máy bị chết ROM, anh mới hỏi sao lại chết thì bảo do flash hay gì đó".
"Thật ra thì cũng không khác gì, tiêu chí trước giờ anh chọn mua sản phẩm điện thoại để dùng, chủ yếu là UX (trải nghiệm người dùng). Với anh đây là thứ quan trọng nhất giúp người dùng có thể thao tác một cách dễ dàng, không rối rắm. Ngày trước anh dùng Palm và Blackberry cũng vì lẽ đó, và giờ là iPhone. Hay có thể nói iOS thời nay cũng có nét tương đồng với những gì mà Palm OS và Blackberry OS trước đây từng làm, nó trưng ra hết các icon ngoài màn hình chính, để mình có thể nhanh chóng truy cập và cũng dễ nhìn hơn".
"Nói về trải nghiệm người dùng, tính ở thời điểm hiện tại, iPhone đã làm rất đúng và đem lại sự tiện lợi cho người dùng. Như khi làm màn hình tràn, iPhone đã mạnh dạn bỏ hẳn phím Home, tạo ra một hệ thống điều hướng bằng cử chỉ mới nhưng lại vô cùng dễ sử dụng, người dùng chỉ bỏ khoảng 2 ngày là đã có thể quen được ngay. Đó là điều mà Apple làm được mà các hãng kia không thể".
"Anh cũng không quan tâm lắm, tùy cá nhân cụ thể mà anh muốn giải thích vấn đề hay không. Còn với một số comment cố tình không hiểu vẫn nói chuyện theo hướng ác ý hơn thì mình cứ việc thẳng tay thôi. Quan trọng là anh không cần nhớ những cá nhân đó là ai, chẳng cần nhớ avatar đó ra sao, để đến sau này nếu có vào comment thì mình vẫn còn có cái tranh luận tiếp. Hoặc cũng có khi họ không đồng ý với mình chuyện này thì qua chuyện khác họ lại đồng ý. Còn nếu để giải thích, anh sẽ đi vào cụ thể từng ví dụ để cho đối phương hiểu rõ hơn (đối với những cá nhân có ý cầu thị)".
"Anh thích chụp hình, cũng chơi trên Vnphoto và Ttvnol, cũng hay đi chơi và chụp ảnh chung với mọi người. Rồi nếu nói về đồ công nghệ thì đầu tiên anh thích máy nghe nhạc. Những năm học lớp 7,8 (năm 1992, 1993) anh dùng Discman, xong chơi cả MD (có trước thời smartphone) nhưng ít người chơi lắm. Anh cũng không chia sẻ nhiều về mấy món này, chắc chỉ 1, 2 bài gì đó trên Tinh Tế thôi".
"Bên cạnh đó, anh cũng thích làm da, chính là cái Khắc Tên bây giờ. Hồi làm đồ gỗ, anh tiếp xúc nhiều với gỗ nên anh cũng biết được mấy khái niệm về chuyện chà nhám cho các cạnh được tròn, đỡ bị sắc cạnh, người sử dụng trong nhà không bị khó chịu mỗi khi tiếp xúc vào. Khi anh cầm con iPhone đầu tiên, cầm không đã, cảm giác cứ tuột tuột nên anh tìm cách tùy biến lại cho vui, tạo cảm giác trải nghiệm tốt hơn. Lúc đó trên thế giới toàn skin giả da chứ không có da thật. Nên anh cũng thử xem làm da thật xem thế nào và đã nhận được tín hiệu tốt, từ đó mới nảy ra ý định làm các phụ kiện điện thoại từ năm 2007".
Trò chuyện với anh, tôi càng thấy rõ nỗi trăn trở của một con người không chỉ đơn thuần là đam mê công nghệ mà còn mong muốn được chia sẻ và lan tỏa điều đó với mọi người chung quanh có cùng niềm quan tâm. Và diễn đàn Tinh Tế ra đời như một lẽ tất yếu, thỏa niềm ấp ủ trong con người anh.
