Việt Nam - nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trong nữa đầu năm 2018 đang thách thức các thị trường mới nổi tại Đông Nam Á, vốn đang phải đối mặt với một triển vọng không chắc chắn do rủi ro chiến tranh thương mại và đồng đô la mạnh hơn.
Mối đe doạ của cuộc xung đột thương mại toàn cầu đang tăng lên do triển vọng của các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu như Singapore và Malaysia, trong khi Indonesia và Philippines phải đối mặt với những thách thức khách.
Bất chấp sự sợ hãi từ chiến tranh thương mại đang lan tràn vào châu Á, sự gần gũi về địa lý của Việt Nam với Trung Quốc và các liên kết kinh tế và chính trị mạnh mẽ về lịch sử với Bắc Kinh đang khiến Việt Nam có lợi. Đối mặt với áp lực chi phí do thuế quan thương mại của Mỹ tạo ra, các nhà sản xuất Trung Quốc đang bắt đầu chuyển sản xuất ra khỏi đại lục đến các địa điểm châu Á rẻ hơn như Việt Nam và Bangladesh. Các công ty Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan đều đã đầu tư vào Việt Nam.
Nhiều quốc gia trong ASEAN đang ở trong một vị thế kinh tế mạnh hơn nhiều so với cuộc khủng hoảng tài chính cuối những năm 1990. Nhưng những biến động mới nhất từ những lo ngại thị trường mới nổi, cùng với những mâu thuẫn thương mại toàn cầu đã đặt ra câu hỏi rằng ai sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất, nguy cơ lây nhiễm trong khu vực sẽ như thế nào và cách tốt nhất để hạn chế tác động của dòng chảy và suy yếu tiền tệ.
Các nhà hoạch định chính sách và các nhà lãnh đạo kinh doanh đã gặp gỡ nhau ở Hà Nội tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới về ASEAN sẽ cố gắng thảo luận các cách để giảm thiểu những gì mà các chiến lược gia Mizuho gọi là "khẩu súng săn 2 nòng kiểu Mỹ" của Cục Dự trữ Liên bang và Tổng thống Donald Trump về việc "tăng cường thương mại rủi ro chiến tranh. "
Dwyfor Evans, người đứng đầu chiến lược vĩ mô Châu Á Thái Bình Dương tại thị trường toàn cầu của State Street cho biết: “Những gì chúng tôi đang xem xét hiện nay là dấu hiệu của sự khác biệt khu vực EM (thị trường mới nổi), bởi vì một số thị trường nhất định không đảm bảo tiêu cực".
"Nếu Hoa Kỳ không thể bù đắp hàng nhập khẩu từ Trung Quốc thấp hơn bằng cách bán lại sản xuất, thì điều kiện nhu cầu mạnh mẽ tiếp tục ở Mỹ sẽ phải được đáp ứng từ các nguồn thay thế", ông nói. "Tôi sẽ không nhập khẩu đồ chơi từ Trung Quốc. Thay vào đó, tôi sẽ nhập khẩu từ Việt Nam, vì vậy chiến tranh thương mại và chủ nghĩa bảo hộ thực sự kết thúc sẽ là một tích cực cho Việt Nam."
Những nhà đầu tư nước ngoài
Việt Nam đã đón nhận khoảng 11,25 tỷ USD đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 8, tăng 9,2% so với cùng kỳ năm ngoái, Bộ đầu tư cho biết hồi tháng trước. Năm 2017, Việt Nam đã nhận được 17,5 tỷ USD vốn FDI.
Robert Subbaraman, người đứng đầu các nền kinh tế thị trường mới nổi tại Nomura nói với CNBC hôm thứ hai: “Rất nhiều công ty đang dịch chuyển. Dòng vốn FDI nói riêng đã rất mạnh và đã cung cấp sự cân bằng tốt về hỗ trợ thanh toán cho Việt Nam".
Mặc dù các nguyên tắc cơ bản hiện nay có vẻ "khá tốt", Subbaraman nói Việt Nam phải thận trọng về tài chính. Các nhà hoạch định chính sách phải đảm bảo thâm hụt ngân sách không tác động quá lớn đến nền kinh tế. "Điều đó thường xảy ra khi bạn nhận được dòng vốn rất mạnh và các công ty bắt đầu dịch chuyển."
Michael Langford, giám đốc điều hành của Airguide, một cố vấn và tư vấn của công ty, cho biết căng thẳng thương mại Trung-Mỹ "về mặt chính trị sẽ thắt chặt mối quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam."
"Nhiều công ty Trung Quốc có các nhà máy đặt tại Việt Nam hiện nay. Các công ty từ các nhà sản xuất pin như Vision, cho đến sản xuất đồ đồ nội thất và dệt may," ông nói thêm.
Việt Nam có thể là một nạn nhân do chính sự thành công của các hãng này khi dịch chuyễn chuỗi giá trị từ hàng dệt may biên độ thấp sang các sản phẩm công nghệ cao.
Vishnu Varathan của Mizuho trong nghiên cứu hàng quý kinh tế khu vực được công bố vào ngày 7/8 cho biết: “Các rủi ro nhị phân xung quanh tăng trưởng đang tăng lên khi một nhà bảo hộ Mỹ đặt động cơ xuất khẩu chính vào nguy cơ đột ngột xuất hiện. Việt Nam vẫn là một đề xuất hấp dẫn, vì sự 'chuyển dịch' của các ngành công nghiệp từ Trung Quốc bị đẩy nhanh bởi rủi ro chiến tranh thương mại. "
Việt Nam là một nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào thương mại với tỷ lệ thương mại trên GDP khoảng 200% "và tăng lên", theo nhà kinh tế ngân hàng Standard Chartered, Chidu Narayanan.
Tuy nhiên, dòng vốn FDI được thiết lập vẫn ở mức cao trong năm 2018, dẫn đầu bởi sản xuất chiếm gần 50% dòng vốn, Narayanan cho biết trong nghiên cứu được công bố vào cuối tháng Sáu.
Standard Chartered dự kiến cả FDI đăng ký và thực hiện sẽ đạt gần 15 tỷ USD vào năm 2018
"Việt Nam đã được hưởng lợi từ sự tham gia của nó trong các hiệp định thương mại khu vực, một dân số trẻ và có học vấn, một lực lượng lao động vẫn còn rẻ và tăng trưởng, và gần với Trung Quốc", ông nói.
"Điều này sẽ tiếp tục thu hút dòng vốn FDI mạnh trong những năm tới".
Ý Nhi/Theo CNBC
