Danh sách phụ nữ tự thân trong kinh doanh do Forbes Việt Nam bình chọn cho năm 2020, bên cạnh các gương mặt kinh doanh các sản phẩm và dịch vụ truyền thống, là những gương mặt chứng tỏ được khả năng sáng tạo, phát triển sản phẩm và dịch vụ dựa trên hàm lượng chất xám, công nghệ có thể nhân rộng quy mô ra thị trường quốc tế.
Tiếp nối các danh sách “50 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam”, “Nữ doanh nhân kế nghiệp”, “Nữ quản lý chuyên nghiệp”, “10 nữ doanh nhân ảnh hưởng nhất”… trong số báo tháng 3.2020 này, lần đầu tiên Forbes Việt Nam công bố “Danh sách phụ nữ tự thân trong kinh doanh.”
Đó là những phụ nữ nổi lên trong các lĩnh vực khác nhau, từ nhiều động lực khác nhau dấn thân vào con đường kinh doanh. Hầu hết các gương mặt trong danh sách là nữ doanh nhân mà sự thành công của họ gắn liền với công cuộc đổi mới và phát triển kinh tế 30 năm qua.
Danh sách ghi nhận thế hệ nữ doanh nhân 5X, 6X, hầu hết hoạt động trong lĩnh vực thủy sản, hàng tiêu dùng, ngân hàng, bất động sản… Trong khi đó, các gương mặt nữ doanh nhân thế hệ 7X, 8X đang chứng tỏ khả năng tìm tòi, xây dựng mô hình kinh doanh ít lệ thuộc vào tài nguyên, đòi hỏi nhiều chất xám, năng lực quản lý, sáng tạo, dựa trên nền tảng công nghệ có khả năng mở rộng phạm vi ra quốc tế.
Cùng với các nữ doanh nhân, quản lý các doanh nghiệp nhà nước tiêu biểu như Vinamilk, REE, PNJ... đã được Forbes Việt Nam giới thiệu trước đây, tất cả khắc họa nên hình ảnh phụ nữ đang góp phần xây dựng nền kinh tế thịnh vượng.
Bên cạnh lĩnh vực kinh doanh, Forbes Việt Nam cũng ghi nhận những gương mặt phụ nữ khởi nghiệp trong lĩnh vực nghệ thuật giải trí hoặc là ca sĩ, diễn viên… sau khi tạo dựng được tên tuổi, bước chân vào địa hạt kinh doanh hoặc lên bậc thang cao hơn trở thành nhà sản xuất.
Số báo này cũng kể những câu chuyện phụ nữ tự lập nghiệp, khởi nghiệp nhiều cảm hứng của phụ nữ. Forbes Việt Nam tin tưởng rằng phái đẹp đủ nội lực, khả năng và bản lĩnh góp phần vào sự thay đổi và tiến bộ xã hội.
NGUYỄN THỊ ĐIỀN, tuổi: 66
Sáng lập, CEO, công ty May – Thêu giày An Phước
Tên tuổi bà Nguyễn Thị Điền gắn với An Phước, một trong số ít doanh nghiệp Việt Nam xây dựng thành công thương hiệu trong lĩnh vực thời trang. Sau hơn 25 năm, công ty TNHH May – Thêu giày An Phước phát triển quy mô với 11 nhà máy, hơn 5.000 nhân sự, cung cấp các sản phẩm may mặc, giày tiêu thụ tại Việt Nam và xuất khẩu sang Nhật Bản, châu Âu.
Rời công việc nhà nước, năm 1989, bà Nguyễn Thị Điền mở cơ sở may trở thành đối tác gia công gia công cho Nissho Iwai, Itochu, Minoya, các thương hiệu thời trang Nhật. Năm 1997, khủng hoảng kinh tế châu Á, đơn hàng gia công giảm, công ty tìm cơ hội phát triển thị trường trong nước bằng sản phẩm mang thương hiệu An Phước.
Công ty mua bản quyền Pierre Cardin cho các sản phẩm đồ nam giới như sơ mi, vest, quần tây… và trở thành nhà sản xuất và kinh doanh độc quyền thương hiệu này tại Đông Dương, bước ngoặt đưa An Phước phát triển chuỗi cửa hàng bán lẻ, với hai thương hiệu Piere Cardin và An Phước. Năm 2008, An Phước mua lại công ty may Tân Bình Minh.
