Khởi sự bằng việc sản xuất những loại thuốc mà các ông lớn ngó lơ, sau đó thâu tóm đối thủ ở cả trong và ngoài nước, đây là cách Dilip Shanghvi đã từng bước gây dựng nên đế chế dược phẩm lớn nhất Ấn Độ.
Sun Pharmaceutical là công ty dược phẩm đa quốc gia của Ấn Độ, có trụ sở tại Mumbai, Maharashtra, chuyên sản xuất và bán các công thức thành phần, dược phẩm. Thành lập năm 1983 chỉ với 5 sản phẩm thuốc điều trị bệnh tâm thần, đến nay, Sun Pharmaceutical đã trở thành công ty dược lớn thứ 5 toàn cầu, với giá trị vốn thị trường đạt 16 tỷ USD vào năm 2018.
"Cha đẻ" của gã khổng lồ dược phẩm này cũng là cái tên "khét tiếng" không kém - Dilip Shanghvi – vị tỷ phú tự thân giàu thứ 8 Ấn Độ.
Từ người phân phối đến nhà sản xuất thuốc
Dilip Shanghvi sinh năm 1955 trong một gia đình ở Amreli - một thị trấn nhỏ của Gujarat. Sau khi tốt nghiệp ngành thương mại thuộc Đại học Calcutta, ông phụ giúp công việc kinh doanh của cha mình – một nhà phân phối dược phẩm ở Kolkata. Nhưng không lâu sau, thay vì tiếp tục hoạt động như một đại lý cho các công ty dược phẩm, Shanghvi đã có một ý tưởng đầy mạo hiểm - tự mình trở thành một nhà sản xuất thuốc.
Dilip Shanghvi
Mặc cho nền tảng kiến thức về điều chế, sản xuất thuốc là con số 0 tròn trĩnh, ông quyết định mượn thiết bị của bạn bè và 10.000 rupee (200 USD) từ cha để thành lập công ty riêng - Sun Pharmaceutical, cái tên mang cảm hứng từ nguồn năng lượng vô tận của mặt trời.
Trong những năm 1980 và 1990, khi các ông lớn trong ngành dược ở Ấn Độ đều theo đuổi chiến lược trở thành công ty đa quốc gia bằng việc sản xuất các biệt dược gốc (thuốc phát minh, sáng chế) thì Shanghvi lại nhìn thấy cơ hội ở thuốc generic (thuốc tương tự biệt dược gốc sau khi hết thời hạn bảo hộ phát minh), một thị trường ít được quan tâm vì doanh thu tiềm năng thấp.
Cùng với việc nhìn thấy tiềm năng từ mảng thuốc điều trị tâm thần khi mà ngày càng nhiều người gặp vấn đề về sức khỏe tinh thần trong một nền kinh tế phát triển nhanh như Ấn Độ, ông đã khởi sự bằng cơ sở nhỏ đầu tiên, sản xuất 5 loại thuốc điều trị bệnh tâm thần, chỉ với 2 nhân viên tiếp thị.
Sau 4 năm, thuốc của dược phẩm Sun đã được phân phối trên khắp Ấn Độ. Các sản phẩm cũng đã đa dạng hơn, giúp chữa trị các bệnh từ tim mạch, tiêu hóa đến chỉnh hình, nhãn khoa,…
Ông trùm thâu tóm, sáp nhập
Nhờ nắm bắt được xu hướng phát triển của thị trường thuốc (các bệnh về lối sống gia tăng trong khi bệnh truyền nhiễm có xu hướng giảm do mức sống, vệ sinh được cản thiện) mà Sun Pharmaceutical đã thu về được những khoản lợi nhuận khổng lồ.
Công ty thực hiện IPO vào năm 1994 và mở rộng mạng lưới bán hàng trên 24 quốc gia chỉ 2 năm sau đó. Năm 2015, Sun Pharma thu được lợi nhuận hoạt động 45 Rupee cho mỗi 100 Rupee doanh thu, con số lớn hơn rất nhiều so với những đối thủ lớn khác như GSK Pharma (34,3 Rupee), Dr Reddy's Lab (24,5 Rupi) và Cipla (26 Rupee).