Tinh Tế khởi đầu bằng mong muốn tạo một sân chơi công nghệ thực thụ ở miền Nam: "Ngày trước admin của HandheldVN đa phần ngoài Bắc, trong khi ở trong này có PPCVN nhưng không mạnh. Anh thì thích cập nhật thông tin về công nghệ nhưng ở Việt Nam các bài báo đưa tin chậm lắm. Với lại mấy thứ vọc vạch trên điện thoại, máy móc này nọ thì đâu thể lên được trên báo đâu. Thời đó cũng có nhiều món công nghệ để chơi rồi, (ngoài điện thoại ra) nên anh cùng anh Thành lập diễn đàn Tinh Tế để có một cộng đồng để mọi người tham gia và chia sẻ thông tin/kinh nghiệm với nhau." anh Hiệp chia sẻ.
Và hiện tại Tinh Tế đang khỏa lấp những gì còn thiếu, còn yếu của cộng đồng mạng nước ta: "Ở Việt Nam mình thiếu về diễn đàn về xe máy đủ mạnh. Có Biker Vietnam nhưng lại hầu hết chỉ nói về việc đi xe thay vì cái xe. Anh thấy nó chưa hay, đáng ra nó phải nói về cả hai. Hay ở Việt Nam mình các diễn đàn nhiếp ảnh lại hầu hết nói về cái máy ảnh mà ít nói về chụp ảnh." anh nói và chúng tôi hiểu đó là động lực để "đứa con tinh thần" của anh ngày càng đa dạng hơn về mặt nội dung.
"Cũng khó lắm, thời đó mình còn trẻ mà. Lúc đó chưa định hình được, mình thích thì mình cứ làm, vì đam mê của mình thôi. Từ 2012 đến 2016 thì anh mới hiểu rõ được rằng “À chắc chắn là anh thích nó, thích cái sản phẩm mà mình đã gầy dựng từ trước đến giờ”. Xác định là mình đã đi đúng hướng rồi, vì trước đây cũng làm nhiều việc khác nhưng chưa bao giờ thỏa mãn được. Mãi cho đến khi Tinh Tế đi hoạt động một thời gian thì anh mới nhận định đây là thứ mình thích và mình sẽ tiếp tục nuôi dưỡng, phát triển nó, vừa thỏa mãn đam mê, lại vừa tạo cộng đồng cho anh em chơi".
"Khó khăn ban đầu được chính bọn anh giải quyết và xử lý luôn. Ví dụ như khi lập một trang web hay một diễn đàn, tất nhiên ta phải lo rất nhiều thứ từ domain, giao diện, coding,... nhưng anh và Thành vẫn có thể đủ khả năng xử lý được hết những thứ đó. Nhìn chung cũng khá dễ dàng cho bọn anh khi hỗ trợ lại được lẫn nhau", anh nói về gian đoạn bắt đầu xây dựng Tinh Tế.
"Anh không có chia sẻ nhiều về ý tưởng lập diễn đàn với mọi người xung quanh, chỉ những ai thích và cùng đam mê thì mới bắt tay vào làm, dựng nên thôi. Thời điểm đó đang khá hot về Blackberry. Cơ bản Tinh Tế ban đầu cũng có rất nhiều thứ chia sẻ và thảo luận về các dòng sản phẩm này nên mọi người cũng vào xem và ủng hộ nhiều. Ưu điểm là ở đó có những thứ về Blackberry mà những nơi khác không có được và từ đó nhiều người tìm đến hơn. Sau thời Blackberry thì đến iPhone xuất hiện và bên mình cũng nắm lấy thời cơ này để đưa các thông tin, cũng là nơi chốn để các bạn vào thảo luận hơn".
Tinh Tế đại diện cho sở thích của đàn ông nói chung và của cả cá nhân anh nói riêng
Nói về định hướng của diễn đàn Tinh Tế, anh hài lòng khi nó đang có được sự đa dạng về nội dung mà tất cả đều là cái anh quan tâm tìm hiểu. Anh chia sẻ cái mình thích và nhiều người khác cũng thích là điều quan trọng để diễn đàn phát triển: "Hiện tại rất là ok, gần như là đúng theo ban đầu. Về sau bản thân Tinh Tế anh không muốn áp đặt nó vào một nội dung nào đó. Các box như điện thoại, máy tính, camera, iOS, Windows, Android, xe … đơn giản nó có những cái mà anh thích. Những cái anh thích thì nó nằm trong những cái con trai thích, đàn ông thích và nó hơi thiên về công nghệ một chút".