Năm 2010, họ tiếp tục mua công ty may Tân Việt và nhà máy Tosgamex của tập đoàn Tomiya và Sumitomo tại Đồng Nai. Chủ công ty thương mại – kinh doanh thời trang Gebr.Weiss tại Aschaffenburg (Đức) sở hữu các nhãn hiệu veston và jacket cao cấp do không có người kế nghiệp đã bán lại cho An Phước.
Năm 2013, họ sở hữu nhà máy FLD tại Nha Trang của tập đoàn Spatz (Pháp) chuyên sản xuất đồ lót, thừa hưởng thương hiệu Anama xuất khẩu và Bonjour cho thị trường trong nước.
THÁI HƯƠNG, tuổi: 62, sáng lập và chủ tịch TH
Bà Thái Hương, 62 tuổi, là người lập ra thương hiệu sữa TH true Milk vào năm 2009. TH true Milk hiện chiếm thị phần 40% trong phân khúc sữa tươi tại thành thị, theo thông tin tự công bố.
Với tổng vốn đầu tư 1,2 tỉ đô la Mỹ, TH sở hữu trang trại bò sữa quy mô hơn 45 ngàn con, tuyên bố xác lập kỷ lục “Trang trại ứng dụng công nghệ cao lớn nhất châu Á”, ứng dụng công nghệ cao sản xuất sữa tươi theo chuỗi khép kín từ trồng cỏ, nuôi bò, chế biến và phân phối. Sản phẩm của TH đã xuất sang các nước Đông Nam Á và Trung Quốc. Ngoài ra, bà Hương còn đầu tư các trang trại và nhà máy chế biến sữa tại Nga.
Bà công bố các dự án tổng vốn đầu tư quy mô 2,7 tỉ đô la Mỹ trong 10 năm với tham vọng xây dựng trang trại 350 nghìn con. Bà Thái Hương hiện là phó chủ tịch hội đồng quản trị ngân hàng Bắc Á, ngân hàng có quy mô nhỏ trong hệ thống với mạng lưới 135 điểm giao dịch trên toàn quốc.
PHẠM MINH HƯƠNG, tuổi: 54, sáng lập và chủ tịch VNDirect
Bà Minh Hương là nhà sáng lập và chủ tịch công ty Chứng khoán VNDirect, công ty môi giới chứng khoán năm 2019 nắm giữ 6,81% thị phần môi giới chứng khoán và chứng chỉ quỹ tại HOSE, đứng thứ tư tại sàn này. Bất chấp thanh khoản giảm sút năm 2019, VNDirect đạt 382 tỉ đồng lợi nhuận sau thuế.
Bà Hương là một trong các gương mặt lãnh đạo nữ hiếm hoi tạo dấu ấn riêng biệt ở thị trường chứng khoán Việt Nam. Trong nhóm các công ty môi giới hàng đầu, VNDirect là công ty duy nhất tự xây dựng phát triển hệ thống giao dịch, quản lý riêng.
Năm 2010, nữ doanh nhân này gây xôn xao thị trường chứng khoán khi bổ nhiệm Nguyễn Hoàng Giang, 24 tuổi, thành CEO của VNDirect và CEO trẻ nhất của các công ty chứng khoán cho đến thời điểm hiện nay. (Nguyễn Hoàng Giang có tên trong danh sách 30 Under 30 năm 2016 của Forbes Việt Nam).
Trước khi lập VNDirect, bà Hương có thâm niên hoạt động trong lĩnh vực tài chính- ngân hàng. Giai đoạn 1995 – 2002, bà là giám đốc kinh doanh tiền tệ và thị trường tài chính Ngân hàng Citibank; giai đoạn 2003 – 2005, bà Hương là tổng giám đốc công ty Chứng khoán SSI.
Bà có bằng thạc sĩ công nghệ thông tin đại học Bách khoa Kiev – Liên Xô. Giai đoạn 1993 – 1994, bà Hương là chuyên gia đào tạo tại trung tâm đào tạo Bưu chính viễn thông
TRƯƠNG THỊ LỆ KHANH, tuổi: 59, sáng lập và chủ tịch Vĩnh Hoàn
Bà Khanh có mặt trong danh sách phụ nữ kinh doanh có ảnh hưởng của Forbes Việt Nam từ năm 2013 tới nay. Thành lập Vĩnh Hoàn vào năm 1997, bà dẫn dắt công ty liên tục phát triển và trở thành công ty xuất khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam từ năm 2009 tới nay.
