Bồi thường bản quyền nửa tỷ, có quá "nhẫn tâm" với một bộ phim?
Ngay khi vụ việc yêu cầu ekip phim "Ngôi Nhà Bươm Bướm" gỡ bỏ bản ghi âm ca khúc "Mãi Mãi Bên Nhau" và bồi thường nửa tỷ thiệt hại về thể chất lẫn tinh thần. Noo Phước Thịnh một lần nữa làm dậy sóng dư luận, đó phải chăng là cái giá đắt của sự tôn trọng nghệ sĩ?
Bồi thường bản quyền nửa tỷ, có quá "nhẫn tâm" với một bộ phim?
Sau dòng trạng thái phẫn nộ vì cho rằng nhà sản xuất bộ phim "Ngôi Nhà Bươm Bướm" sử dụng "chùa" ca khúc của mình cho phim, Noo Phước Thịnh nhanh chóng nhận được lời giải thích và xin lỗi từ nhà sản xuất khi đã sử dụng bản thu của các ca sĩ mà chưa có sự đồng ý từ phía ê-kíp của họ. Đồng thời, nhà sản xuất phim sẽ chủ động liên hệ với từng công ty quản lý/người đại diện của các ca sĩ, nhạc sĩ để xin lỗi trực tiếp và tiến hành xin phép tác quyền.
Noo Phước Thịnh gửi văn bản đòi nhà sản xuất phim "Ngôi Nhà Bươm Bướm" bồi thường 500 triệu đồng tiền thiệt hại về vật chất và tinh thần.
Mặc lời xin lỗi, Noo Phước Thịnh vẫn quyết định nhờ quản lý gửi đơn bồi thường đến đoàn phim, với số tiền là 500 triệu. Cụ thể:
"Ông Lê Tuấn Khanh đề nghị quý đơn vị phải ngay lập tức gỡ bỏ bản ghi âm bài hát Mãi mãi bên nhau do nhạc sĩ Đỗ Hiếu sáng tác và được biểu diễn bởi ca sĩ Noo Phước Thịnh ra khỏi bộ phim Ngôi nhà Bươm bướm của đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh được công chiếu ngày 30/8/2019.
Xin lỗi công khai ca sĩ Noo Phước Thịnh và nhạc sĩ Đỗ Hiếu trên các phương tiện thông tin đại chúng vì hành vi vi phạm quyền liên quan đến quyền tác giả trên.
Bồi thường thiệt hại cho ông Lê Tuấn Khanh số tiền là: 500.000.000 đồng đối với thiệt hại về vật chất và tinh thần do hành vi vi phạm gây ra."
Bộ phim "Ngôi Nhà Bướm Bướm" dù đang trong thời gian công chiếu nhưng vẫn dính vào scandal không đáng có về bản quyền bài hát.
Ngoài ra phía Noo Phước Thịnh cho biết thêm, tuỳ theo tình hình thực tế về vấn đề vi phạm và về thiện chí giải quyết của nhà sản xuất mà thoả thuận có thể được thay đổi. Sau khi lên tiếng, đông đảo khán giả vô cùng sốc với mức tiền bồi thường của Noo Phước Thịnh đưa ra, vô số bình luận tranh cãi dấy lên, thậm chí có nhiều ý kiến cho rằng đây là một con số quá đáng, Noo Phước Thịnh đang quá "tuyệt tình". Thậm chí, nam ca sĩ còn bị "tố" rằng đang dùng chiêu trò làm tình hình trở nên căng thẳng hơn để PR cho tên tuổi của chính mình.
Đông đảo cư dân mạng đua nhau chỉ trích Noo Phước Thịnh vì đòi bồi thường số tiền quá lớn, nhiều người còn cho rằng nam ca sĩ đang tạo phốt để PR bản thân và ca khúc "Mãi Mãi Bên Nhau".
500 triệu tiền vi phạm bản quyền là đắt hay rẻ?
Để nói con số 500 triệu này đắt hay rẻ, thật trớ trêu chúng ta lại phải nhắc lại một câu chuyện khác của Noo Phước Thịnh. Nam ca sĩ đã phải nhận về một "bài học" đắt giá vào năm 2017, khi MV "Chạm Khẽ Tim Anh Một Chút Thôi" đang "làm ăn" ngon lành với 30 triệu lượt xem thì bất ngờ bị Youtube xoá thẳng tay vì vi phạm bản quyền. Cụ thể, nam ca sĩ đã sử dụng tác phẩm "The Way" - vốn đang được bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan của nhạc sĩ Zack Hemsey để làm nhạc nền cho phân cảnh tai nạn xe hơi trong MV.
