Hồ sơ Pandora vén màn "bí kíp" người giàu nhất Haiti cất giữ tài sản

Vụ mua bán được chôn giấu ở phần cuối của một tài liệu dài 418 trang báo cáo tài chính của khu bất động sản trong quý 3 năm 2020. Không có bằng chứng chỉ ra cách thức và lý do tại sao người đàn ông được coi là một trong những người giàu nhất nếu không nói là giàu nhất ở Haiti biết tận dụng thời cơ mua xe của Epstein như một món hời. (Các mẫu rẻ nhất hiện nay có giá khởi điểm từ 185.000 đô la.)

Bigio, 86 tuổi, là một nhà môi giới quyền lực nổi tiếng trong giới chính trị của Haiti. Khi người Haiti nói về các gia đình điều hành đất nước, Bigios luôn xuất hiện. Một vụ lộ thông tin mật toàn cầu mới và lớn về các tài liệu bí mật của công ty ma ngoài khơi cho thấy đế chế của ông ta vươn xa đến mức nào - và cách tầng lớp giàu có của Caribe trong nhiều thập kỷ che giấu và bảo vệ tài sản của họ thông qua các công ty vỏ ngoài có tài khoản ngân hàng Thụy sĩ.

Không hổ danh là Pandora Papers, vụ rò rỉ liên quan đến hơn 11,9 triệu tài liệu từ 14 nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài toàn cầu - các công ty hoặc tập đoàn luật tạo ra các thực thể ở nước ngoài, thường có cấu trúc quyền sở hữu khó hiểu và phức tạp. Nói chung, Pandora Papers cho thấy giới thượng lưu tinh hoa trên toàn cầu che chắn, thậm chí che giấu gia sản của họ như thế nào.

Có những lý do chính đáng để tìm kiếm sự ẩn danh mà một công ty ma cung cấp. Bí mật có thể ngăn người bán tăng giá nếu người mua là người nổi tiếng, làm suôn sẻ quá trình thâu tóm công ty hoặc cho phép một cá nhân giảm thiểu nghĩa vụ thuế của họ một cách hợp pháp. Tuy nhiên, các thực thể ở nước ngoài cũng có thể cắt đứt hoàn toàn doanh thu từ cơ quan thuế, che giấu số tiền bị đánh cắp và che giấu lợi nhuận ma túy bất hợp pháp có thể được sử dụng để làm hỏng các quan chức chính phủ và cơ quan thực thi pháp luật.

Bigio đã nghỉ hưu với tư cách là Giám đốc điều hành của GB Group vào năm 2018 và thường được gọi là một tỷ phú, nhưng đến từ quốc gia nghèo nhất bán cầu. Đó là một quốc gia bị chia cắt bởi động đất, tham nhũng, bạo lực băng đảng và vụ ám sát tổng thống kinh hoàng vào mùa hè này.

Pandora Papers cho thấy Bigios, đôi khi là cư dân Miami, đã sử dụng các chi nhánh tại nhiều thiên đường thuế để chuyển của cải sang Miami và Thụy Sĩ.

Họ là ai?

Cùng với con trai Reuven, 48 tuổi, Gilbert Bigio kiểm soát Tập đoàn GB do ông thành lập năm 1972. Phạm vi tiếp cận của tập đoàn này mở rộng ra toàn bộ nền kinh tế Haiti, từ cung cấp vật tư xây dựng và nhiên liệu đến cung cấp các nhu yếu phẩm gia dụng như dầu ăn và thực phẩm. Anh ấy cũng đã phân nhánh sang phía Dominica của Hispaniola.

Tập đoàn GB, tự hào có văn phòng tại thành phố tony Aventura của Florida, trong thập kỷ qua đã xây dựng khu cảng container và khu thương mại tự do Port Lafito tư nhân của Haiti. Phần lớn những gì được mua, bán hoặc tiêu thụ ở Haiti có khả năng chạm đến một góc nào đó của đế chế Bigio.

Bất chấp sự kìm hãm của nền kinh tế Haiti, Bigio thích hoạt động đằng sau hậu trường. Anh ấy không được coi là đồng minh với bất kỳ chính trị gia hay đảng phái chính trị nào hoặc các nhà ngoại giao đã làm việc ở Haiti trong những năm qua. Gia đình, bị Hoa Kỳ trừng phạt vào những năm 1990, hầu hết từ chối các cuộc phỏng vấn.