"Anh có những nguyên tắc khi tìm domain, tìm sao cho ngắn, gõ lên nó đẹp và tiếng Việt, không có những yếu tố thừa. Nhiều website hiện nay cũng đưa chữ "Việt" vào domain nhưng nó chứa nhiều từ không ý nghĩa. Một số khác đặt tiếng Anh, rất khó cho người dùng bình thường gõ đúng. Những điều đó nó không thân thiện. Và bắt đầu đặt tên domain anh bắt buộc phải đi tìm những từ phù hợp, cứ gõ lên xem nó có chưa hay tồn tại chưa và tìm ra được từ Tinh Tế. Nó ngắn, chỉ 6 ký tự và gõ lên nó cũng rất là đẹp, thẳng thớm (cười)".
Đằng sau một người đàn ông thành đạt luôn là bóng dáng người phụ nữ. Và với Cu Hiệp câu nói ấy vẫn đúng. Chia sẻ với chúng tôi, anh cho biết công việc trong gia đình luôn được hai vợ chồng phân công đảm trách. Và thâm sâu hơn, việc biết luôn vun đắp và hâm nóng tình cảm lứa đôi là chìa khóa giúp mái ấm của anh luôn giữ được lửa. "Khá may mắn là anh ở chung với bố mẹ nên con cái cũng được ông bà trông và đưa đi đón về. Vợ chồng anh tranh thủ dành thời gian cho nhau bằng việc đi chơi chung nhiều, cái đó mới quan trọng", anh hồ hởi khi nói về bà xã của mình.
Sự phát triển của công nghệ cũng khiến việc vui chơi, tiếp xúc với thế giới của trẻ nhỏ giờ đây có thể "thu bé lại chỉ vừa bằng màn hình một chiếc tablet/smartphone", và điều đó cũng thay đổi tới cách quan tâm của bậc cha mẹ như Cu Hiệp đối với việc học, giải trí của con so với những thế hệ trước.
"Việc sử dụng đồ công nghệ nếu đúng hướng sẽ mang lại tích cực nhiều hơn tiêu cực. Quan trọng là sử dụng thế nào thôi. Phải nhìn nhận một thực tế là với cuộc sống hiện tại chúng ta không thể có các trò chơi như hay chơi cách đây 20, 30, 40 năm.”
“Do đó iPad, smartphone là đồ chơi của trẻ con hiện nay là hết sức bình thường. Vấn đề là xem cái gì và xem làm sao sẽ là cái mà chúng ta cần giải quyểt. Như mình thì không cho con coi smartphone, chỉ cho coi iPad vì iPad nó to và âm thanh lớn nên đảm bảo không làm hại mắt và tai của con mình. Nó sẽ nhìn rõ và nghe rõ nội dung. Còn về nội dung tức là xem gì thì mình hướng con xem những nội dung mang tính giao dục kèm với giải trí thay vì giải trí thuần tuý. Khuyến khích xem nội dung tiếng Anh cũng như sử dụng các phần mềm xem nội dung có chọn lọc tốt như Starfalls, Netflix thay vì xem các nội dung đại trà không kiểm soát đc như Youtube", anh chia sẻ quan điểm của mình về việc cho trẻ tiếp cận các thiết bị công nghệ hiện đại hiện nay.
Như để kết lại câu chuyện giữa anh và chúng tôi, một câu hỏi về nghề Reviewer/Vlogger mà một diễn đàn như Tinh Tế không chỉ cung cấp thông tin về công nghệ mà còn gieo mầm hoài bão của rất nhiều bạn trẻ. Những ai đang ấp ủ để theo đuổi công việc “dùng đồ công nghệ hơn thay quần áo” này hẳn sẽ biết định hướng để phát triển rồi đấy.
"Công việc này là công việc anh thích và làm hơn 10 năm nay. Phần quan trọng nhất của việc này là trải nghiệm và khả năng tìm hiểu thông tin. Trong đó trải nghiệm là cái khó, các bạn trẻ sẽ phải rất nghiêm túc học hỏi, thử nghiệm, lăn lộn nhiều, tốn tiền nhiều thì mới có được…"
Theo Tuấn Lê - Tom/Trí Thức Trẻ
