Lịch sử dự án sân golf Phan Thiết trước khi vào diện Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng theo dõi
Nhìn lại lịch sử một dự án sân golf
Năm 1990, một vùng đất rộng 62ha tại TP. Phan Thiết (Bình Thuận) được giải tỏa để lấy đất phục vụ công trình thể dục thể thao. Nhiều người dân lúc đó không đồng ý bỏ mảnh đất đã canh tác từ lâu, nhưng chính quyền địa phương đã vận động họ với hứa hẹn tại đây sẽ hình thành một công trình thể thao phục vụ cộng đồng.
Nhà đầu tư khi đó là tỷ phú người Mỹ Larry Hillblom. Ông thuê mảnh đất này để làm dự án sân golf Ocean Dunes Golf Club (còn gọi là sân golf Phan Thiết).
Dự án này được Ủy ban Nhà nước về Hợp tác và Đầu tư (nay là Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cấp phép ngày 27/7/1993. Thời hạn sử dụng đất 50 năm (đến tháng 12/2044), cứ 5 năm điều chỉnh tiền thuê đất một lần, hình thức sử dụng đất là nhà nước cho thuê đất trả tiền hằng năm. Sau khi kết thúc hoạt động, nhà đầu tư sẽ bàn giao lại toàn bộ dự án, tài sản cho tỉnh.
Đây là công trình đầu tư nước ngoài đầu tiên của tỉnh Bình Thuận và đã đi vào hoạt động từ năm 1997.
Tuy nhiên, sau khi tỷ phú Mỹ Larry Hillblom qua đời trong một vụ tai nạn máy bay, số phận sân golf này đã trải qua 4 lần chuyển chủ đầu tư theo Luật Đầu tư.
Đơn tố cáo đầu tiên của ông Đinh Trung, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận vào tháng 1/2019 cho biết, ngày 15/11/2013 là lần chuyển nhượng cuối cùng (lần thứ tư) sang Công ty Cổ phần Rạng Đông.
Cụ thể, UBND tỉnh Bình Thuận cho phép chuyển nhượng vốn và chủ đầu tư mới tại dự án sân golf Phan Thiết cho Công ty Cổ phần Rạng Đông. Giấy chứng nhận đầu tư do UBND tỉnh Bình Thuận cấp cho Công ty Rạng Đông nêu rõ mục tiêu là “xây dựng và kinh doanh một sân golf đạt chuẩn quốc tế và các công trình phục vụ kèm theo”.
Chỉ khoảng 2 tuần sau khi nhận chuyển nhượng, ngày 2/12/2013, Công ty Rạng Đông có văn bản đề nghị UBND tỉnh Bình Thuận cho chuyển đổi đất sân golf sang đất ở đô thị để “đầu tư xây dựng và kinh doanh biệt thự, nhà vườn, nhà phố, nhà cao tầng và các công trình hạ tầng phụ trợ”.
Những quyết định của lãnh đạo Bình Thuận
Trước đề nghị này, ngày 5/3/2014, UBND tỉnh Bình Thuận đã ra Thông báo số 75/TB-UBND thông báo kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh đồng ý đề nghị của Công ty Rạng Đông.
Điều đáng chú ý, dù kế hoạch chuyển đổi sân golf thành khu đô thị còn đang chờ các cấp có thẩm quyền phê duyệt nhưng trước đó 4 ngày, tức ngày 1/3/2014, Công ty Rạng Đông đã ra thông báo đóng cửa, ngừng hoạt động sân golf kể từ ngày 1/4/2014. Hành động này của Rạng Đông đã gây bức xúc cho các hội viên chơi golf và gần 200 lao động làm việc tại đây.
Theo ông Đinh Trung, điều bất thường hơn nữa, tại Quyết định số 1946/QĐ-TTg ngày 26/11/2009, sân golf Phan Thiết vẫn nằm trong quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 là đất thể dục thể thao và nằm trong quy hoạch TP. Phan Thiết đã được duyệt.
