Với việc dấn thân và ngành nông nghiệp organic bằng cách thành lập Công ty Natural Farm, bên cạnh mảng xuất khẩu trái cây đã làm bấy lâu, mục đích của anh Mai Xuân Thìn là muốn góp phần thay đổi tập quán canh tác dựa chủ yếu vào các loại hóa chất của bà con nông dân Việt.
Anh Mai Xuân Thìn – nhà sáng lập Red Dragon, nhiều năm đã thành công với việc xuất khẩu trái cây chủ yếu là thanh long và dừa vào các thị trường khó tính bậc nhất thế giới như Mỹ, châu Âu, Canada và Úc.
Anh Mai Xuân Thìn (thứ 2 từ phải sang) đang dẫn khách đi tham quan mô hình canh tác siêu tự nhiên của mình
Sau 12 năm làm trái cây, thấu hiểu những khó khăn, thách thức các công ty xuất khẩu trái cây gặp phải không chỉ ở Việt Nam mà cả ở Thái Lan, Nam Mỹ… cũng như những khó khăn của người nông dân đã thôi thúc anh nhảy vào lĩnh vực mới: rau củ canh tác theo phương thức thuận theo tự nhiên với thương hiệu Natural Farm.
Mô hình canh tác của Natural Farm giúp người nông dân không phải sống và làm việc trong một môi trường ngập ngụa hóa chất từ phân và thuốc trừ sâu, đồng thời sẽ cung cấp nông sản chất lượng cao quanh năm, giá cả phải chăng cho các công ty xuất khẩu nông sản.
Công ty Natural Farm sở hữu 3 trang trại ở Củ Chi (TP. HCM) và Long An, canh tác theo phương thức siêu tự nhiên (super natural) tạo ra những siêu thực phẩm (super food).
Với tiêu chuẩn GlobalGap, người nông dân được phép bón phân hóa học và thuốc trừ sâu theo một hàm lượng và thời gian nhất định. Với tiêu chuẩn hữu cơ, người nông dân cũng được phép bón phân organic và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật organic. Còn trong các nông trại của Natural Farm, nhân công không được phép sử dụng bất cứ tác nhân bên ngoài nào, cho dù là phân thuốc organic.
Trong 1 khu vườn của Nutural Farm sẽ có từ 20 loại thực vật trở lên phân thành nhiều tán tầng khác nhau. Ví dụ ở các trang trại tại Củ Chi, ngoài cây chủ lực là chùm ngây vừa để bán tươi vừa chế biến thành phẩm, còn có lá giang, bưởi da sanh, sake, ớt, cỏ đa sắc – vừa làm thực phẩm vừa làm dược liệu.
“Người quản lý trang trại không được hỏi tôi vài điều: mua thuốc và phân ở đâu, khi nhổ một cây cỏ lên phải hỏi tôi xem có được phép làm thế không và muốn trồng cây mới vào đất, chỉ được khoét lỗ trên đất đủ để trồng cây mới. Nguyên lý trồng trọt của chúng tôi là lúc nào cũng phải giữ được mảng xanh trên đất. Khi thu hoạch đậu, chúng tôi sẽ thả vài hạt đậu xuống đất để có một lứa đậu mới ngay sau đó”, anh Thìn cho biết.
Ngoài ra, khi thu hoạch, các nhân công của Natural Farm chỉ lấy lá, thân, trái, bông.., nhất định không được nhổ rễ từ rễ vì từ thân dưới – rễ sẽ mọc ra những thân cây mới. Khi canh tác, không được đụng vào đất vì môi trường dưới đất có trùn, dế… có thể hình thành một hệ sinh thái tổng hợp chất dinh dưỡng cho đất và cây.
Những việc mà các nhân công của Natural Farm có thể can thiệp vào khu vườn là: quan sát và cắt tỉa những tán của cây ít cần ánh nắng nhưng vươn quá cao che mất mặt trời của cây khác, quyết định thu hoạch cây nào trước và sau.
Do Natural Farm canh tác theo phương thức hoàn toàn tự nhiên để kinh doanh tức là sẽ khoanh vùng nông trại theo từng chuẩn riêng biệt, ví dụ chuẩn tự nhiên theo Mỹ, theo châu Âu…, đồng thời không nuôi gà, heo chung với cây trồng mà sẽ làm trang trại riêng.
