Việc bảo vệ sự giàu có ở Nga thường dựa chủ yếu vào những mối quan hệ cá nhân và thỏa thuận ngầm. Liệu các ông trùm có thể chuyển giao điều này cho thế hệ tiếp theo của mình được không?
Một vài thế hệ tỷ phú đầu tiên của Nga đang bắt đầu thử nghiệm cam kết với tài sản cá nhân bằng cách trao một phần tài sản của họ cho thế hệ thừa kế. Ông Vladimir Yevtushenkov, một trong những nhà tài phiệt lớn tuổi nhất ở Nga đã nhượng lại cổ phần của tập đoàn AFK Sistema cho con trai vào mùa hè năm ngoái. Ông Leonid Fedun, người đồng sáng lập tập đoàn dầu mỏ lớn thứ hai của Nga Lukoil cũng đã trao tổng cộng 1,3 tỷ USD cổ phiếu cho hai con vào tháng 10/2018.
Mặc dù vậy, theo Alena Ledeneva, Giáo sư chính trị và xã hội tại College London, thực sự rất khó để các tỷ phú Nga chuyển giao những mối liên hệ không chính thức cho người thừa kế. Alena đã nghiên cứu về mạng lưới quyền lực ở Nga trong hai thập kỷ qua và nhận ra rằng bảo vệ sự giàu có thường dựa vào mối quan hệ cá nhân cùng thỏa thuận ngầm với những quan chức có thể tác động đến mọi thứ, từ thuế đến nghĩa vụ yêu nước và nhiều lĩnh vực khác.
Theo chỉ số tỷ phú của Bloomberg, trong 500 người giàu nhất thế giới, có 178 người nhận được phần lớn tài sản từ người thân và hai trong số đó đến từ Trung Quốc. Thế nhưng, có một điều khá bất ngờ là không người Nga nào có tên trong danh sách này nhờ việc thừa kế tài sản từ cha mẹ hay họ hàng.
Nga đứng cuối bảng về giá trị tản sản thừa kế.
Theo ước tính, tại Nga, khoảng 189.500 người có tài sản trên 1 triệu USD đang kiểm soát 1.100 tỷ USD. Và 70% những người này coi chuyển giao thừa kế là một trong những vấn đề lớn nhất mà họ phải đối mặt trong 10 năm tới.
Tỷ phú Vladimir Yevtushenkov từng nhận xét về kế hoạch thừa kế của mình là rất hiếm trong giới ông trùm ở Moscow, nơi các bí mật thương mại và bí mật cá nhân đóng vai trò cực kỳ quan trọng.
Tỷ phú Vladimir Yevtushenkov trong một sự kiện ngày 9/2/2018.
Không phải ai cũng biết rằng nhiều tỷ phú Nga không muốn thế hệ sau nối nghiệp và thậm chí họ còn che giấu mức độ giàu có của mình với các con. Một người trả lời ẩn danh cho biết anh không biết cha mình là một người siêu giàu cho đến khi vô tình nhìn thấy thông tin của ông trên báo.
Một số người khác đang nỗ lực hỗ trợ tiềm năng kinh doanh của các con theo những cách khác nhau. Một người con trai của tỷ phú dầu mỏ Roman Abramovich hiện đang giám sát một dự án đầu tư khoảng 750 triệu USD vào nhà kính ở vùng Viễn Đông của Nga.
Mặc dù vậy, cũng có người để thế hệ sau tham gia vào việc kinh doanh vì lý do thực tế. Một trong những người giàu nhất nước Nga, thượng nghị sĩ tỷ phú Suleiman Kerimov từng nhượng lại cổ phần chi phối tại Polyus PJSC, nhà sản xuất vàng lớn nhất của Nga cho con trai 23 tuổi của ông để có thể tiếp tục giữ ghế trong thượng viện.
Tỷ phú Leonid Fedun từ chối bình luận về vai trò của các con tại Lukoil. Ông dự định sẽ tiếp tục điều hành tập đoàn thêm từ ba đến năm năm nữa để tìm người kế vị phù hợp mà không phải con trai mình. Một người bạn giàu có khác của ông là tỷ phú Vagit Alekperov đã cho con trai thừa kế khoảng 76 triệu USD cổ phiếu và không yêu cầu người này phải đảm nhiệm vai trò của chủ tịch hay giám đốc điều hành công ty.
Gia Vũ
Theo Trí Thức Trẻ/Bloomberg
