Đây là một trong nhiều câu hỏi được ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch Công ty Cổ phần Chứng khoán Sài Gòn (SSI) đặt ra khi bình luận về việc thành lập 3 đặc khu Vân Đồn, Phú Quốc và Bắc Vân Phong.
Trên trang Facebook cá nhân, ông Nguyễn Duy Hưng viết: “Tôi thực sự không hiểu nếu nước ta lập ra 3 đặc khu kinh tế tự do với nhiều ưu đãi bao gồm cả thuế và tiền thuê đất thì còn có doanh nghiệp nào muốn mở cơ sở sản xuất kinh doanh ở bên ngoài các đặc khu?”.
Theo ông, việc miễn thuế, miễn tiền thuê đất tất yếu sẽ dẫn đến phong trào dịch chuyển doanh nghiệp từ các tỉnh thành về đặc khu để hưởng ưu đãi. Thậm chí các doanh nghiệp sẽ chỉ mở thêm cơ sở ở các đặc khu với mục tiêu chuyển giá.
Nếu có nhu cầu mở rộng đầu tư ở các tỉnh thành ngoài đặc khu thì các doanh nghiệp cũng sẽ dừng lại để chờ đợi xem họ sẽ cạnh tranh sao với các doanh nghiệp trong đặc khu.
Khi đó, thu ngân sách nhà nước ở các tỉnh thành không có đặc khu sẽ giảm và không biết lấy khoản nào để bù đắp.
Chủ tịch SSI cũng tỏ ra hoài nghi về việc phát triển các ngành nghề trong đặc khu. Ông viết: “Tôi cũng không hiểu trên thế giới có mô hình đặc khu kinh tế tự do nào đã thành công mà dựa vào phát triển du lịch, khách sạn và casino không?
“Trung Quốc đã từng mở ra nhiều đặc khu kinh tế tự do nhưng cuối cùng chỉ có đặc khu Thẩm Quyến thành công, mà lý do thành công của Thẩm Quyến là vì các doanh nghiệp chọn Thẩm Quyến có đủ cơ sở hạ tầng và quan trọng nhất là gần Hongkong trong khi Hongkong đã quá chật chội và thiếu nguồn nhân lực”.
Nói về nhân lực, ông Hưng cũng bày tỏ:“Phát triển một lúc 3 đặc khu kinh tế tự do như vậy thì lấy đâu ra nguồn nhân lực, kể cả cao cấp, trung cấp và sơ cấp? Liệu hạ tầng ở đây có đủ hấp dẫn để thu hút được các nhân tài về lập nghiệp, hay có đủ để đón nhận làn sóng di cư của cư dân đáp ứng nguồn nhân lực cho phát triển?”
Ông Hưng cho biết đã nói chuyện với nhiều người để tìm hiểu mà mãi chẳng có câu trả lời.
“Tôi thì nghĩ đặc khu kinh tế tự do bản thân nó phải như một nền kinh tế chứ đâu chỉ phát triển casino hay một vài ngành nghề nào đấy. Nếu không có lời giải cho những câu hỏi trên thì có lẽ chỉ làm cho tăng giá đất ở các đặc khu. Cũng đừng quên rằng những lần khủng hoảng trong quá khứ thường bắt đầu bằng việc tăng giá đất không kiểm soát được”, ông Hưng cảnh báo.
Lê Nguyễn/VietnamFinance
