Lưu bang là một điển hình của việc đi ngược lại với số mệnh, bởi ông là một trong những vị quân vương trong lịch sử có xuất thân thấp hèn, nhưng đồng thời cũng là nhân vật biết làm ông chủ nhất thiên hạ.
Lưu Bang biết nhìn người, có tài dùng người, luôn biết cách chiêu mộ nhân tài và nhân tài cũng vì vậy mà tự nguyện giúp ông hoàn thành bá nghiệp.
Hán Cao Tổ Lưu Bang từng hỏi quần thần nguyên nhân mình có được thiên hạ và nhận được nhiều câu trả lời khác nhau. Sau khi nghe xong, ông nói: "Khanh biết một mà không biết hai, ta không bằng Tử Phòng là người trù hoạch nơi màn trướng, quyết định chiến lược, chiến thắng nơi xa ngàn dặm; ta không bằng Tiêu Hà biết giữ yên nước, lo cho dân, thưởng hậu, tải lương không bao giờ bị gián đoạn; ta không bằng Hàn Tín có thể đoàn kết trăm vạn người như một, đánh tất thắng, tấn công chắc chắn được. 3 người họ đều là nhân tài, hào kiệt, ta đều dùng được, nên ta lấy được thiên hạ. Hạng Vũ có được Phạm Tăng, nhưng không biết dùng nên mới bị ta bắt."
Lưu bang là tấm gương của một nhà quản lý mà các nhà lập nghiệp ngày nay cần phải nghiên cứu kĩ càng. Lý do cần quan tâm Lưu Bang không phải chỉ vì ông là người sáng lập ra triều Hán mà là vì ông là vị vua đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc có xuất thân bình dân mà là còn vì chính con người mang đậm chất "lưu manh" đó đã biết cách đánh bại từng đối thủ mạnh một để đặt nền móng cho một triều đại với niên đại hơn 400 năm tuổi trong lịch sử Trung Hoa.
Xã hội ngày nay là thời đại đem đến rất nhiều cơ hội lập nghiệp cho các start-up trẻ, vậy thì những nhà quản lý trẻ này làm sao mới có thể giống như Lưu Bang biết tận dụng tốt cơ hội, làm sao có được "thiên thời, địa lợi, nhân hòa" để xây dựng cho mình một chiến lược cạnh tranh có hiểu quả đây?
Lưu Bang - nhà cầm quân tài năng
1. Biết nhìn và dùng người
Tháng 5 năm 202 TCN, tại một bữa tiệc ở Nam cung thành Lạc Dương, Lưu Bang cùng các đại thần bàn về lý do giành chiến thắng của mình: "Luận về sách lược, ta không bằng Trương Lương; luận về lo nghĩ cho dân, cung ứng lương thảo, ta không bằng Tiêu Hà; luận về chiến đấu nơi xa trường, bách chiến bách thắng, ta không bằng Hàn Tín. Nhưng ta lại biết nhìn và dùng người, phát huy tài cán của bọn họ, đây mới là nguyên nhân thực sự giúp ta giành thắng lợi. Còn về Hạng Vũ, hắn có Phạm Tăng nhưng lại luôn hoài nghi y, đây chính nguyên nhân thất bại của hắn."
2. Tin tưởng vô điều kiện
Trong đội ngũ của Lưu Bang, có rất nhiều người từng là quân dưới trướng của Hạng Vũ, vì không thể phát huy hết tài cán khi ở phe Hạng Vũ nên đã đầu quân cho Lưu Bang, Lưu Bang cũng rất vui vẻ mở rộng cửa chào đón, không tính toán chuyện cũ. Ví dụ như Hàn Tín, Trần Bình, Hàn Tín vốn là thuộc hạ của Hạng Vũ, bởi không thể phát huy hết sở trường khi ở dưới trướng của Hạng vũ nên đã đầu quân cho Lưu Bang.
Thực ra, một người lãnh đạo nếu lúc nào cũng hẹp hòi, tính toán chi li thì thử hỏi rằng họ có thể chiêu mộ được hiền tài hay không? Chỉ sợ đến lúc đó ngay cả thuộc hạ dưới trướng cũng sẽ bỏ họ mà đi.
Khi Lưu Bang hấp hối, Lữ hậu hỏi ông: "Sau khi Tiêu tướng quốc chết, ai sẽ là người thay thế?", Lưu Bang nói Tào Tham. Lữ hậu hỏi vì sao, Lưu Bang nói: "Vương Lăng có thể thay thế Tào Tham, nhưng Vương Lăng không đủ đa mưu túc trí, có thể để Trần Bình phò tá. Trần Bình mặc dù túc trí nhưng lại không quyết được việc lớn. Chu Bột mặc dù không giỏi ăn nói nhưng lại vô cùng trung hậu, sau này người ổn định giang sơn Lưu thị nhất định là Chu Bột, để Chu Bột làm thái úy", Lữ hậu lại hỏi sau đó nữa thì sao, lưu Bang bất lực nói: "Chuyện sau này nàng cũng chẳng biết được nữa đâu".
3. Khoan dung độ lượng, sẵn sàng tiếp thu ý kiến
Vào giai đoạn đầu cuộc tranh bá Sở Hán, Hạng Vũ có trăm ngàn binh mã, Lưu Bang chỉ có vỏn vẹn 20 ngàn binh sỹ, ưu thế về ai ắt hẳn ai cũng đã rõ. Nhưng Lưu Bang nghe lời khuyên của Phàn Khoái, Trương Lương, Tiêu Hà…, không giao chiến trực diện với Hạng Vũ mà luôn tỏ ra yếu thế, khiến Hạng Vũ mê muội.
Sau này, Lưu Bang trên con đường tranh quyền đoạt lợi cũng nhiều lần nghe theo lời khuyên của các mưu sỹ mà đã đưa ra một loạt các quyết định then chốt, chẳng hạn như giả yếu thế ở Hồng Môn Yến hòng thoát thân, phong Hàn tín là tướng soái, Tiêu Hà là tướng quốc…
4. Trí tuệ xuất sắc, dám trao quyền cho thuộc hạ
Trao quyền là một trong những nguyên tắc quan trọng của một nhà lãnh đạo hiện nay, cũng là một trong những vấn đề mà các nhà quản lý thường xuyên phải đối mặt. Trí tuệ và sức lực của một người là có hạn, Lưu bang cũng không phải ngoại lệ, bất luận là Lưu Bang có tài giỏi, có sức khỏe đến đâu cũng không thể nào tự mình giải quyết được hết việc của tất cả các Bộ. Nếu việc lớn việc nhỏ đều nhúng tay vào thì tất nhiên sẽ chẳng có chuyện gì làm được đến nơi đến chốn cả.
Lúc này, phương pháp tốt nhất là trao quyền. Một nhà lãnh đạo thành công, không những phải bảo vệ được quyền lực, biết sử dụng quyền lực mà còn phải biết vào lúc thích hợp trao quyền lực của mình cho người thích hợp, để họ dưới danh nghĩa của mình đi hoàn thành những nhiệm vụ mà bạn cho là họ giỏi, từ đó hoàn thành đại cục.
Trong lịch sử năm nghìn năm của Trung Quốc, Hán Cao Tổ đã cho thấy mình rất giỏi trong chuyện này. Ông không những dám trao quyền của mình mà còn vô cùng biết cách trao quyền, cách ông dùng Tiêu Hà, Trương Lương hay Hàn Tín, Chu Bột đã thể hiện rất rõ điểm mạnh này của ông.
Như Quỳnh
Theo Trí Thức Trẻ
