Liên quan đến đề xuất dự án kéo cáp ngầm xuyên biển cấp điện cho huyện đảo Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) từ lưới điện quốc gia với vốn đầu tư trên 4.950 tỉ đồng, nhiều ý kiến cho rằng vì sao phải bỏ số tiền lớn để xây tuyến cáp ngầm trong khi có thể tận dụng các nguồn năng lượng tái tạo, cần có bước đột phá. Để rộng đường dư luận, Tuổi Trẻ Online đã trao đổi với đại diện Tổng công ty Điện lực Miền Nam (EVNSPC) về các phương án đã nghiên cứu trước đó.
Dự kiến năm nay bù lỗ 174 tỉ đồng
Ông Lâm Xuân Tuấn - phó tổng giám đốc EVNSPC - cho biết tại huyện Côn Đảo đang cấp điện từ 9 tổ máy phát điện diesel, tổng công suất lắp đặt 11.820 kW. Ngoài ra, tại Côn Đảo cũng có nguồn điện mặt trời lắp tại máy điện An Hội với công suất 36 kWp và tại nhà điều hành Điện lực Côn Đảo công suất 100 kWp.
Theo ông Tuấn, giai đoạn năm 2015-2020, ngành điện đã bù lỗ cho huyện Côn Đảo chi phí chạy máy phát điện diesel 446 tỉ đồng. Chỉ tính riêng trong năm 2021, chi phí giá thành cho mỗi kWh điện là 5.679 đồng nhưng giá bán bình quân chỉ 2.216 đồng, ngành điện đã bù lỗ 83,91 tỉ đồng cho cả năm và dự kiến năm nay bù lỗ trên 174 tỉ đồng trong khi tốc độ tăng trưởng bình quân ước đạt 11%.
Cả nhà đầu tư điện mặt trời, điện gió đều "tháo chạy"?
Theo ông Tuấn, căn cứ quy hoạch phát triển nguồn năng lượng trên địa bàn huyện Côn Đảo đến năm 2020 có xét đến năm 2030, việc đầu tư nguồn điện để đáp ứng nhu cầu cung cấp điện là rất cần thiết, EVNSPC đang đầu tư và chuẩn bị đầu tư các công trình trong giai đoạn 2021-2025.
Trong đó, đối với nguồn điện diesel, đơn vị này lắp đặt 6 tổ máy phát 1.500 kW tại Nhà máy điện An Hội chia thành 3 giai đoạn. Tuy nhiên, ông Tuấn cho hay nhược điểm của nguồn điện này là ô nhiễm môi trường, về lâu dài không thể mở rộng, nâng công suất do hạn chế mặt bằng, tổn thất điện năng cao, chi phí vận hành cao.
Đối với điện gió, ông Tuấn cho hay theo quy hoạch, Côn Đảo có 2 dự án điện gió đã được phê duyệt là điện gió Côn Đảo 1 có công suất 4MW và điện gió Côn Đảo 2 có công suất 3MW (vận hành năm 2026-2035).
Tuy nhiên, khi nhà đầu tư điện gió Côn Đảo 1 là Công ty Tài Nguyên Xanh làm việc với Bộ Công thương và UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, đề xuất giá điện vượt giá mua bán điện so với quy định, nên đến nay nhà đầu tư chưa triển khai do suất đầu tư lớn không mang lại hiệu quả kinh tế.
Trong khi đó, đối với nguồn điện mặt trời, theo quy hoạch thì tại Côn Đảo có các dự án điện mặt trời 1, 2, 3 với công suất lần lượt là 5MW, 3MW và 3MW. UBND tỉnh cũng đã cấp giấy chứng nhận đầu tư điện mặt trời 5MW - Luxco Hàn Quốc nhưng đến nay nhà đầu tư cũng chưa triển khai do không mang lại hiệu quả kinh tế. Bản thân EVNSPC cũng đã nghiên cứu dự án cấp điện mặt trời 3MW trên đảo song Sở Kế hoạch và đầu tư đã báo cáo UBND tỉnh dừng dự án do vướng đất rừng phòng hộ.
Đánh giá về nhược điểm của các dự án điện mặt trời trên đảo, ông Tuấn cho rằng dự án điện mặt trời sẽ tốn diện tích đất sử dụng lớn, trong khi quỹ đất tại Côn Đảo rất hạn chế, phần lớn là đất rừng tự nhiên nên khi thực hiện dự án năng lượng mặt trời sẽ không khả thi.
Ngoài ra, nguồn điện này không ổn định do chịu sự ảnh hưởng của thời tiết các mùa, không thể phát điện vào ban đêm.
Còn đối với đề xuất thủy điện tích năng, ông Tuấn cho rằng đây là đề xuất mới, cần phải nghiên cứu thêm tính khả thi đối với địa bàn rất đặc thù Côn Đảo.
Do đó, ông Tuấn cho hay việc cấp điện từ lưới điện quốc gia thông qua tuyến đường dây trên không kết hợp cáp ngầm 110kV từ trạm 220kV Vĩnh Châu (Sóc Trăng) đến điểm tiếp bờ gần mũi ĐK (Côn Đảo) sẽ đáp ứng yêu cầu cấp điện ổn định lâu dài cho huyện đảo, vừa giảm thiểu tác động đến môi trường sinh thái, đặc biệt bảo tồn rừng quốc gia và các di tích lịch sử.
Nghiên cứu hệ thống lưu trữ điện năng?
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online sáng 31-5, một chuyên gia ngành điện cho biết trong các phương án về năng lượng tái tạo để cấp điện cho Côn Đảo, phương án điện mặt trời đã được tính đến song nguồn điện từ năng lượng tái tạo có nhược điểm là hiệu suất thấp vào mùa mưa, nắng ít và ban đêm không thể sản sinh ra điện.
Tuy nhiên, hiện nay trên thế giới đã áp dụng công nghệ và giải pháp lưu trữ năng lượng (Energy Storage System - ESS), do đó vị này cho rằng các đơn vị nghiên cứu, tư vấn cần tính toán đến phương án sử dụng hệ thống lưu trữ năng lượng để đưa ra những ưu điểm, nhược điểm nếu sử dụng trên đảo.
Làm tuyến cáp ngầm kéo điện ra Côn Đảo 4.950 tỉ đồng
Trước đó, Bộ Công thương, Bộ Kế hoạch và đầu tư đã có văn bản gửi các bộ ngành, địa phương liên quan xin ý kiến về đầu tư dự án cấp điện cho Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) từ lưới điện quốc gia. Với tổng mức đầu tư cho dự án này là 4.950,1 tỉ đồng, bao gồm nguồn vốn hỗ trợ cho ngân sách trung ương là 2.526,2 tỉ đồng, còn lại số vốn là 2.424 tỉ đồng, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết đã thực hiện cân đối, bố trí đủ vốn cho dự án, nằm trong nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025.
Cũng liên quan đến các phương án cấp điện cho Côn Đảo, trước đây các cơ quan chức năng đã từng đặt vấn đề phương án đầu tư nguồn điện tại chỗ, trong đó đưa ra hai hình thức đầu tư nhà máy điện sử dụng khí hóa lỏng (LNG), quy mô 5x10MW với tổng mức đầu tư dự kiến 1.782,5 tỉ đồng hoặc đầu tư máy phát điện sử dụng động cơ đốt trong có tốc độ vòng quay thấp, quy mô 5x10MW với nguyên liệu sử dụng là dầu diesel (DO), dầu nặng (HFO) hoặc LNG có tổng mức đầu tư dự kiến 1.900 tỉ đồng.