Năm 2019, Vĩnh Hoàn thông báo đạt doanh thu 7.867 tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 1.180 tỉ đồng. Có bằng cử nhân kinh tế ĐH Tài chính TP.HCM, trước khi mở công ty riêng, bà Khanh có 10 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực quản lý tài chính và xuất khẩu ở các công ty nhà nước.
Sau khi cá ba sa sinh sản nhân tạo thành công, mở ra cơ hội phát triển cho ngành cá da trơn Việt Nam tại vùng đồng bằng sông Cửu Long, bà Khanh nghỉ việc nhà nước, thành lập công ty riêng. Ngay từ ban đầu, bà Khanh chủ trương xây dựng công ty phát triển bền vững từ chế biến nuôi trồng và tối ưu chuỗi giá trị.
Sau mỗi cuộc khủng hoảng của ngành thủy sản Việt Nam, bà Khanh đưa Vĩnh Hoàn phát triển lên một nấc mới. Thị trường chính của Vĩnh Hoàn hiện tại ở Mỹ, EU, Trung Quốc, Nhật Bản… So với các công ty cùng ngành Vĩnh Hoàn có sự khác biệt với mô hình chuỗi giá trị kinh doanh khép kín, xác lập mô hình kinh doanh bền vững và đạt được hiệu quả kinh doanh cao.
TRẦN THỊ LỆ, tuổi: 47, CEO NutiFood
Tốt nghiệp đại học Y Tây Nguyên, bà Lệ hiện là tổng giám đốc kiêm phó chủ tịch hội đồng quản trị công ty cổ phần Thực phẩm Dinh dưỡng NutiFood. Bà cùng chồng, ông Trần Thanh Hải, kiểm soát NutiFood từ năm 2013 sau khi các nhóm cổ đông lớn thoái vốn. Họ tái cơ cấu, đưa công ty chuyên về các dòng sữa đặc trị phát triển lên các bậc thang mới. Tại NutiFood, bà Lệ tham gia điều hành và phụ trách phát triển các sản phẩm mới.
Hiện tại, NutiFood có bốn nhà máy tại Bình Dương, Gia Lai, Hưng Yên và Hà Nam, cung cấp danh mục sản phẩm đa dạng. Đầu năm 2019, NutiFood thành lập liên doanh với Asahi, tập đoàn Nhật Bản chuyên kinh doanh thực phẩm chức năng và sữa – thức ăn dinh dưỡng để nghiên cứu và phân phối sản phẩm sữa ở Việt Nam.
Bà Lệ sinh năm 1973 tại Bình Định, tốt nghiệp đại học Y khoa TP.HCM năm 1998, ban đầu làm việc tại trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, sau đó chuyển qua cơ sở Thực phẩm Đồng Tâm, tiền thân của NutiFood. Năm 2000, bà trở thành giám đốc công ty cổ phần Thực phẩm dinh dưỡng Đồng Tâm và năm 2003, ở tuổi 30, bà được bổ nhiệm làm tổng giám đốc.
Bà Lệ có mặt trong danh sách “50 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam” năm 2017 và 2019 của Forbes Việt Nam và danh sách “25 nữ doanh nhân quyền lực châu Á” năm 2019 của Forbes Asia
LƯU THỊ TUYẾT MAI, tuổi: 55 - sáng lập và chủ tịch, Mesa Group
Bà Lưu Thị Tuyết Mai là chủ tịch của Mesa, công ty phân phối hàng tiêu dùng quy mô top 3 nhà phân phối hàng tiêu dùng của Việt Nam, theo công ty nghiên cứu Roland Berger. Bà Mai bắt đầu kinh doanh một cửa hàng tạp hóa nhỏ vào năm 1988. Sau đó bà trở thành đối tác phân phối sữa Zigo của Nestlé tại miền Bắc năm 1994. Một năm sau, bà tiếp tục trở thành đối tác Procter & Gamble (P&G) tại Việt Nam.
Doanh số phân phối cho riêng P&G hằng tháng hiện nay là 150 tỉ đồng. Sau thời gian hoạt động trong lĩnh vực phân phối, bà Mai tích lũy tài chính, mở rộng đầu tư sang các lĩnh vực khác như ẩm thực, tiêu dùng, bất động sản, đầu tư tài chính.