“Anh ấy không phải là một tên tuổi lớn khi tôi làm đại sứ,” Pamela White nhớ lại, người từng là đặc phái viên Hoa Kỳ tại Haiti từ năm 2012 đến năm 2015 và phục vụ trong vai trò cấp dưới ở đó từ năm 1985 đến năm 1990.

Ở Florida, Bigios đã sống sau những cánh cổng bảo vệ ở vùng độc lập, Đảo Indian Creek. Họ đã được hưởng sự bảo vệ từ các sĩ quan cảnh sát địa phương, những người túc trực suốt ngày đêm ở cổng vào cộng đồng đảo tư nhân.

Hồ sơ tài sản cho thấy ngôi nhà của họ được giữ dưới tên của hai tập đoàn: Agro Products and Services, được đăng ký tại Florida và Porpoise Investments Ltd., một công ty có vỏ được đăng ký tại Isle of Man, một công ty tự quản thuế thấp thuộc Vương quốc Anh ở Biển Ailen.

Địa chỉ Indian Creek cũng xuất hiện trên một công ty liên kết với Ignacio, cháu trai của Bigio. Ngôi nhà tám phòng ngủ, rộng 8.881 foot vuông, được xây dựng vào năm 1996 và được bán vào thời điểm đó với giá 4.550.000 USD. Nơi đây gần chỗ mà Ivanka Trump và chồng Jared Kushner được cho là đang xây dựng dinh thự của họ, mặc dù cặp đôi quyền lực được mệnh danh là "Javanka" chưa bao giờ xác nhận hoặc phủ nhận việc mua bán. Crooner Julio Iglesias cũng sở hữu nhiều bất động sản trên hòn đảo ưu tú này.

Bigios không phải là người Haiti nổi bật duy nhất được tìm thấy trong Pandora Papers.

Có Rudolph Boulos, người có công ty dược phẩm Pharval vào năm 1996 đã tham gia vào một giao dịch kinh doanh dẫn đến việc trẻ em Haiti vô tình bị đầu độc do thuốc ho bị nhiễm độc một dung môi dùng trong chất chống đông. Ít nhất 30 trẻ em đã chết.

Thành phần ô nhiễm có trong thùng phuy từ Trung Quốc được bán bởi các nhà cung cấp châu Âu và phân đoạn "60 Minutes" vào năm 1999 đã chỉ ra tại sao không một ai bị trừng trị?. Trên trang LinkedIn của mình, Boulos mô tả mình là cố vấn cho thượng viện Haiti. Ông ấy thực sự là một cựu thượng nghị sĩ nhưng đã bị cách chức vì ông ấy cũng là công dân Hoa Kỳ.

Và có Roger Jaar, một doanh nhân nổi tiếng sống ở Miami, người như Bigio và những người tinh hoa khác đã trở nên giàu có trong thời kỳ chế độ độc tài của Haiti nhưng đã rời Haiti vào đầu những năm 90. Jaar, một nhà đóng chai nước ngọt lớn, và anh trai Raymond của ông cùng có những công ty sản xuất vỏ chai hoạt động từ cuối những năm 1980, đã là một trong những hồ sơ lâu đời nhất trong Pandora Papers.

Cả Rudolph Boulos và Roger Jaar đều không trả lời email yêu cầu bình luận.

Một loạt các doanh nghiệp sở hữu bởi gia đình Bigio được tìm thấy trong Pandora Papers - có kết nối với nhiều thiên đường thuế nước ngoài ở Quần đảo Virgin thuộc Anh, Bahamas và Panama và một số kết nối với các tài khoản ngân hàng của Thụy Sĩ - khiến gia tộc Bigio giàu có nhưng kín tiếng trở nên cá biệt.

 “Tôi sẽ tranh luận rằng các cấu trúc mà họ đã tạo ra, sự phức tạp mà họ đã tạo ra, sự lựa chọn địa điểm, quốc gia mà họ đang chuyển tiền qua làm dấy lên tất cả các loại cờ đỏ và tạo ra những vấn đề to lớn cho nước chủ nhà, trong trường hợp này là Haiti'. Gary Kalman, giám đốc Hoa Kỳ của Tổ chức Minh bạch Quốc tế, một tổ chức phi chính phủ chống tham nhũng, cho biết ông không biết chi tiết đầy đủ về các khoản nắm giữ ở nước ngoài của Bigio.

Bigio chưa bị kết án, truy tố hoặc bị buộc tội với bất kì tội trạng nào.

