Sẽ ra sao nếu Apple thẳng tay cấm cửa hoàn toàn Facebook khỏi App Store?

Tuần này, Apple đã thực hiện một điều vô tiền khoáng hậu: Họ đã tạm thời thu hồi chứng nhận nhà phát triển doanh nghiệp của Facebook, đồng thời ngừng cấp phép hoạt động các ứng dụng iOS nội bộ của họ vào thứ tư vừa qua. Ngay sau khi phát hiện gã khổng lồ mạng xã hội này đã lợi dụng đặc quyền của mình để cài đặt phần mềm theo dõi vào điện thoại của người dùng tuổi teen, Táo khuyết đã đưa ra hình phạt quyết liệt một cách nhanh chóng.

Tuy nhiên, ông lớn xứ Cupertino vẫn còn đang "giơ cao đánh khẽ," bởi về mặt lý thuyết, Apple có thể cấm cửa hoàn toàn Facebook khỏi việc phân phối các ứng dụng dành cho người dùng thông thường – điều mà nếu xảy ra sẽ là một thảm cảnh dành cho nền tảng này. Vụ việc trên là minh chứng rõ ràng nhất cho việc các hãng công nghệ phụ thuộc vào nhau nhiều như thế nào, thế nhưng một số chuyên gia lại nhận định rằng: "Kể cả khi Apple mạnh tay đưa ra quyết định này, mà nhiều khả năng họ sẽ không làm vậy, kết quả sẽ không quá kinh khủng như những gì chúng ta nghĩ."

Lệnh cấm chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng lớn đến Facebook, mặc dù vậy, họ vẫn sẽ sống sót thôi – Will Strafach, nhà nghiên cứu bảo mật của công ty Guardian Mobile Firewall, một trong những người giúp TechCrunch khám phá ra app giám sát teen của Facebook, cho biết. Đó là vì Facebook không đơn thuần chỉ là một ứng dụng riêng lẻ, mà nó là một nền tảng mạng xã hội. Vẫn còn đó phiên bản web dành cho trình duyệt, vì vậy Quả táo cắn dở có muốn cũng không thể nào "diệt cỏ tận gốc," không thể ngăn chặn hoàn toàn sự xuất hiện của Facebook trên iOS được.

Chưa hết, Apple cũng không thể búng tay một cái là Facebook biến mất được. Họ sẽ phải cấm cửa toàn bộ những tài khoản nhà phát triển thuộc hệ sinh thái của Facebook, trong đó bao gồm Instagram, WhatsApp, Messenger, cùng rất nhiều ứng dụng nhỏ lẻ khác. Động thái ấy cũng không phù hợp với phương thức làm việc thường thấy của công ty trụ sở California, bởi họ thường chặn các nhà phát triển theo từng ứng dụng chứ không phải toàn tập như vậy, chuyên gia Phill Farrugia chia sẻ với tờ The Verge.

Nếu Apple quyết tâm ra tay, Facebook sẽ chỉ có vài lựa chọn để đưa được app của mình lên các thiết bị chạy iOS. Facebook có thể sử dụng chứng nhận nhà phát triển nội bộ. Nó sẽ cho phép cài đặt những ứng dụng của bên thứ 3, nhưng mỗi năm chỉ có thêm 100 máy được cấp loại giấy phép này. Các máy đã Jailbreak cũng có thể cài được, mà giờ gần như chẳng còn ai jailbreak thiết bị của mình nữa. Vì vậy, Facebook cũng không thể dựa dẫm vào "kế sách" này.

Sau khi bị cấm cửa, mạng xã hội này chỉ còn nước khuyến khích người dùng chuyển sang sử dụng phiên bản web mà thôi. Đây cũng chẳng phải là phương án tối ưu, bởi ứng dụng dành riêng cho điện thoại thường nhanh hơn và mang lại cho người dùng trải nghiệm mà họ vốn đã quen thuộc. Chưa kể đến việc, app dành cho trình duyệt không thể có hệ thống thông báo chủ động như bản iOS được. Đặc biệt, nó cũng không có khả năng truy cập thông tin của bạn bè như số điện thoại hay kiểm tra vị trí của họ.

