Trong thị trường chứng khoán hiện tại, có lẽ chúng ta chưa bao giờ chứng kiến làn sóng nhà đầu tư mới nổi nhiều như bây giờ. Chỉ riêng 03 tháng đầu năm 2021 có hơn 257 ngàn tài khoản mở mới, chiếm 65% tổng số tài khoản mở mới trong cả năm 2020. Những nhà đầu tư mới này thường được gọi với cái tên F0, vốn ít kinh nghiệm, ít kiến thức về chứng khoán, nhưng lại khát khao làm giàu nhanh. Họ lập tức trở thành những miếng mồi béo ngậy của bầy cá mập già rơ trên thị trường. Vậy làm thế nào để thoát khỏi hàm của cá mập, thậm chí chiến thắng cá mập?
Nguồn: NYPost
|
Trước tiên chúng ta cần xác định cá mập luôn đi săn theo đàn đó là đặc tính cố hữu của cá mập. Trong thế giới đầu tư, cá mập cũng không khác tự nhiên, họ cũng đi săn theo đàn. Do đó, cá mập ở đây thường là một nhóm nhà đầu tư có mạng lưới thông tin rộng khắp thị trường, có khả năng tung tin ra một cách nhanh, rộng làm khuynh đảo thị trường và họ có rất nhiều tiền. Không chỉ thế, cá mập là những con cá săn mồi điêu luyện, chính vì vậy họ có khả năng tìm kiếm con mồi rất tốt, tài săn mồi cực đỉnh nhờ vào kiến thức sâu và rộng.
Ở phía ngược lại, bầy cá con béo ngậy với lượng tiền dồi dào được bơm vào thị trường, ít kiến thức chuyên môn, ít kinh nghiệm, còn lòng tham thì chưa bao giờ thiếu thường hay dựa vào tư vấn của những chuyên viên môi giới, ít nghề có, lành nghề có để đầu tư và ra quyết định. Chưa bao giờ phân tích kỹ thuật trở thành công cụ đầu tư phổ biến như hiện nay, khi gần như toàn bộ nhà đầu tư F0 chỉ sử dụng phương pháp này để ra quyết định đầu tư mà không hề biết bất kỳ thông tin gì về doanh nghiệp, nếu biết cũng rất ít. Đó chính là lỗi cơ bản chết người làm cho họ trở thành như con mồi thơm.
Làm cách nào né hàm cá mập?
Để chiến thắng được cá mập, đầu tiên chúng ta cần phải học cách né được điều chết người đó. Phải nhận biết rằng đó là một chiếc hàm đã được há ra, chỉ chờ bầy cá con lao vào và những con cá mập với bộ răng sắc bén kia sẽ xơi tái. Đây là một số dấu hiệu nhận biết cũng như cách để thoát hàm cá mập :
- Hạn chế sử dụng margin
Hầu hết, không muốn nói là tất cả, cá mập đều chọn những cổ phiếu được cấp margin để đánh. Vì bản thân họ dù nhiều tiền nhưng vẫn luôn cần sự tài trợ từ những công ty chứng khoán để gia tăng sức mạnh.
Nếu bạn lao vào cái bẫy margin đó, bạn gần như đã dính lưới và không thể thoát ra. Vì các cổ phiếu được cá mập dẫn dắt và làm “game”, đánh lái đều có tính biến động cực kỳ cao. Nếu bạn dùng margin, bạn hoàn toàn có khả năng bị cháy tài khoản hoặc không đủ sức chịu đựng lỗ khi bị đánh úp xuống. Do đó, một trong những cách thoát bẫy chính là không sử dụng margin.
Cá mập đã quá nhuần nhuyễn trong việc sử dụng margin, họ quá hiểu sự sắc bén của con dao hai lưỡi này, một khi hàng loạt tài khoản nắm cổ phiếu này bị call margin, thì việc giá xuống là điều đương nhiên, chỉ cần chờ, ngồi đợi là đã có một lượng hàng giá rẻ. Trong khi đó, bạn thì đã “cháy khét”.