Tiềm lực tài chính vững mạnh đã giúp Dilip Shanghvi thực hiện khoảng 20 vụ mua bán, sáp nhập nhằm mở rộng lĩnh vực kinh doanh, qua đó xây dựng nên đế chế dược phẩm hàng đầu Ấn Độ cũng như toàn thế giới.
Năm 1996, dược phẩm Sun đã mua một nhà máy sản xuất thuốc số lượng lớn tại Ahmednagar từ Knoll Enterprises và nhà máy sản xuất thuốc của MJ Pharma tại Halol.
Một năm sau, công ty này tiếp tục mua lại Dược phẩm Tamil Nadu Dadha (TDPL), chủ yếu hỗ trợ cho các sản phẩm thuốc phụ khoa và ung thư rộng. Cũng trong năm đó, Sun Pharma đã có bước đột phá đầu tiên khi tiến vào thị trường béo bở của Hoa Kỳ bằng việc mua lại Dược phẩm Caraco, có trụ sở tại Detroit.
Hàng loạt những thương vụ mua lại đáng chú ý sau đó gồm Milmet Labs và Gujarat Lyka Organics (1999), Công ty dược phẩm Pradeep (2000), Phlox Pharma (2004), một nhà máy sản xuất tại Bryan, Ohio và ICN, Hungary từ Valeant Pharma và Able Labs (2005), và Hóa chất Chattem (2008). Năm 2010, công ty đã mua một lượng lớn cổ phần trong Taro Dược phẩm, một trong số các công ty da liễu lớn nhất ở Mỹ, với các hoạt động trên khắp Canada và Israel. Công ty hiện đang sở hữu khoảng 69% cổ phần của Taro, với giá trị 260 triệu USD.
Vào ngày 6 tháng 4 năm 2014, Sun Pharma tuyên bố mua lại 100% của Ranbax Lab Laboratory Ltd trong một giao dịch chứng khoán trị giá 4 tỷ USD, qua đó đã trở thành công ty dược phẩm lớn nhất Ấn Độ, công ty dược phẩm Ấn Độ lớn nhất tại Mỹ đồng thời lớn thứ 5 trên toàn thế giới.
Thương vụ với Ranbax Lab Laboratory đã giúp Sun Pharma trở thành công ty dược phẩm lớn nhất Ấn Độ
Năm ngoái, tổng doanh thu của Sun Pharma đã lên tới 558,9 tỷ INR, tương đương 7,8 tỷ USD. Trong đó, 70% đến từ thị trường ngoài Ấn Độ, mà chủ yếu là Mỹ với khoảng 60% doanh thu. Gã khổng lồ này có các nhà máy sản xuất tại hơn 20 địa điểm bao gồm cả Mỹ, Canada, Brazil, Mexico và Israel.
Tỷ phú tự thân giàu thứ 8 Ấn Độ
Là cổ đông lớn nhất của công ty dược phẩm lớn thứ 5 thế giới, đồng thời tham gia vào hoạt động đầu tư đã giúp Dilip Shanghvi sở hữu khối tài sản trị giá 21,7 tỷ USD để trở thành người giàu nhất Ấn Độ vào năm 2015. Tuy nhiên, giá cổ phiếu lao dốc năm 2018 đã khiến con số này giảm xuống chỉ còn 12,6 tỷ USD.
Trong khi Sun Pharma được Forbes vinh danh trong Top 100 công ty sáng tạo nhất thế giới thì vị tỷ phú 63 tuổi cũng nhận được vô số giải thưởng cao quý. Dù được tung hô là một trong những người có tầm ảnh hưởng lớn nhất Ấn Độ nhưng cuộc sống của Dilip Shanghvi chẳng hề xa hoa như nhiều vị tỷ phú khác. "Tôi không thoải mái chút nào khi được mệnh danh là người Ấn Độ giàu nhất cùng mọi sự chú ý theo sau đó. Sự thật là tôi thích tập trung vào công việc của mình và làm đúng.", ông chia sẻ.
Trí Thức Trẻ