MV "Chạm Khẽ Tim Anh Một Chút Thôi" của Noo Phước Thịnh bị Youtube thẳng tay "xoá sổ" dù đạt được 30 triệu view - tương ứng gần 200 triệu nếu được quy đổi thành tiền mặt.
Sau vụ việc, Noo Phước Thịnh nhanh chóng liên hệ với phía tác giả ca khúc, lên tiếng nhận lỗi và nhanh chóng khắc phục bằng cách chỉnh sửa và đăng lại MV trên Youtube. Phân cảnh tai nạn xe được thay thế bằng đoạn nhạc khác, Noo Phước Thịnh chấp nhận "mất trắng" lượt xem khủng trước đó và làm lại từ đầu.
Sau khi dính vào vụ lùm xùm, Noo Phước Thịnh chấp nhận "mất trắng" lượt xem khủng trước đó và làm lại từ đầu.
Gần tương tự là Bảo Anh với bản hit "Sống Xa Anh Chẳng Dễ Dàng", MV của nữ ca sĩ từng đứng trước nguy cơ bị Youtube "khai tử" dù lượt view không ngừng tăng cao. Bảo Anh cũng đã sử dụng hai đoạn nhạc từ hai bản hòa âm của Ivan Torrent đưa vào MV của mình mà không mua tác quyền. Nhằm giữ lại lượt view và không muốn mất MV, ekip của Bảo Anh đã nhanh chóng thương lượng để mua lại tác quyền ca khúc. Đồng thời giọng ca "Trái Tim Em Cũng Biết Đau" đã gửi lời xin lỗi đến nhà soạn nhạc và khán giả khi bản thân đã chưa thực sự chuyên nghiệp trong vấn đề bản quyền.
Bảo Anh đã nhanh chóng nhận lỗi khi vi phạm bản quyền trong MV "Sống Xa Anh Chẳng Dễ Dàng".
Khi đại diện của Ivan Torrent gửi thông báo số tiền phạt và tiền mua bản quyền lên đến 270 triệu đồng, Bảo Anh cùng ekip đã phải thương lượng và đi đến thống nhất bỏ ra 100 triệu đồng mua tác quyền nhằm giữ lại MV đình đám "Sống Xa Anh Chẳng Dễ Dàng". Tổng cộng số tiền nữ ca sĩ phải bỏ ra là gần 400 triệu. Đó là một sự trả giá cho sự bất cẩn của ca sĩ về chuyện bản quyền.
Bảo Anh cũng đã phải bỏ ra gần 400 triệu để mua tác quyền và giữ lại MV của mình trên Youtube.
Có thể dễ dàng để thấy con số nửa tỷ mà Noo Phước Thịnh đưa ra không hề quá xa so với con số 400 triệu của Bảo Anh cách đây vài năm. Và với riêng Noo thì còn đau đớn hơn nhiều. Anh đã bị yêu cầu đòi bồi thường gần 1 tỉ đồng về bản quyền ca khúc trong MV "Chạm Khẽ Tim Anh Một Chút Thôi", ngoài ra nam ca sĩ còn phải chấp nhận mất sạch 30 triệu view và ngậm ngùi xuất bản lại MV.
Tiền lệ về vi phạm bản quyền của nhạc Việt: chỉ dừng lại ở câu xin lỗi, và sau đó thì… không có sau đó!
Chuyện ý thức về bản quyền âm nhạc ở Việt Nam là một câu chuyện cũ buồn cười một cách đáng hoảng hốt.
Mỹ Tâm cũng là cái tên từng "lao đao" với vấn đề bản quyền. MV "Anh Thì Không" được nữ ca sĩ ra mắt vào năm 2017 đã bị nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng – người viết lời ca khúc này tố cáo Mỹ Tâm đã vi phạm bản quyền. "Hoạ mi tóc nâu" được cho là đã thực hiện MV và hát lại ca khúc khi chưa hề xin phép nhạc sĩ, đồng thời miêu tả dưới MV cũng chỉ ghi "nhạc Pháp, lời Việt" mà không hề chú thích đầy đủ thông tin/tác giả ca khúc.
Mỹ Tâm còn bị nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng yêu cầu không được phép trình diễn ca khúc này trên sân khấu và gỡ bỏ MV trên Youtube. Sau sự việc, Mỹ Tâm và ekip nhanh chóng gửi lời xin lỗi đến nhạc sĩ vì đã không tìm hiểu rõ cũng như thiếu chuyên nghiệp trong quá trình làm việc, đồng thời gỡ bỏ MV khỏi Youtube.
Mỹ Tâm cũng là gương mặt từng "lao đao" vì bản quyền ca khúc.