- Quan tâm đến chất lượng cổ phiếu
Có rất nhiều kiểu săn mồi trên thị trường. Có bầy cá mập quan tâm đến chất lượng doanh nghiệp và đánh bóng lên xuống, nhưng cơ bản cũng là doanh nghiệp tốt. Tuy nhiên, phổ biến nhất là những doanh nghiệp rác, có thị giá siêu thấp, chỉ số P/E siêu cao vì hiệu quả làm ăn bèo bọt.
Chính vì thị giá thấp, nên hầu hết nhà đầu tư F0 đều cho rằng nó dễ tăng giá hơn cổ phiếu thị giá cao. Dẫn đến, việc mua vào những mã này, làm họ an tâm hơn. Đó là một suy nghĩ hết sức ngây thơ. Thị giá cao hay thấp thật sự không quan trọng, mà quan trọng nhất chính là hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp đó, nếu bạn đầu tư vào một doanh nghiệp làm ăn tốt, ổn định, tăng trưởng đều và đặc biệt chỉ số P/E thấp (dưới 10 là an toàn, dưới 7 thì là siêu rẻ) thì cho dù cá mập có lái, có đập úp xuống bạn vẫn bình an vô sự.
Vì một cổ phiếu tốt, nhất định sẽ tăng giá trở lại trong trung và dài hạn, bất chấp biến động ngắn hạn bị đánh úp xuống bởi bầy cá mập. Nếu bạn mua vào một cổ phiếu với P/E chỉ có 5-6 và giá thì đang giảm 20% thì cũng chẳng có gì phải lo lắng, vì chắc chắn gần như là nhất định nó sẽ tăng trở lại.
Nếu bầy cá mập đập bung nóc, giá rớt tiếp thì một là họ mất hàng, hai là bị UBCK rờ gáy vì vấn đề tung hứng cổ phiếu trên nhiều tài khoản khác nhau nhằm đè giá. Một trong những thủ thuật đè và nâng giá rất hiệu quả của cá mập mà không lo mất hàng hay trả giá cao đó là một tay bán ra cổ phiếu và tay kia thì mua vào với hàng loạt tài khoản nằm ở nhiều công ty chứng khoán khác nhau.
- Không tham lam, chạy theo cảm xúc
Một trong những nguyên nhân chính làm cho bầy cá con trở thành những con mồi thơm đó chính là lòng tham… không kiến thức. Ai cũng tham, đó là thực tế, nhưng cần biết tham đúng lúc, đúng chỗ. Cá mập là loài đi săn nên thừa biết tâm lý tham lam, mong muốn làm giàu nhanh của bạn.
Với tâm lý cầm 100 triệu đồng đi đầu tư để nuôi hy vọng sau vài tháng hoặc một năm có thể nhân 2, nhân 3 tài khoản. Đó chính là một liều thuốc độc ghê gớm giết chết bạn. Bầy cá mập chỉ cần giăng ra một cái bẫy với miếng mồi ngon, với cái kiểu tư vấn con này sẽ lên gấp đôi, gấp ba, con này đang được lái, con này đang được đánh, con này… vô vàn kiểu rỉ tai và loan tin trên thị trường. Sau bao ngày tỉ tê, rủ rê, hỉ hả, cuối cùng vì lòng tham bạn cũng dính chấu lao vào cái bẫy vô vọng, không lối thoát.
Chính vì vậy, để tránh bẫy, cần kiềm chế cảm xúc, cần quán triệt tư tưởng. Một trong những cách chiến thắng đó là mua khi giảm và bán khi tăng. Nghe dễ nhưng hơn 90% nhà đầu tư trên thị trường đang làm theo cách ngược lại, mua khi tăng và chốt lỗ khi giảm
Chiến thắng cá mập!
Để chiến thắng được bầy cá mập, đòi hỏi bạn phải có những khả năng sắc bén và hành động ngược lại với bầy đàn. Khi đó, không những né được cái bẫy chết người mà thậm chí còn chiến thắng vang dội.
- Có khả năng định giá được doanh nghiệp
Khi bạn mua vào một cổ phiếu, nó có thể giảm, thậm chí giảm mạnh. Và điều này làm cho bạn trở nên bối rối không biết đâu mà hành động. Cách duy nhất có thể giúp bạn đó chính là bạn cần phải hiểu rõ cổ phiếu bạn đã mua và định giá được nó.