Sắp tới, Natural Farm sẽ làm một trang trại gà để lấy trứng, bên trong sẽ trồng cây để lấy hạt giống chứ không phải cho mục đích thương mại. Cũng như các loài cây trong vườn của Natural Farm, đàn gà cũng phải tự tìm thức ăn trong đất như giun dế, công ty sẽ không sử dụng các loại thức ăn chăn nuôi gia súc như ở các trang trại khác.
“Sở dĩ, khu vườn không cần phân thuốc mà vẫn sống tốt là bởi sự bổ trợ qua lại của các loài cây trong khu vườn, cây này có nhiệm vụ giữ đạm, cây kia có trách nhiệm tiêu diệt sâu bệnh nhằm tạo ra một hệ sinh thái cân bằng không dịch bệnh.
Cây cũng giống như người, khi đã được cung cấp sẵn thức ăn như cách canh tác hiện tại của hầu hết nông dân Việt Nam (bón phân - thuốc), chúng sẽ lười vận động. Ngược lại, khi không có sẵn thức ăn, các loài cây sẽ tự thân vận động, tìm nguồn nước và các chất dinh dưỡng như đạm và ni tơ trong đất – không khí, chăm chỉ quang hợp tạo ra năng lượng từ ánh mặt trời. Với bộ rễ và thân lá khoẻ mạnh, chúng sẽ không dễ bị sâu bệnh tấn công và nếu có bị tấn công cũng sẽ nhanh chóng hồi phục”, anh Thìn giải thích.
Đầu tiên khi nghe đến mô hình này, nhiều người sẽ nghĩ chúng khó mà nhân rộng được, bởi khi trồng trên một diện tích quá nhiều cây, lúc thu hoạch sẽ nhỏ lẻ, nhưng anh Thìn lại không cho là thế. Muốn có sản phẩm phục vụ thương mại, thay vì trồng 10 loại cây trên 10 nông trại khác nhau, Natural Farm sẽ mang 10 loại cây trồng trên một nông trại có diện tích bằng 10 nông trại cũ cộng lại.
Mục tiêu trước mắt của Natural Farm là muốn nhân rộng mô hình này cho bà con nông dân Việt Nam, để việc làm nông của họ không quá cực nhọc và nguy hiểm như hiện tại.
Anh Thìn cho biết: “Một người nông dân có một mảnh vườn, người đó có thể xin giống cây từ bạn bè hoặc mua, sau đó gieo trồng trên mảnh đất của mình mà không sử dụng bất cứ phân thuốc độc hại nào cho cây lẫn người, làm ra thực phẩm nuôi sống bản thân và cho người chung quanh.
Tôi muốn biến mỗi một nông dân thành chủ resort với mảnh vườn được nuôi trồng hoàn toàn tự nhiên. Việc canh tác hoàn toàn thuận theo tự nhiên không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người nông dân mà còn khiến tâm trí của họ nhẹ nhàng, thư thái”.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất cho mục đích này theo anh Thìn là Natural Farm phải chứng minh được: khi canh tác với phương thức mới này, sản lượng nông sản làm ra trên một diện tích đất phải bằng hoặc hơn phương thức canh tác dựa nhiều vào phân thuốc hoá học như hiện tại, thì mới có thể thuyết phục được bà con “bỏ cũ, theo mới”.
Sản phảm chiết xuất từ ốc sên có trong vườn của Natural Farm
Muốn chứng minh điều đó bằng những con số cụ thể, phải đợi từ 5 đến 7 năm nữa, vì mỗi vùng đất sẽ có một thổ nhưỡng, khí hậu khác nhau phù hợp với từng loại cây khác nhau, cần phải có thời gian nghiên cứu tổng kết nhưng với những kết quả thu lại từ các nông trại ở Củ Chi, Natural Farm bước đầu đã làm được điều đó.
Sứ mệnh mà Natural Farm tự đặt ra cho mình là muốn góp phần thay đổi thế giới bằng con đường làm nông tự nhiên. Vì ngoài giúp con người có khả năng tiếp cận thêm nhiều thực phẩm sạch, cơ thể và tinh thần người nông dân bớt tác động xấu của các loại hóa chất, thì phương thức này còn giúp con người tiết kiệm được nhiều loại thực phẩm mà mình có thể tiêu thụ thay vì dùng chúng để chế biến nuôi gà – vịt – lợn, ví dụ như bắp…
Dự kiến, cuối năm 2018 và đầu 2019, sản phẩm của Natural Farm sẽ chính thức bán ra thị trường trong nước lẫn quốc tế.
Quỳnh Như/Nhà Quản trị