Mặc dù quy hoạch là vậy, nhưng ngày 7/5/2014, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Thuận có Thông báo số 394/TB-TU đồng ý giao UBND tỉnh lập tờ trình đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho xóa bỏ sân golf, chuyển sang đất ở đô thị.
Tiếp đến, ngày 23/5/2014, UBND tỉnh Bình Thuận có tờ trình số 1741/TTr-UBND gửi Thủ tướng Chính phủ xin đưa sân golf Phan Thiết ra khỏi quy hoạch và cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất sân golf sang xây dựng khu đô thị.
Đến ngày 28/10/2014, Thủ tướng Chính phủ mới có Văn bản số 2117/TTg-KTN đồng ý đưa sân golf Phan Thiết ra khỏi quy hoạch sân golf Việt Nam đến năm 2020.
Chuyển đổi sân golf Phan Thiết thành khu đô thị biển.
Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận, ông Đinh Trung, nhận định rằng: “Lãnh đạo và UBND tỉnh Bình Thuận khi làm thủ tục đề nghị Thủ tướng Chính phủ đưa sân golf ra khỏi quy hoạch và chuyển sân golf sang đất ở đô thị đã biết trước đó chủ đầu tư chấm dứt hoạt động và bỏ sân golf từ ngày 1/4/2014 và giải quyết các vấn đề liên quan đến thẻ hội viên hạn chót là ngày 16/6/2014 nhưng không có ý kiến gì và còn ‘yêu cầu chủ đầu tư phải có phương án giải quyết hài hòa lợi ích của những người mua thẻ golf tại sân golf Phan Thiết’ trong khi chưa báo cáo và chưa có ý kiến của Thủ tướng Chính phủ?”.
“Khi Thủ tướng có văn bản đồng ý đưa sân golf ra khỏi quy hoạch thì sân golf Phan Thiết đã bỏ trước đó 6 tháng, thử hỏi UBND tỉnh có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc chủ đầu tư đã bỏ sân golf này không?”, ông Đinh Trung đặt vấn đề.
Một điểm đáng chú ý là ngày 10/4/2015, Chủ tịch UBND tỉnh có Quyết định số 997/QĐ-UBND cho chuyển mục đích sử sụng đất sân golf sang đất ở đô thị thì ngày 18/4/2015 chủ đầu tư làm lễ khởi công dự án trong khi chưa có giá thu tiền sử dụng đất nghĩa là chủ đầu tư chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính.
Cho đến ngày 25/11/2015, Chủ tịch UBND tỉnh mới có Quyết định số 3371/QĐ-UBND về phê duyệt giá đất để tính tiền sử dụng đất. Quyết định có hiệu lực từ ngày ký ban hành. Nhưng theo đề nghị của chủ đầu tư, Chủ tịch UBND tỉnh có văn bản đề nghị Bộ Tài chính cho chủ đầu tư giản nộp tiền sử dụng đất trong 2 năm (2016 - 2017) với lý do Công ty Rạng Đông đang thua lỗ kéo dài và không ảnh hưởng gì đến khả năng thu nộp tiền sử dụng đất cho ngân sách năm 2016.
Được biết, Bộ Tài chính không đồng ý vì dự án không thuộc diện giảm nộp tiền sử dụng đất, nhưng tỉnh vẫn trì kéo cho đến giữa tháng 10/2016 mới bắt đầu thu tiền sử dụng đất và đến cuối năm 2017, khu đô thị du lịch biển Phan Thiết vẫn còn nợ 164,7 tỷ đồng tiền sử dụng đất (Kết luận số 1645/KL-BTNMT ngày 4/4/2018 của Bộ Tài nguyên và Môi trường).
Từ những động thái trên, ông Đinh Trung cho rằng Chủ tịch UBND tỉnh đã bật đèn xanh “đi đêm” với Công ty Rạng Đông nhằm động cơ, mục đích phá bỏ sân golf để kiếm lời từ kinh doanh bất động sản.