Ca sĩ Tuấn Hưng cũng từng tỏ thái độ bức xúc trên mạng xã hội khi ca sĩ Thu Phương đã tự ý sử dụng bản hit "Nắm Lấy Tay Anh" của nam ca sĩ để biểu diễn trong liveshow riêng của mình mà không hề xin phép Tuấn Hưng từ trước. Đây không phải là lần đầu tiên Thu Phương hát những ca khúc của Tuấn Hưng, nữ diva đất Cảng còn từng bị phát hiện đã biểu diễn "chùa" ca khúc "Cầu Vồng Khuyết" khi chưa có được sự đồng ý của nam ca sĩ.
Bên cạnh đó, Thu Phương cũng từng thực hiện MV cho ca khúc "Tôi Thấy Hoa Vàng Trên Cỏ Xanh" vốn đã được nhạc sĩ Châu Đăng Khoa bán độc quyền 2 năm cho Phan Lê Ái Phương mà không có sự xin phép nào. Tuy đã nhắn tin xin lỗi Tuấn Hưng nhưng vụ việc này đã làm Thu Phương mất điểm rất nhiều trong mắt công chúng khi đã không tôn trọng chủ nhân của bài hát và sử dụng cho mục đích thương mại.
Thu Phương từng bị tố sử dụng "chùa" ca khúc nhưng không xin phép Tuấn Hưng
"Chỉ Còn Những Mùa Nhớ" là bản hit thành công nhất của nam nhạc sĩ Minh Min, tuy nhiên trong chương trình "Gala Nhạc Việt 10" ca sĩ Hồ Ngọc Hà đã tự ý biểu diễn ca khúc mà chưa hề có sự cho phép của nam nhạc sĩ. Sau khi đăng tải "tâm thư", phía ban tổ chức cũng như ekip của ca sĩ Hồ Ngọc Hà đã lên tiếng xin lỗi Minh Min vì đã có thiếu sót trong quá trình lựa chọn ca khúc để biểu diễn trong chương trình. Đồng thời đại diện chương trình "Gala Nhạc Việt" cũng khẳng định với Minh Min là đang hoàn tất thủ tục tác quyền và sẽ cập nhật các văn bản tới tác giả.
Ca khúc "Chỉ Còn Những Mùa Nhớ" được Hồ Ngọc Hà biểu diễn trong chương trình "Gala Nhạc Việt" khi chưa hề xin phép tác giả Minh Min.
Ngoài Noo Phước Thịnh, ca sĩ Thu Minh cũng là nhân vật tiếp theo bị phía sản xuất của "Ngôi Nhà Bươm Bướm" sử dụng "chùa" ca khúc "Đường Cong" và "Taxi" với mục đích và cách thức tương tự như giọng ca "Mãi Mãi Bên Nhau". Đến ngày 29/8, phía đoàn phim cũng đã nhanh chóng gửi mail cho quản lý của nữ diva để xin lỗi về sai sót này, quản lý của Thu Minh cho biết cần bàn bạc thêm với cô để đưa ra hướng giải quyết tiếp theo vì hiện Thu Minh đang sống cùng gia đình tại nước ngoài. Nhưng cơ bản mọi chuyện cũng đã không còn căng thẳng nữa.
Thu Minh cũng bị đoàn phim "Ngôi Nhà Bươm Bướm" sử dụng trái phép ca khúc của mình. Ngay sau đó nữ diva cũng đã nhận được mail xin lỗi từ nhà sản xuất.
Trước "Ngôi Nhà Bươm Bướm", cũng từng có những bộ phim truyền hình vẫn còn rất "lơ ngơ" với bản quyền ca khúc. Không biết vô tình hay cố ý, nhà sản xuất phim thường xuyên "tuỳ tiện" đưa những ca khúc đang hot vào phim mà không hề xin phép chủ sở hữu. Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung từng gửi đơn khiếu nại cục tác quyền khi cả phần nhạc và lời của ca khúc "Nhật Ký Của Mẹ" được sử dụng trong tập 19 của bộ phim "Quỳnh Búp Bê" khi chưa có sự đồng ý của tác giả. Tuy nhiên, nhà sản xuất bộ phim chỉ gửi văn bản... xin lỗi nhạc sĩ và không hề có động thái gì thêm.
Bộ phim truyền hình ăn khách "Quỳnh Búp Bê" đã tự ý sử dụng ca khúc "Nhật Ký Của Mẹ" nhưng không xin phép nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung.