Một trong những phương pháp định giá đơn giản nhất, nhưng cực kỳ hiệu quả, và luôn được các quỹ đầu tư sử dụng đó chính là chỉ số P/E. Như tôi đã nói ở trên, nếu bạn mua vào một doanh nghiệp mà có chỉ số P/E dưới 10 thì không có gì phải lo lắng, nó sẽ quay lại thôi. Còn nếu bạn mua vào một cổ phiếu có P/E dưới 7, thì gần như chắc chắn 100% nó không chỉ quay lại mà còn tăng tốt. Nếu bạn mua một mã cổ phiếu có P/E vài chục lần thì hãy xem lại, có thể bạn đã dính bẫy.
Tra cứu chỉ số P/E trên VietstockFinance
- Bình tĩnh và kiên nhẫn
Một trong những đức tính cần có để chiến thắng trên thị trường này đó chính là khả năng bình tĩnh đến lạnh lùng và kiên nhẫn đến mức trơ lỳ cảm xúc. Nếu bạn muốn chiến thắng bản thân, chiến thắng thị trường, chiến thắng bầy cá mập, bạn phải đủ bình tĩnh, và kiên nhẫn.
Tuyệt đối KHÔNG BAO GIỜ hoảng loạn khi cổ phiếu xuống giá, thậm chí là xuống giá mạnh, 20-30%. Khi cổ phiếu xuống giá mạnh, điều bạn cần làm là bình tĩnh, coi lại cổ phiếu bạn đã mua. Với mức giá hiện tại, chỉ số P/E của doanh nghiệp là bao nhiêu? Nếu nó đang là 7 và bị đánh xuống còn có 5, hãy mua mạnh, mua thật nhiều tại mức 5, bất chấp nó có thể xuống tiếp về mức 4 hay thậm chí là 3, nhưng tin tôi đi, nó sẽ sớm quay lại mức 7 và thậm chí là tăng lên 10.
Điều duy nhất giúp bạn có thể bình tĩnh được đó chính là bạn biết đâu là giá trị doanh nghiệp, nếu bạn mua dưới mức đó xa, thì bạn hãy cám ơn bầy cá mập đã cho bạn con hàng tốt khi họ đánh xuống, công việc của bạn chỉ là đi gom từ từ.
Đó là điểm mua, vậy còn điểm bán? Làm sao để biết mình không bán rẻ, bán hớ? Bạn cũng có thể sử dụng chỉ số P/E như một công cụ tốt, nếu bạn mua ở mức 7 và giá tăng lên, làm chỉ số P/E của bạn tăng lên 10 thì chẳng qua nó chỉ về mức hợp lý, và vẫn còn rẻ tương đối (vì chỉ số P/E chung của toàn sàn hiện đang là 18). Theo cá nhân tôi, bạn có thể cân nhắc bán ra từ từ khi chỉ số P/E bắt đầu vượt ngưỡng 13-15, tùy vào mong muốn lợi nhuận của bạn. Nhưng nên nhớ, dù có bán hớ thì ít nhất, bạn cũng bán lãi chứ không phải cắt lỗ.
Đầu tư cho bản thân
Hơn tất cả, những thứ bạn cần để trang bị cho mình đầy đủ vũ khí trước khi ra chiến trường đó chính là kiến thức. Bạn cần trao dồi kiến thức thật nhiều, nhưng phải là kiến thức đúng. Kiến thức độc hại có thể khiến bạn chết sớm nơi sa trường. Hãy tìm kiếm và học hỏi ở những người thành công trong dài hạn ít nhất 10 năm trở lên bạn sẽ biết mình cần phải học gì, đầu tư gì cho bản thân. Đó là những người đã trải qua quá trình đau khổ nhất của thị trường chứng khoán Việt Nam nhưng còn sống sót đến hiện tại. Chúc các bạn thành công
Vicente Nguyen, Fund Manager của Quỹ đầu tư AFC Vietnam Fund