Miami Herald và Dự án Báo cáo Tội phạm Có Tổ chức và Tham nhũng đã cố gắng tiếp cận Bigios từ cuối tháng 8 cho đến tháng 10. Họ đã gọi điện và gửi email, fax và thư yêu cầu phỏng vấn hoặc bình luận. Không có phản hồi.

Tại sao lại là vấn đề?

Haiti tai tiếng là quốc gia Tây bán cầu với mức độ bất bình đẳng thu nhập cao nhất. Nó làm cho khối tài sản của gia đình Bigio, ít nhất là một phần ẩn sau các công ty ma ngoài nước, thậm chí còn đáng chú ý hơn.

Những ông trùm kinh doanh của Haiti, được các nhà ngoại giao Mỹ miêu tả vào những năm 1990 với cái tên Tinh hoa phục vụ đạo đức - gọi tắt là MREs - đã xây dựng sự giàu có của họ bằng cách thiết lập và kiểm soát các công ty độc quyền về nhập khẩu, và đã bị buộc tội kiếm lợi từ sự hỗn loạn và khủng hoảng trong bộ máy ở Haiti trong khi cố tình chi quá ít cho các chương trình xã hội và đa số người nghèo.

Kalman cho biết: “Kết quả của việc cạn kiệt tài sản ở Haiti là rất nghiêm trọng.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã nói như vậy trong báo cáo tháng 4 năm 2020 về Haiti, báo cáo gần đây nhất của nó. IMF lưu ý rằng từ năm 2015 đến năm 2020, Haiti thu thuế tương đương 13% quy mô nền kinh tế nói chung, chỉ có Panama và Venezuela thu ít hơn. Hoa Kỳ so sánh trung bình là 24,5% vào năm 2019.

Việc không có khả năng thu thuế hạn chế những gì Haiti có thể chi để chống lại đói nghèo. IMF đã tạo ra mối liên hệ trực tiếp giữa giới tinh hoa và bất bình đẳng thu nhập. Báo cáo cho biết:

“Điều này liên quan đến sự tập trung nguồn lực vào tay một nhóm nhỏ nhưng mạnh mẽ của giới tinh hoa, nhiều người đã thống trị toàn bộ các lĩnh vực của nền kinh tế Haiti”.

Đó là đề cập đến giới tinh hoa mà IMF cho biết “đã được trao quyền độc quyền trong các ngành công nghiệp chủ chốt và giấy phép nhập khẩu độc quyền cho các mặt hàng tiêu dùng lớn” bởi nhà độc tài Jean-Claude Duvalier, người cầm quyền từ năm 1971 đến 1986.

Một lý do có thể giải thích cho việc gia đình Bigio sử dụng các chi nhánh nước ngoài là vì tài sản của gia đình đã bị để ý nhiều thập kỷ trước khi Bộ Tài chính đóng băng tài sản của họ trong các ngân hàng Mỹ vào năm 1991. Đó là phản ứng rộng rãi đối với một cuộc đảo chính quân sự tàn bạo đột ngột kết thúc nhiệm kỳ đầu tiên. của Tổng thống đắc cử Jean-Bertrand Aristide. Các biện pháp trừng phạt đó, chống lại hơn 200 người Haiti giàu có được cho là ủng hộ cuộc đảo chính, đã được chính quyền Clinton dỡ bỏ vào năm 1994.

Hồ sơ của Bộ Tư pháp về vận động hành lang nước ngoài cho thấy Bigio đã thuê công ty luật Powell, Goldstein, Frazer & Murphy và công ty PR. APCO vào năm 1992 để cố gắng lôi kéo chính quyền Clinton giải quyết các vấn đề với thị thực Hoa Kỳ của ông. Tài liệu cho thấy một trong những luật sư được chỉ định cho nỗ lực này là Stuart Eizenstat, người vào năm 1993 đã trở thành đại sứ Hoa Kỳ tại Liên minh Châu Âu.

Sự gia tăng tài sản thực sự của gia đình Bigio dường như đến sau cuộc lật đổ thứ hai của nhà vận động cánh tả Aristide, vào năm 2004, sau đó một số gia tộc giàu có ở Haiti đã chứng kiến ​​vận may của họ tăng lên một cách chóng mặt. Bigios kể từ đó đã mở rộng sang lĩnh vực năng lượng ở cả Haiti và Cộng hòa Dominica, viễn thông và gần đây là một bến cảng tư nhân.

