Hầu như ai lĩnh lương xong cũng phải mang đi trả nợ hoặc chi tiêu trong gia đình nên mãi chẳng thể giàu lên. Tuy nhiên, nếu biết áp dụng nguyên tắc vàng này, tình hình tài chính sẽ khởi sắc hơn rất nhiều.
Rob Berger - blogger chuyên về tài chính cá nhân - cho biết, nếu bạn đang phải chật vật vừa tiết kiệm, vừa trả nợ, nguyên tắc 50-20-30 có thể giúp cân đối chi tiêu sao cho phù hợp với các mục tiêu tài chính. Nguyên tắc này cũng rất linh hoạt, dù bạn muốn trả nợ, tiết kiệm, đầu tư hay làm cả ba.
Theo nguyên tắc này, bạn sẽ chia phần thu nhập sau thuế của mình ra thành 3 phần.
"50% cho nhu cầu thiết yếu, 30% cho mong muốn cá nhân, 20% cho tiết kiệm," Berger khuyên.
Xác định số tiền mình thực sự có thể tiết kiệm được
Theo Berger, trước khi bắt đầu, bạn cần xác định mình thực sự có thể tiết kiệm được bao nhiêu.
Ví dụ, những người chi nhiều hay nợ nhiều thì cần điều chỉnh theo tỷ lệ 80-10-10 cho tới khi nợ giảm và khoản tiết kiệm tăng.
Nhưng nếu bạn nghĩ mình không kiếm đủ tiền để tiết kiệm đến 20%, Berger khuyên bạn nên dành thời gian nghiên cứu lại thói quen chi tiêu của mình.
"Thay vì nói: ‘Cái này không hiệu quả đâu. Làm sao mà tôi tiết kiệm được 20%’, hãy thử nghĩ: ‘Nếu phải làm, tôi cần gì để tiết kiệm đủ chừng đó?" Berger gợi ý.
"Hãy chọn ra những thứ mà bạn bắt buộc phải có. Điều này sẽ giúp bạn giảm bớt gánh nặng cho khoản tiền 30% kia. Sau đó, loại bỏ mọi thứ mà bạn không nhất thiết phải có," Berger cho biết. "Chuyện này không dễ dàng chút nào, nhưng nếu đang gặp rắc rối về tài chính, bạn cần phải đưa ra những quyết định khó khăn."
Bạn có thể cắt giảm những gì?
Bạn có thể đang chi tiêu quá tay mà không biết, theo Berger. Trước tiên, hãy nhìn vào những khoản chi tiêu chính - tiền nhà, tiền xe,... và tự hỏi mình liệu có cách nào để giảm số tiền đó không. Bạn có thể tiết kiệm được nhiều hơn bằng cách chuyển sang một nơi ở khác, hoặc mua xe cũ thay vì xe mới.
Nếu không thể cắt giảm những khoản chi tiêu chính, hãy chú ý đến những khoản phụ.
Hãy nhìn vào các khoản chi tiêu nằm trong phần tiền 50% của bạn và tự hỏi: "Liệu mình có thực sự cần không? Liệu mình nên bỏ bớt hay giảm bớt xuống?"
Bạn cũng nên kiểm tra các khoản chi tiêu nằm trong phần tiền 30% để xem mình tiêu nhiều nhất cho cái gì. Có người là quần áo, có người là đồ điện tử hoặc các bữa ăn ngoài. Berger gợi ý bạn nên lập một quỹ nhỏ để không phung phí tiền bạc cho các thói quen cá nhân. Chẳng hạn, nếu bạn hay đi ăn hàng, hãy lập quỹ riêng cho thói quen này nhưng vẫn phải đảm bảo được mục tiêu tiết kiệm.
"Cứ chọn ra một khoản chi tiêu mà bạn gặp nhiều vấn đề nhất, rồi lập riêng một quỹ cho nó để đảm bảo rằng bạn không chi tiêu quá tay," Berger nói.
Xác định mục tiêu tiết kiệm
Theo Berger, cách bạn quản lý 20% tiền tiết kiệm sẽ phụ thuộc vào các mục tiêu cá nhân của bạn.
Nếu bạn không có sẵn một khoản tiền tiết kiệm lớn, hãy dùng 20% để lập quỹ dự phòng khẩn cấp. Khi đã có một số tiền nhất định, bạn có thể trích một phần để đầu tư thêm.
Nếu mục tiêu của bạn là trả nợ, hãy dùng 1% tiền tiết kiệm để trả nợ trên mức tối thiểu cho tới khi hết nợ.
Nếu bạn không phải trả nợ, hãy đóng một phần hoặc tất cả khoản tiền 20% này cho quỹ hưu trí. Tuy nhiên, Berger cảnh báo, 20% là không đủ nếu bạn muốn nghỉ hưu sớm.
"Bạn nên dành khoảng 30% thu nhập của mình hoặc hơn, nếu muốn nghỉ hưu càng sớm càng tốt," ông nói.
Kiểm soát mong muốn của mình và sống tiết kiệm
Berger cho biết, thách thức lớn nhất của mọi người khi áp dụng nguyên tắc 50-30-20 là kiểm soát được mong muốn của mình và sống tiết kiệm. Điều này đặc biệt khó khăn với những người mới đi làm.
"Bạn mới đi làm và có ít tiền lương. Bạn muốn mua xe đẹp, nhà đẹp, để rồi sau đó thốt lên: ‘Tôi không thể để dành 20%. Chuyện này là bất khả thi.’ Thật ra, nó hoàn toàn khả thi, vấn đề là bạn không sẵn sàng làm thôi," ông nói.
Chính Berger cũng từng trải qua cảnh tương tự. Sau khi tốt nghiệp trường luật vào thập niên 90, Berger nợ 10.000 USD. Hàng tháng, ông còn phải đối mặt với tiền nhà, tiền xe, và đủ loại chi phí khác.
Bằng cách chi tiêu cẩn thận, Berger đã trả hết nợ vào năm 2016. Ông cho biết, lý do giúp ông và vợ thoát khỏi nợ nần chính là nhờ sống tiết kiệm ngay cả khi đã trả nợ xong.
"Chúng tôi vẫn sống trong căn nhà cũ mua từ 14 năm trước, khi chúng tôi còn làm ra ít tiền," ông nói.
Ngoài ra, vợ chồng Berger còn dành một phần tiền tiết kiệm để đầu tư. "Nhờ duy trì lối sống cũ ngay cả khi thu nhập tăng mà chúng tôi mới trả hết nợ," ông chia sẻ.
Lời khuyên của Berger dành cho những người muốn thoát nợ thật ra khá đơn giản: hãy hứa với bản thân sẽ không nợ nần nữa.
"Đối với tôi, việc khó nhất là quyết định không vay nợ ai dù vì bất cứ lý do gì và duy trì lời hứa đó," Berger nói.
