Đề xuất miễn tiền thuê nhà được đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, Phó hiệu trưởng ĐH Kinh tế quốc dân, nêu ra trong bối cảnh nhiều người dân rời nơi cư trú, trở về quê hương.
Để người dân an tâm "ở đâu ở yên đó" rất cần gói hỗ trợ miễn giảm tiền thuê nhà
Chia sẻ khó khăn
Để hạn chế khó khăn, giúp người dân yên tâm ở lại cách ly phòng dịch Covid-19, ông Cường đề xuất cần miễn, giảm tiền thuê nhà trong thời gian phong tỏa phòng dịch. Tuy nhiên, với quy định pháp luật hiện hành, đề xuất này có khả thi?
Luật sư Vũ Văn Biên, Công ty Luật TNHH An Phước cho biết, Hợp đồng thuê nhà chính là hợp đồng thuê tài sản - loại hợp đồng được điều chỉnh bởi Bộ luật Dân sự 2015.
Cụ thể, Điều 472 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Hợp đồng thuê tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê để sử dụng trong một thời hạn, bên thuê phải trả tiền thuê. Hợp đồng thuê nhà ở, hợp đồng thuê nhà để sử dụng vào mục đích khác được thực hiện theo quy định của Bộ luật này, Luật nhà ở và quy định khác của pháp luật có liên quan”.
Cũng theo Luật sư Vũ Văn Biên, Bộ luật này cũng quy định, khi thuê nhà, bên thuê phải trả đủ tiền thuê đúng thời hạn đã thỏa thuận. Cụ thể, do thuê nhà là giao dịch giữa bên thuê và bên cho thuê, giá cả, phương thức thanh toán và các điều khoản khác cơ bản đều do 02 bên tự do thỏa thuận với nhau. Nhà nước phải tôn trọng thỏa thuận này, miễn thỏa thuận không trái với quy định pháp luật.
“Nhà nước chỉ có quyền quyết định miễn, giảm tiền thuê nhà nếu nhà ở này thuộc sở hữu Nhà nước. Nếu nhà ở thuộc sở hữu cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp, không ai được “ép” họ miễn, giảm tiền thuê. Có chăng, chỉ là vận động, kêu gọi miễn, giảm để giúp đỡ, hỗ trợ nhau trong mùa dịch" - Luật sư Vũ Văn Biên cho biết.
Nhà nước phải vào cuộc
Thực tế cho thấy, dù hoạt động cho thuê - thuê nhà, bất động sản là giao dịch dân sự nhưng tại nhiều địa phương đã có những động thái vận động, kêu gọi hỗ trợ tiền thuê nhà, mặt bằng do tác động của đại dịch Covid-19.
Mới đây, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Cần Thơ... đã ban hành văn bản đề nghị các đơn vị kinh doanh dịch vụ lưu trú, cơ sở cho thuê nhà trọ xem xét miễn, giảm tiền cho thuê nhà trọ, phòng ở cho các đối tượng gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.
Nhận định về giải pháp hỗ trợ từ phía cơ quan Nhà nước, luật sư Vũ Văn Biên cho rằng dù các địa phương không thể quyết định trực tiếp đến việc miễn hay giảm giá thuê nhà, nhưng địa phương hoặc Nhà nước có thể hỗ trợ bằng cách tạo một gói hỗ trợ riêng cho phần chi phí nhà ở của người dân, đặc biệt là công nhân, người lao động. Hình thức hỗ trợ có thể chi trả trực tiếp cho người lao động dựa trên danh sách tổng hợp, thống kê của công đoàn doanh nghiệp hoặc của chính quyền địa phương…
"Ngoài ra, có thể miễn, giảm lãi vay ngân hàng cho chủ nhà trọ (nếu họ vay để xây nhà kinh doanh) hoặc miễn tiền điện nước với đơn vị, cá nhân cho thuê nhà. Về lâu dài, có thể xây dựng và đầu tư chính sách nhà ở xã hội cho công nhân lao động, đặc biệt tại các khu công nghiệp" - Luật sư Biên chia sẻ.
Ở khía cạnh doanh nghiệp, ông Nguyễn Hồng Hải, Chủ tịch HĐQT VNO Group cho biết cá nhân của ông cũng có một số khu nhà trọ cho thuê và từ tháng 6 đến nay đã giảm 50% để chia sẻ khó khăn với khách hàng, đa số là công nhân, người lao động, thu nhập thấp, sinh viên... Tuy nhiên ông Hải cũng thừa nhận, nếu kêu gọi miễn luôn tiền thuê trọ thì rất khó vì tiền xây nhà trọ ông cũng phải vay ngân hàng, phải trả lãi vay hàng tháng.
“Giải pháp tối ưu là chủ nhà trọ giảm 50% tiền thuê nhà trọ, 50% còn lại nhà nước hỗ trợ cho người thuê. Nhà nước cũng nên miễn phí toàn bộ tiền điện, nước cho chủ nhà trọ có hỗ trợ tiền thuê trọ cho người thuê”, ông Hải bày tỏ.