Pandora Papers cung cấp một lăng kính độc đáo để xem sự giàu có ngày càng tăng của gia đình Bigio, nguồn gốc của họ theo các cuộc phỏng vấn trước đây với Gilbert và trang web của GB Group có thể được bắt nguồn từ đầu những năm 1900, do khởi nghiệp từ sản xuất cotton và các công ty thương mại. Vào những năm 1970, nhà máy thép của gia đình đã thu về rất nhiều.

Một doanh nhân Haiti thành công khác, với điều kiện không được nêu danh tính để có thể tự do nói chuyện, cho biết Gilbert Bigio là “một doanh nhân khôn ngoan”. “Anh ấy chăm sóc công nhân của mình nhưng cũng sẽ sa thải họ khi đánh rơi chiếc mũ. Anh ấy không xảo quyệt và cũng không hề rẻ tiền.

" Bigios được tôn vinh trong các ấn phẩm của người Do Thái vì đã bảo tồn cuốn Torah duy nhất của hòn đảo, cuốn sách Kinh thánh tiếng Do Thái. Các trang web cực đoan của Haiti, thường tràn ngập chủ nghĩa chống chủ nghĩa Do Thái, chỉ trích họ là một phần của giai cấp thống trị da màu đang kiểm soát sự giàu có của đất nước da đen áp đảo.

Vicki J. Huddleston, một đại sứ Mỹ đã nghỉ hưu tại hai quốc gia châu Phi từng làm việc tại Haiti trong những năm 90 và từ năm 2013 đến năm 2015. Cảnh báo: “ nhóm tinh anh da trắng thiểu số này kiểm soát các nguồn tài nguyên của đất nước, ”bà nói trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 8, trước khi nghỉ hưu để nhận một chức vụ tạm thời ở châu Phi. “Họ kiểm soát các nguồn tài nguyên và họ không giỏi trong việc có thể lấy lại quốc tịch sở tại của mình.”

Trang web của GB Group nêu bật kế hoạch quyên góp đất trị giá 6 triệu đô la để xây dựng bệnh viện giảng dạy và tổ chức từ thiện gia đình có tên Fondation Monique et Gilbert Bigio Inc., được tạo ra để thúc đẩy phát triển cộng đồng, giáo dục và chăm sóc sức khỏe.

Nó được đăng ký như một công ty Florida và không xuất hiện trong hồ sơ liên bang với tư cách là một tổ chức phi lợi nhuận 501c3, như các tổ chức từ thiện thường làm. Không rõ tại sao gia đình này lại thành lập một tổ chức từ thiện và câu hỏi đã được đặt ra trong các email chưa được trả lời.

Qua các năm tài liệu Pandora sớm nhất về Bigios cho thấy sự hình thành vào năm 2001 của một công ty có tên Lockver Investment Inc. ở Quần đảo Virgin thuộc Anh, với các dịch vụ được cung cấp bởi công ty luật hải ngoại hùng mạnh của Panama là Aleman, Cordero, Galindo & Lee, hoặc ALCOGAL.

Đến năm 2006, các tài liệu cho thấy các luật sư ALCOGAL làm đại diện cho Bigio’s với văn phòng Miami của tổ chức Tây Ban Nha Banco Santander. Một tài liệu khác từ năm 2010 đưa ra giấy ủy quyền cho vợ của Gilbert là Monique và con trai Reuven để mở và điều hành một tài khoản ngân hàng Thụy Sĩ với Banco Santander (Suisse).

Con gái Laurence của họ đã từng là phó chủ tịch điều hành của GB Group nhưng không xuất hiện trong các công ty nước ngoài hoặc trong Pandora Papers.

Các tài liệu khác cho thấy Lockver dường như đã được sử dụng sau này như một công ty mẹ mà thông qua đó, gia đình này đã có một thời điểm nắm giữ cổ phần lớn trong công ty điện thoại di động Digicel Haiti International.

Bigios đã sử dụng nhiều nhà cung cấp nước ngoài trong nhiều năm. Một tài liệu từ một trong số họ, Công ty Quản lý Nước ngoài (OMC), tiết lộ thông tin chi tiết về Grupo Premier Enterprises Corp., một công ty ma ở Quần đảo Virgin thuộc Anh, được thành lập vào tháng 4 năm 2007 với tư cách là công ty mẹ đầu tư vào Cộng hòa Dominica.

