Dù tăng trưởng ở Đông Nam Á vẫn được coi là mạnh so với mặt bằng chung toàn cầu, dữ liệu từ nửa đầu năm 2019 cho thấy nó đang chậm hơn dự báo.
Dữ liệu gần đây nhất của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) cho thấy Đông Nam Á đã tăng trưởng thấp hơn dự báo, dẫn đến sự điều chỉnh giảm nhẹ so với dự báo tăng trưởng hiện ở mức 4,8% (2019) và 4,9% (2020) (giảm từ 4,9% (2019) và 5,0% (2020). Trong khi đó, lạm phát khu vực năm 2019 hiện được dự đoán sẽ giảm xuống 2,4% so với dự báo trước đó là 2,6%.
Mặc dù đã được bù đắp một phần bởi nhu cầu nội địa tăng mạnh mẽ, các nền kinh tế mở của khu vực ASEAN vẫn đang phải đối mặt với các tác động của căng thẳng thương mại Hoa Kỳ - Trung Quốc và sự sụt giảm trong chu kỳ kinh tế.
ADB đã hạ dự báo tăng trưởng của Singapore, Thái Lan và Philippines cho năm 2019. Triển vọng của ba nước ASEAN khác - Indonesia (5,2%), Malaysia (4,5%) và Việt Nam (6,8%) - thì được giữ nguyên so với dự báo trước đó.
"Ngay cả khi xung đột thương mại vẫn tiếp diễn, khu vực này (ASEAN) vẫn sẽ duy trì sự tăng trưởng nhưng ở mức vừa phải", nhà kinh tế trưởng của ADB, Yasuyuki Sawada đánh giá. "Tuy nhiên, cho đến khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đạt được thỏa thuận, sự bất ổn sẽ tiếp tục đè nặng lên triển vọng khu vực ASEAN".
Singapore, Thái Lan và Philippines
Sản xuất và thương mại suy giảm ở Singapore đã khiến ADB hạ dự báo tăng trưởng của quốc đào này từ 2,6% xuống 2,4% năm 2019. Tuy nhiên, lĩnh vực dịch vụ đã kéo nền kinh tế khỏi tụt dốc, đặc biệt là thông tin và truyền thông - tăng 6,6% trong quý I/2019 so với cùng kỳ. Sự tăng trưởng trong lĩnh vực này bất chấp việc Singtel - nhà khai thác viễn thông lớn nhất Đông Nam Á - công bố lợi nhuận ròng thấp nhất trong 16 năm trở lại đây.
Tại Thái Lan, ADB dự báo tốc đột tăng trưởng sẽ là 3,5%, giảm so với dự báo ban đầu là 3,9%. Thương mại toàn cầu yếu hơn khiến xuất khẩu hợp đồng giảm 4,5% so với cùng kỳ trong 5 tháng đầu năm 2019. Song, tiêu dùng và đầu tư tư nhân vẫn được đẩy mạnh, và thu nhập vẫn đang tăng trưởng bền vững, tỷ lệ thất nghiệp thấp và giá cả ổn định.
Tại Philippines, ADB đã cắt giảm tăng trưởng dự báo từ 6,4% xuống còn 6,2% do chi tiêu chính phủ bị trì trệ. Giống như ở các nước ASEAN khác, tăng trưởng xuất khẩu của Philippines cũng chậm lại do hoạt động kinh tế và thương mại toàn cầu ảm đạm.
Tuy nhiên, có nhiều bằng chứng cho thấy việc chuyển hướng trong thương mại và sản xuất đã mang lại lợi ích cho ASEAN. Việt Nam đã tăng xuất khẩu thêm 6,7% trong 5 tháng đầu năm nay, gia tăng 28% trong xuất khẩu sang Hoa Kỳ.
Điểm sáng Việt Nam và Campuchia
Việt Nam là nền kinh tế tăng trưởng nhanh ở Đông Nam Á trong năm nay và tăng trưởng trong nửa đầu năm 2019 ước tính là 6,8% so với cùng kỳ, mặc dù nông nghiệp bị cản trở bởi dịch tả lợn và hạn hán kéo dài.
Tăng trưởng trong ngành công nghiệp - đặc biệt trong khối đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tăng 27% trong 5 tháng đầu năm 2019 so với cùng kỳ.
Xung đột thương mại kéo dài giữa Mỹ và Trung Quốc có thể làm suy yếu đầu tư nghiêm trọng và làm mất ổn định tăng trưởng trong khu vực. Các yếu tố khác như giá dầu tăng, lạm phát và bất ổn xung quanh Brexit cũng là những vấn đề quan trọng xung quanh tăng trưởng kinh tế ở ASEAN.
Các mối đe dọa khác đối với sự tiến bộ và thịnh vượng của ASEAN bao gồm biến đổi khí hậu và rủi ro thiên tai - hậu quả của nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến người nghèo, đặc biệt ở các nước có bất bình đẳng cao.
Nhìn chung, việc tăng cường nhu cầu trong nước sẽ bù đắp cho sự chững lại của xuất khẩu. Nếu cầu nội địa tiếp tục cao do thu nhập tăng, lạm phát giảm và kiều hối tăng mạnh - hoạt động kinh tế trong ASEAN vẫn có triển vọng tốt.
Theo Hoàng An
Trí thức trẻ/ADB
