Nhà Smith quyết định bán công ty thay vì "lên sàn" vì định giá tốt hơn và những lợi ích mà SAP mang lại.
Hai tỷ phú mới nhất của ngành công nghệ là anh em Ryan và Jared Smith, những người lập nghiệp trong tầng hầm của bố mẹ ở bang Utah, Mỹ. Công ty phần mềm Qualtrics được bán cho đế chế SAP của châu Âu với giá 8 tỷ USD trong khi Ryan và Jared vẫn tiếp tục điều hành. Đây là vụ mua lại lớn thứ 2 trong lịch sử của SAP.
Qualtrics đã đệ đơn xin IPO (chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng) ở Mỹ và có kế hoạch huy động khoảng 500 triệu USD. CEO Bill McDermott của SAP đề nghị mua công ty với giá cao hơn 75% dự kiến vì roadshow của Qualtrics diễn ra quá thành công. Mặc dù vậy, cổ phiếu SAP giảm hơn 5% vào ngày 12/11 trong bối cảnh giới phân tích đặt câu hỏi về định giá.
Thương vụ tỷ USD
SAP, chuyên về phần mềm quản lý tài nguyên doanh nghiệp, từng nói chuyện với Qualtrics trong vài tháng trước. Vào cuối mùa hè, CEO Bill McDermott của SAP ăn trưa với CEO Qualtrics Ryan, Jared, và Scott Smith - bố của 2 anh em, để nói về tinh thần doanh nhân, cách xây dựng doanh nghiệp và một số lĩnh vực mà 2 công ty đều làm. SAP cung cấp phần mềm quan trọng cho các công ty lớn nhất thế giới và Qualtrics, với quy mô nhỏ hơn nhiều, bán phần mềm để giúp các công ty hiểu và giữ chân khách hàng và nhân viên.
Ryan (trái) và McDermott. Ảnh: CNBC.
"Chúng tôi chưa thực sự thảo luận M&A (sáp nhập và mua lại) tại thời điểm đó", McDermott nói. Trong khi ông đang điều hành một công ty với 95.000 nhân viên trên toàn cầu, Smith dồn hết tâm trí vào đợt IPO.
Tuần trước, McDermott bay từ New York đến Provo với một kế hoạch mà ông không chắc sẽ thành công. Từ 12.000 m trên trời, ông gọi cho Smith với một đề nghị - bỏ Nasdaq và về với SAP. Con số ông đưa ra là 8 tỷ USD, hơn 6% vốn hóa thị trường và gấp 14 lần dự báo doanh thu năm 2019 của Qualtrics - 575 triệu USD.
Vào thời điểm đó, nhà đầu tư đang rất quan tâm đến cổ phần trong một công ty có khả năng được định giá từ 5 tỷ USD đến 6 tỷ USD. Lượng đặt mua gấp 13 lần lượng chào bán.
Ryan chấp nhận đề nghị vì "phấn khích" về cơ hội tiếp tục điều hành Qualtrics trong khi tận dụng lực lượng bán hàng và tập khách hàng khổng lồ của SAP.
Hành trình khởi nghiệp
Ryan là cái tên quen thuộc trong giới khởi nghiệp Utah. Ông được biết đến là người quảng giao trong một gia đình trí thức. Bố mẹ Ryan đều có bằng tiến sĩ, đặc biệt bố ông giảng về nghiên cứu thị trường tại Đại học Oregon. Gia đình chuyển đến Utah khi Scott chuyển sang Đại học Brigham Young. Vào năm 2002, 2 bố con bắt đầu xây dựng Qualtrics, ban đầu nhắm vào các viện nghiên cứu cần tiến hành nghiên cứu thực địa. “Chúng tôi nghĩ rằng nếu bạn có thể phục vụ họ, bạn có thể phục vụ bất cứ ai”, Ryan trả lời phỏng vấn năm 2013.
Khi công ty phát triển, Ryan thuyết phục anh trai bỏ vị trí giám đốc sản phẩm tại Google về phụ trách mặt kỹ thuật và hiện giữ chức chủ tịch Qualtrics. Scott tạo ý tưởng để phục vụ đồng nghiệp trong giới học giả, Jared viết mã và Ryan bán hàng.
Scott Smith (giữa) và con trai Ryan (phải) cùng người đồng sáng lập Stuart Orgill. Ảnh: Sltrib.
Phong cách điều hành đặc biệt
Phần mềm khảo sát khách hàng của hãng được nhiều tập đoàn lớn như Microsoft và GE dùng, giúp doanh thu tăng 8 lần trong 7 năm qua. Qualtrics không dùng vốn đầu tư mạo hiểm trong hơn một thập kỷ trước khi đồng ý giao dịch với quỹ Accel và Sequoia Capital. Từng từ chối đề nghị 500 triệu USD, công ty có mức định giá gần nhất là 2,5 tỷ USD.
Phương pháp tiếp cận của Qualtrics dựa trên "quản lý theo kinh nghiệm" hoặc XM, theo Sequoia. Công ty phân tích mọi khía cạnh trong trải nghiệm để khách hàng quay lại cũng như giới thiệu sản phẩm cho người khác. Cách làm này rất quan trọng trong bối cảnh mạng xã hội cho phép bất cứ ai đưa ra ý kiến.
Ryan sẽ tiếp tục điều hành công ty một cách độc lập trong nhóm kinh doanh điện toán đám mây lớn của SAP, duy trì trụ sở tại Provo của Utah cũng như Seattle. Điều này cho phép gia đình Smith giữ lại công thức thành công. Lãnh đạo Sequoia khen ngợi Qualtrics vì phát triển trên vốn tự có thay vì xin đầu tư mạo hiểm như xu hướng ở thung lũng Silicon.
Đặc điểm độc đáo khác của Qualtrics là nơi đặt trụ sở, xa khu vực vịnh được coi là cái nôi của ngành công nghệ Mỹ. Công ty tích cực tham gia vào mọi lĩnh vực, từ tài trợ cho đội bóng rổ Utah Jazz đến làm từ thiện.
Năm ngoái, vị CEO kiêm đại diện công ty 40 tuổi nhận lương 100.000 USD. Năm nay, ông sắp cùng gia đình và các cổ đông lớn khác thu về 7 tỷ USD cho cổ phần nắm giữ.
Ryan Smith phát biểu trong phiên khai mạc Hội nghị thượng đỉnh Công nghệ Silicon Slopes 2018 ngày 18/1. Ảnh: Sltrib.
Theo NDH