Theo tài liệu, mục đích đã nêu của công ty là quản lý doanh thu đầu tư từ việc kinh doanh nhiên liệu. Nó liệt kê cả hai cha con là hai quốc tịch, có hộ chiếu Haiti và Pháp, và cả hai đều được liệt kê là những người có quan hệ chính trị, hoặc PEP.

Đó là cách phân loại dành riêng cho những khách hàng là chính trị gia hoặc thân cận với họ được xem xét và sàng lọc nhiều hơn để đảm bảo họ không giữ tiền cho người khác hoặc tham nhũng chính phủ. Trong thời gian xảy ra trận động đất kinh hoàng năm 2010 ở Haiti, Reuven giữ chức vụ lãnh sự danh dự của Israel tại Haiti, một chức vụ trước đây do cha anh đảm nhiệm.

Gilbert cho biết gia đình Bigio có nguồn gốc từ những người Do Thái Syria đến Haiti vào cuối những năm 1800. Gia đình này đã duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Israel và cung cấp đất mà họ sở hữu cho chính phủ Israel để thiết lập bệnh viện và các viện trợ khác ở Haiti sau trận động đất năm 2010.

Mở rộng kinh doanh

Các hồ sơ Pandora cho thấy rằng vào tháng 3 năm 2011, Bigios đã đăng ký một công ty khác ở Quần đảo Virgin thuộc Anh có tên là LRY Investments Limited. Chồng, vợ và con trai được đứng tên làm giám đốc. Một tài liệu ALCOGAL khác, được thiết kế để xác định tài sản của gia đình, không còn liệt kê chúng là PEP nữa và mô tả nguồn tiền một cách chung chung là “quỹ liên quan đến kinh doanh”.

Cuối năm đó, GB Group đã mua lại mảng tiếp thị nhiên liệu và kinh doanh nhiên liệu máy bay của Chevron ở Jamaica, hoạt động dưới tên Texaco và còn bành trướng ra Cộng hòa Dominica và St. Maarten. Vào thời điểm đó, Bigios và một đối tác liên doanh đã sở hữu những công ty đã từng hoạt động ở Haiti của Royal Dutch Shell.

Trang web của GB Group cho thấy Bigios vẫn kiểm soát hoạt động năng lượng ở ba quốc gia dưới tên Texaco.

Một tuyên bố tuyên thệ từ năm 2019 cũng được tìm thấy trong các tài liệu từ Reuven Bigio thảo luận về một công ty có tên là Lafito Free Zone Holdings Ltd. bên ngoài Port-au-Prince.

Bigios đã động thổ khu cảng container và khu tự do vào năm 2012, hoàn thành các bước và khai trương vào năm 2015. Bigios cũng sở hữu công ty TNHH Lafito Logistics Holding, được đăng ký tại Bahamas.

Một báo cáo tài chính từ Banco Santander trong Pandora Papers mô tả các hành động pháp lý được thực hiện có lợi cho Monique và Gilbert, cho thấy ngoài tài khoản ngân hàng Thụy Sĩ, cặp đôi này đã sử dụng các tài liệu ủy thác phức tạp, các tài liệu pháp lý chỉ định các quyền và nghĩa vụ thừa kế để bảo vệ tài sản.

Là một quốc gia có ít khả năng thu thuế, Haiti thiếu chuyên môn để thực thi luật thuế của mình, càng không hiểu rõ các ủy thác phức tạp để bảo vệ doanh thu do giới tinh hoa sử dụng, nhiều người trong số họ mang hộ chiếu từ các quốc gia Caribe hoặc Trung Đông khác.

"Làm thế nào để bạn trở thành tỷ phú ở Haiti?" đã hỏi Đại sứ White, người thỉnh thoảng tiếp đón các tầng lớp ưu tú của Haiti tại tư dinh ngoại giao của cô ấy.

Một cách là lấy tiền của bạn ra khỏi Haiti

“Hầu như tất cả họ đều có nhà ở Miami, New York, Pháp. Họ đi du lịch khắp nơi, ”cô nói. Nhà nghiên cứu Herald Monika Leal đóng góp từ Miami. Kevin G. Hall bắt đầu dự án Pandora Papers với tư cách là một phóng viên điều tra cho Miami Herald và tiếp tục công việc với tư cách là biên tập viên Bắc Mỹ cho Dự án Báo cáo Tội phạm Có Tổ chức và Tham nhũng.