Mesa hiện sở hữu 22 nhà hàng nhượng quyền các thương hiệu ẩm thực nước ngoài như Carl’s Jr (Mỹ), MK Suki (Thái Lan), nhà hàng Nhật Bản Ootoya (Nhật Bản), Texas Chicken (Mỹ) và Round Table Pizza (Mỹ). Bà Mai là chủ tịch công ty cổ phần Lương thực Thực phẩm Colusa–Miliket, sau nhiều năm là nhà phân phối cho nhãn hiệu này.
Bà Mai là cổ đông sáng lập công ty cổ phần Thạnh Mỹ Lợi, chủ đầu tư dự án Thạnh Mỹ Lợi B (quận 2, TP.HCM) diện tích 147 héc ta.
LƯU THỊ THANH MẪU, tuổi 42
Đồng sáng lập, CEO, công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Phúc Khang
Bà Lưu Thị Mẫu và chồng là ông Trần Tam lập ra Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Phúc Khang vào năm 2009. Phúc Khang là chủ đầu tư của nhiều dự án bất động sản tại TP.HCM và các tỉnh phụ cận như: Làng Sen Việt Nam, Vietnam Square, Diamond Lotus, Diamond Lotus Reverside, Rome Diamond Lotus... Bà Mẫu hiện ngồi ghế tổng giám đốc Phúc Khang, điều hành nội bộ lẫn đại diện cho công ty trong các sự kiện đối ngoại.
Là công ty địa ốc 11 năm tuổi, sản phẩm Phúc Khang có dấu ấn riêng khi tập trung nắm bắt nhu cầu, lối sống hiện đại thân thiện môi trường. Một trong các dự án nổi bật của Phúc Khang là khu đô thị xanh Làng Sen do kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa thiết kế ở Long An.
Giai đoạn 1 dự án rộng 50 héc ta, với 60% diện tích tập trung phát triển mảng xanh và không gian sinh hoạt cho cộng đồng dân cư và du khách tham quan. Năm 2016, Phúc Khang đưa ra sản phẩm Diamond Lotus Riverside (quận 8, TP.HCM), căn hộ đạt chứng nhận cho các công trình xây dựng xanh được cấp bởi hội đồng Xây dựng Xanh Mỹ (Leeds).
Cuối năm 2017, Phúc Khang liên doanh với tập đoàn Mitsubishi (Nhật Bản) lập liên doanh Phuc Khang Mitsubishi Corporation Holding (PKMC), phát triển dự án Diamond Lotus Riverside. Bà Mẫu có hai bằng đại học ngành Luật và Đông phương học, bắt đầu kinh doanh khi còn là sinh viên năm thứ ba.
NGUYỄN THỊ NGA, tuổi: 65
Sáng lập và chủ tịch tập đoàn BRG
Bà Nguyễn Thị Nga là doanh nhân gạo cội trong lĩnh vực ngân hàng, bất động sản, dịch vụ lưu trú, thương mại... Bà hiện là phó chủ tịch thường trực hội đồng quản trị ngân hàng SeABank, chủ tịch tập đoàn BRG.
Có mặt liên tục trong các danh sách phụ nữ có ảnh hưởng của Forbes Việt Nam, bà Nga khởi nghiệp kinh doanh từ đầu những năm 1990. Năm 1993, bà cùng chồng thành lập tập đoàn BRG, hiện hoạt động đa ngành gồm du lịch (khách sạn, sân golf), tài chính (ngân hàng), bất động sản và thương mại... Bà Nga cũng nổi tiếng với các thương vụ M&A, bao gồm các doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, doanh nghiệp tư nhân và liên doanh.
Bà xây dựng sân golf Đồng Mô, một trong những sân golf sớm nhất ở phía Bắc. Sau khi mua khách sạn Hilton Hà Nội năm 2011, BRG phát triển hệ thống quản lý trực thuộc tập đoàn gồm Hilton Hà Nội Opera, Hilton Garden Inn Hà Nội, Intercontinental Hanoi West Lake, Sheraton Grand Đa Nang Resort.
Năm 2006, sau khi thoái vốn khỏi Techcombank, bà đầu tư và trở thành chủ tịch SeABank một thời gian dài. Năm 2019, dự án thành phố thông minh quy mô 4,2 tỉ đô la Mỹ, liên doanh giữa BRG và tập đoàn Sumitomo động thổ tại Đông Anh, Hà Nội.