Cũng theo ông Trung, việc xóa bỏ sân golf, sử dụng đất để kinh doanh bất động sản để phân lô, bán nền, xây biệt thự, nhà cao tầng… để bán, chuyển nhượng là trái với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của Chính phủ và các quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt quy hoạch sân golf Việt Nam đến 2020.
Thanh tra Chính phủ 2 lần ra kết luận
Sau khi nhận đơn lần đầu của ông Đinh Trung, ngày 25/1/2019, Văn phòng Chính phủ có Văn bản số 738/VPCP-V.I truyền đạt chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, giao Thanh tra Chính phủ kiểm tra, kết luận các nội dung phản ánh kiến nghị của ông Trung.
Đến ngày 4/6/2019, Thanh tra Chính phủ có Báo cáo số 892/BC-TTCP về kết quả kiểm tra, xác minh nội dung kiến nghị, phản ánh của công dân liên quan đến việc chuyển đổi sân golf Phan Thiết sang khu đô thị.
Về việc này, Thanh tra Chính phủ kết luận việc đưa sân golf Phan Thiết ra khỏi quy hoạch sân golf Việt Nam đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý.
Đồng thời, Thanh tra Chính phủ khẳng định việc UBND tỉnh Bình Thuận cho phép chuyển đổi sân golf Phan Thiết thành khu đô thị là phù hợp với quy hoạch của pháp luật về Luật Đất đai.
Tuy nhiên, ngày 30/9/2019, ông Đinh Trung đã có đơn phản biện gửi Tổng Thanh tra Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ… về Báo cáo số 892/BC-TTCP của Thanh tra Chính phủ.
Đến 21/11/2019, Thanh tra Chính phủ tiếp tục ban Văn bản số 2126/TTCP-C.III về việc thông báo kết quả kiểm tra, rà soát nội dung phản ánh kiến nghị liên quan đến chuyển đổi sân golf Phan Thiết thành khu đô thị.
Một tuần sau đó, ngày 28/11/2019, ông Đinh Trung đã có đơn kiến nghị, khẳng định quan điểm của ông là đúng.
Trước những phản ánh, không đồng tình của ông Đinh Trung về kết quả thanh tra, tháng 3/2020, Phó thủ tướng thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã có văn bản yêu cầu Thanh tra Chính phủ kiểm tra, rà soát lại việc chuyển đổi sân golf Phan Thiết thành khu đô thị du lịch biển.
Trong đó, tập trung vào quá trình Công ty Cổ phần Rạng Đông ký hợp đồng nhận chuyển nhượng vốn điều lệ của Công ty golf và câu lạc bộ golf Phan Thiết. Khi chuyển mục đích sử dụng đất, UBND tỉnh Bình Thuận đã chuyển từ hình thức cho thuê đất sang hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất để giao cho Công ty Cổ phần Rạng Đông có đúng quy định pháp luật đất đai không.
Đặc biệt là kiểm tra có hay không việc lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bình Thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của Công ty Cổ phần Rạng Đông trong khu du lịch biển Phan Thiết; xác định giá đất khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở đô thị có phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường và bảo đảm không gây thất thoát tài sản nhà nước…
Dự án sân golf Phan Thiết là nằm ở vị trí đất vàng với hai mặt giáp đường Tôn Đức Thắng và Nguyễn Tất Thành, một mặt giáp bờ biển. Theo bảng giá các loại đất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận, áp dụng từ tháng 1/2015 đến 31/12/2019, giá đất đường Nguyễn Tất Thành là 11 triệu đồng/m2, giá đất đường Tôn Đức Thắng là 14 triệu đồng/m2, giá đất trục đường ven biển là 8,4 triệu đồng/m2. Nếu nhà đầu tư không có nhu cầu nhà ở xã hội thì có thể giao quỹ đất 20% tương đương 7,2ha cho tỉnh và đem đấu giá. Chỉ tính riêng diện tích 7,2ha này chủ đầu tư đã bỏ túi cả ngàn tỷ đồng.
