Dự án Khu dân cư Phước Kiển của QCGL. Ảnh: Internet
31/3/2017 là ngày đáo hạn của 3 khoản nợ CTCP Quốc Cường Gia Lai vay tại BIDV Quang Trung. Tổng giá trị các khoản nợ là 1.377 tỷ đồng, có lịch sử từ năm 2010, chủ yếu nhằm tài trợ cho dự án Khu dân cư Phước Kiển, huyện Nhà Bè, TP.HCM.
Khu dân cư Phước Kiển có diện tích 90,65ha là tài sản lớn nhất của QCGL, được tập đoàn này tập trung đầu tư, phát triển suốt cả thập kỷ qua, với giá trị hàng tồn kho tới cuối năm 2016 là 4.200 tỷ đồng, chiếm đến 71% hàng tồn kho của QCGL.
Trong khi dự án mãi vẫn chưa thành hình, thì áp lực trả nợ ngân hàng tại thời điểm đó là rất lớn. Tại ngày 31/12/2016, tiền các loại của QCGL chỉ vỏn vẹn 120 tỷ đồng; việc trả nợ 1.377 tỷ đồng bởi vậy gần như là bất khả thi.
2 ngày trước hạn trả nợ ngân hàng, QCGL và CTCP Đầu tư Sunny Island ngày 29/3/2017 đã ký hợp đồng hứa mua hứa bạn dự án Phước Kiển. Đối tác ngay sau đó đã chuyển tiền để QCGL thanh toán hết nợ đúng hạn với BIDV Quang Trung.
Tới cuối năm 2017, QCGL đã nhận trước của đối tác tổng cộng số tiền 2.882,8 tỷ đồng. Con số này giữ nguyên cho đến nay.
Tháng 3/2018, với lý do Sunny Island không chuyển đủ tiền theo thoả thuận, QCGL đã gửi thông báo cho đối tác, tuyên bố đơn phương chấm dứt hợp đồng.
Cuối năm 2021, Sunny Island đã gửi đơn đến Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chính phủ, Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội tố giác QCGL chiếm đoạt số tiền 2.882 tỉ đồng liên quan đến dự án Phước Kiển. Đơn này sau đó được chuyển đến Công an TP.HCM để xác minh, xử lý theo thẩm quyền.
Theo tố cáo của Sunny Island, QCGL có hành vi gian dối trong việc đưa ra thông tin đã bồi thường, giải phóng mặt bằng hơn 84 ha (92%). Trong hợp đồng hai bên cũng ghi nhận QCGL đã bồi thường, đền bù giải phóng mặt bằng được 92% diện tích dự án. Tuy nhiên, căn cứ vào các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì công ty của bà Loan mới đền bù được hơn 64 ha.
Ngoài ra, phía Quốc Cường Gia Lai còn thông tin về việc đầu tư phát triển một khu dân cư, thương mại trong dự án. Trong khi công ty này chỉ được UBND TP HCM chấp thuận cho phần xây dựng hạ tầng kỹ thuật khiến Sunny Island tin tưởng ký hợp đồng và đã thanh toán 2.882 tỷ đồng, nhưng đến nay dự án không thực hiện được.
Trao đổi với báo giới sau đó, bà Nguyễn Thị Như Loan - Tổng giám đốc QCGL bác bỏ các cáo buộc của Sunny Island, và cho biết đã khởi kiện và đang được giải quyết tại Trung tâm Trọng tài quốc tế tại Việt Nam (VIAC).
Lý lẽ chính được bà Như Loan đưa ra là giá trị chuyển nhượng dự án theo hợp đồng là 14.800 tỷ đồng, trả theo tiến độ 10 lần. Tuy nhiên sau 1 năm Sunny Island mới chuyển hơn 2.882 tỷ đồng, vi phạm nghĩa vụ hợp đồng.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM vào tháng 3/2022 đã có Quyết định không khởi tố vụ án theo tin tố giác của Sunny Island. Tranh chấp giữa các bên sẽ tiếp tục được phân giải theo hình thức dân sự.
Theo hợp đồng giữa hai bên, nếu lỗi thuộc về QCGL, công ty sẽ phải trả lại toàn bộ số tiền đối tác đã đầu tư cộng thêm 50%, tương đương khoảng 4.200 tỷ đồng. Ngược lại, nếu lỗi thuộc về Sunny Island, đơn vị này chỉ được lấy lại 50% số tiền đã đầu tư, tương đương hơn 1.400 tỷ đồng.
Tính đúng sai giữa các bên sẽ phải đợi cơ quan trọng tài phân giải. Song không khó để thấy QCGL có động lực hơn cả để dứt khoát chấm dứt hợp đồng mua bán này.
Tại ĐHĐCĐ thường niên ngày 31/12/2021, bà Như Loan cho biết QCGL đã đề nghị trả lại toàn bộ phần vốn đầu tư của Sunny Island nhưng đối tác muốn lấy phần đất tại dự án Phước Kiển có diện tích tương ứng số tiền đã đầu tư (19% tổng diện tích), tuy nhiên QCGL không đồng ý với lý do việc chia đất sẽ ảnh hưởng đến các tiện ích sẵn có tại dự án.
Cũng tại Đại hội, Tổng giám đốc QCGL nhấn mạnh giá đất tăng cao giúp công ty có động lực lớn tiếp tục thực hiện dự án. “Nếu được triển khai, dự án Phước Kiển sẽ mang lại giá trị rất lớn cho QCGL. Khi đó giá cổ phiếu QCG có thể lên 100.000-200.000 đồng, chứ không đứng ở mức thấp như hiện tại là hơn 15.000 đồng", bà Loan nhận định.