Facebook sẽ phải tính toán lại chiến lược dành cho website trên smartphone và tìm ra hướng đi mới giúp web app của họ trở nên mượt mà và hấp dẫn hơn. Ai sử dụng Facebook trên Safari chắc cũng hiểu được trải nghiệm người dùng của nó tệ như thế nào. Chữ viết thì nhỏ xíu, lướt lên/xuống cực kỳ khó khăn, ... Instagram cũng có thể truy cập được từ web, nhưng mà có điều là ... bạn không đăng bài từ trình duyệt được. Có thể bạn chưa biết, WhatsApp cũng có bản trên web đấy nhé!

Thế nhưng dù không có ứng dụng riêng biệt, Facebook vẫn thừa sức nắm bắt được nhất cử nhất động của bạn trên iPhone, iPad của mình. Hệ thống đăng nhập của họ giờ đã rất phổ biến, được nhiều kênh thông tin lựa chọn bên cạnh Gmail hay Twitter. Còn nữa, họ cũng có web tracker là Facebook Pixel, được tích hợp trên 2,2 triệu website, nút Like của Facebook cũng góp mặt ở hơn 8,4 triệu trang mạng, đủ để họ theo chân người dùng mọi lúc, mọi nơi. Trên đây chỉ là một trong số ít công cụ giúp Facebook tiếp tục thu thập dữ liệu người dùng và đề xuất quảng cáo cho bạn.

"SDK (Software Development Kit – một bộ công cụ phát triển phần mềm) của họ nằm ở trong rất nhiều app, và các nhà phát triển cũng gửi rất nhiều dữ liệu phân tích để Facebook có thể gợi ý quảng cáo. Họ đã nắm trong tay quá rõ cách thức mà chúng ta sử dụng các sản phẩm, dịch vụ từ những công ty khác rồi." Kiran Panesar – nhà phát triển ứng dụng trên nền tảng iOS cho biết.

Đừng quên là còn Android nữa nhé. Hệ điều hành của Google chỉ nhỉnh hơn iOS đôi chút tại đất Mỹ, thế nhưng ở tính ở quy mô toàn cầu thì Android vượt trội hơn hẳn. Điều đáng nói là, số đông lại không hề bị ảnh hưởng gì nếu Facebook bị cấm trên App Store. Hồi năm 2017, cứ 5 chiếc điện thoại thì có 4 chiếc chạy Android. Tổng người dùng tại Mỹ chỉ chiếm chưa được 1/10 con số 2,3 tỷ người dùng hàng tháng, vì vậy hậu quả của việc bị Apple cấm đoán cũng sẽ không khiến Facebook chết yểu được.

Những người chịu thiệt nhất trong hoàn cảnh ấy, lại chính là cộng đồng người dùng iOS. Suốt nhiều năm qua, Instagram, Messenger, WhatsApp và nhiều ứng dụng "con" khác của Facebook đều nằm trong top các app miễn phí của App Store. Các nhà phân tích cũng đưa ra các số liệu cho thấy chúng là các ứng dụng phổ biến và được ưa chuộng bậc nhất trên nền tảng di động. Vì vậy, nếu Táo khuyết quay lưng với Facebook thì đồng nghĩa với việc họ cũng đang khiến cuộc sống hằng ngày của chính những người tiêu thụ sản phẩm Apple khó khăn hơn rất nhiều. Đối với một bộ phận không nhỏ, thiếu vắng đi những app này thì iPhone cũng chẳng có tác dụng gì nhiều.

Facebook cũng tự nhận thấy rằng bị cấm đoán là một rủi ro rất lớn. "Bất kỳ sự thay đổi nào trong mối quan hệ của chúng ta với các đối tác sở hữu hệ điều hành di động đều có thể gây ảnh hưởng đến cách thức sử dụng cũng như khả năng kiếm tiền từ Facebook. Nếu việc truy cập Facebook trở nên khó khăn hơn, mức tăng trưởng người dùng và tiềm năng thu hút người dùng mới sẽ gặp vấn đề."

Rõ ràng Apple sẽ sẵn sàng thẳng tay trừng phạt Facebook nếu họ vi phạm luật, nhưng Quả táo cắn dở không hề có ý định cấm đoán hoàn toàn công ty mạng xã hội khổng lồ này. Vì sao ư? Apple có thể không ưa Facebook, nhưng họ cũng phải phụ thuộc vào địch thủ của mình để phát triển mà thôi.