Ngoài "Quỳnh Búp Bê", bộ phim truyền hình "Cả Một Đời Ân Oán" và "Hôn Nhân Trong Ngõ Hẹp" đều bị phát hiện sử dụng "chùa" các ca khúc trong phim như: "Tuổi Đá Buồn", "Gọi Nắng", "Cả Một Đời Thương Nhớ",... những ca khúc này đều đã được đăng kí tác quyền nhưng đều chưa được xin phép để đưa lên phim. Đồng nghĩa với việc vi phạm bản quyền đã được "phổ biến trên diện rộng".
Cả 2 bộ phim "Hôn Nhân Trong Ngõ Hẹp" và "Cả Một Đời Ân Oán" đều bị phát hiện sử dụng "chùa" nhiều ca khúc trong phim.
Không thể nào kể hết những lần ồn ào về chuyện sử dụng nhạc khi chưa được cho phép. Từ The Remix với tiết mục "Người đàn bà hóa đá" của Tóc Tiên mà không hề xin phép nhạc sĩ Trần Lập. Hay đến chương trình quốc gia như Hoa Hậu Việt Nam cũng phát sóng trực tiếp ca khúc "Tonight" của Thanh Duy mà không hề hỏi ca sĩ lẫn tác giả ca khúc.
Rõ ràng ở Việt Nam, nhiều chương trình lớn, nhà sản xuất phim hầu như vẫn còn "xem nhẹ" vấn đề bản quyền khi tự tiện sử dụng những bài hát mà chưa hề xin phép chủ sở hữu. Để đến khi bị khán giả "điểm mặt chỉ tên", thì "xin lỗi" vẫn là câu cửa miệng quen thuộc để giải quyết mọi chuyện. Tất cả những lùm xùm này đều kết thúc bằng một lời xin lỗi sau đôi chút ồn ào trên báo, để rồi một thời gian sau câu chuyện lại lặp lại với những ekip khác và nạn nhân khác.
Nửa tỷ đồng: đừng hòng sai phạm, được PR miễn phí rồi xin lỗi chay là xong?
Con số nửa tỷ mà Noo Phước Thịnh đưa ra, ngoài lý giải từ bài học xương máu nam ca sĩ đã có về vấn đề bản quyền thì vẫn còn một giả thuyết khác.
Trước hết phải nhìn lại, bộ phim "Ngôi Nhà Bươm Bướm" là một bộ phim ít được chú ý, review về phim không mấy tích cực, suất chiếu cũng khá thưa thớt. Thế nhưng, việc vi phạm bản quyền của phim lại làm cho cả Noo Phước Thịnh, Thu Minh, Đỗ Hiếu... đều phải lên tiếng bức xúc và phủ kín mặt báo nhắc đến bộ phim này.
Nếu câu chuyện này kết thúc bằng một lời xin lỗi rồi thôi, thì nó sẽ tiếp tục nối thêm những lùm xùm bản quyền âm nhạc được kết thúc dễ dãi khác. Không thể loại trừ khả năng một bộ phim, một chương trình không mấy tiếng tăm sẽ tự PR bằng cách sử dụng không xin phép âm nhạc của một nghệ sĩ thật nổi tiếng cỡ Mỹ Tâm, Noo Phước Thịnh; chờ họ công kích rồi sau đó xin lỗi, đóng phạt tượng trưng. Một hình thức PR vô cùng tiết kiệm, vừa sử dụng nhạc của ca sĩ nổi tiếng mà lại còn mượn họ tạo chú ý cho dự án của mình.
Rõ ràng, khi cái giá phải trả cho sai phạm không có, thì người ta chẳng sợ hãi gì mà không tiếp tục sai phạm, thậm chí còn có thể lợi dụng sai phạm để tạo ra ít ồn ào PR cho dự án của mình một cách tiết kiệm.
Nhiều khán giả đồng ý hành động đòi bồi thường của Noo Phước Thịnh, ủng hộ nam ca sĩ bảo vệ "chất xám" của mình.
Nửa tỷ đồng - số tiền có thể là quá cao đối với một đoàn làm phim hay một ca khúc, nhưng là một con số hợp lý để ngăn chặn ngay tư tưởng cứ làm đại đi, xong xin lỗi là được. Đây có thể được xem là "mức phạt" đầu tiên ở Vpop được Noo Phước Thịnh tiên phong đưa ra để nghệ sĩ và nhà sản xuất có một cái nhìn nghiêm túc hơn về vấn đề bản quyền. Những người cùng làm nghề giải trí, cái họ cần đôi khi không phải vì số tiền tác quyền ít ỏi, mà là sự tôn trọng và cẩn thận khi sử dụng một tác phẩm thành quả của ai đó.
Theo Toby
Helino