ĐẶNG MINH PHƯƠNG, tuổi: 50
Sáng lập, CEO, Minh Phương Logistics
Tốt nghiệp đại học Kinh tế TP.HCM, sau khi làm việc cho một số công ty xuất nhập khẩu, khi nhận ra mảng dịch vụ hỗ trợ hoạt động xuất nhập khẩu bỏ ngỏ, gần như không được khai thác vào đầu những năm 1990, bà Minh Phương nuôi ý tưởng khởi nghiệp kinh doanh riêng.
Năm 1995, từ bỏ công việc với mức thu nhập 2.000 USD/tháng, ở tuổi 25 bà lập ra công ty Minh Phương Logistics có vốn điều lệ 200 triệu đồng. Ban đầu ngoài cung ứng dịch vụ logistics, công ty làm đủ các lĩnh vực: cho người nước ngoài thuê xe, bán vé máy bay, xuất khẩu nông sản, nhập khẩu hàng hóa…
Sau hơn 20 năm phát triển, MP Logistics là một trong số ít công ty logistics nội địa có khả năng cung cấp dịch vụ 3 PL, 4 PL (cung cấp giải pháp tổng thể cho dịch vụ logistics cho khách hàng, đảm nhiệm một phần hay toàn bộ các công đoạn chuỗi cung ứng). Công ty này sở hữu 1.000 các phương tiện vận tải và thiết bị chuyên dụng, tổng số lượng nhân viên hơn 1.600 người, văn phòng đại diện và hệ thống kho bãi của MP Logistics trải đều tại các khu vực trọng điểm kinh tế: TP.HCM, Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Đồng Nai, Bình Dương.
99% khách hàng của Minh Phương là các tập đoàn nước ngoài. 80% trong số này là doanh nghiệp đến từ xứ sở mặt trời mọc: Suzuki (lĩnh vực sản xuất xe máy, xe hơi), Obayashi (lĩnh vực xây dựng), YKK (sản xuất khóa kéo), NEC Tokin Electronics (sản xuất linh kiện điện tử)…
Năm 2018, Minh Phương Logistics công bố dự án hợp tác với Samsung Logistics và công ty cổ phần C.P.Việt Nam để thành lập các liên doanh cung ứng dịch vụ hậu cần cho các tập đoàn này Việt Nam. Tháng 11.2018, Minh Phương Logistics ký kết hợp tác nhượng quyền thương hiệu Enterprise Rent-a-car, lần đầu tiên có mặt tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương nói chung và tại Việt Nam nói riêng. Bà Minh Phương cũng được tạp chí Forbes Asia chọn vào danh sách “25 nữ doanh nhân mới nổi của châu Á” năm 2018.
TIÊU YẾN TRINH, tuổi: 46, CEO Talentnet
Bà Tiêu Yến Trinh, 46 tuổi, là tổng giám đốc công ty Kết nối Nhân tài (Talentnet), công ty hoạt động trong lĩnh vực nhân sự tại Việt Nam, cung cấp các dịch vụ tuyển dụng, tư vấn cấu trúc lương thưởng, hệ thống – chính sách nhân sự, tiền lương…
Điểm đáng chú ý của Talentnet là khảo sát lương hằng năm, hợp tác độc quyền với các công ty nước ngoài Mercer, ADP Streamline. Đây là cơ sở để nhiều công ty tại Việt Nam hoàn thiện chính sách nhân sự. Talentnet tiền thân là một nhánh của PricewaterhouseCoopers. Khi công ty kiểm toán quốc tế muốn bán bộ phận này để tinh gọn công ty, bà Trinh, vốn là trưởng bộ phận dịch vụ nhân sự nhân sự của PricewaterhouseCoopers đã mua lại và phát triển công ty từ 12 nhân viên lên 300 nhân viên và 400 khách hàng.
Theo công bố của Talentnet, doanh thu công ty tăng 35 lần. 70% khách hàng của công ty là các doanh nghiệp nước ngoài. Gần đây, Talentnet đẩy mạnh khách hàng nội địa. Bà Trinh tốt nghiệp ngành Quản trị nhân sự của đại học Swinburne, Úc năm 2001. Bà là thành viên của ban chủ nhiệm câu lạc bộ Nhân sự thuộc phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham), Câu lạc bộ nhân sự Việt Nam (VNHR Club) và phó chủ tịch hiệp hội Doanh nhân trẻ TP.HCM.
NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THẢO, tuổi: 50
Sáng lập, CEO, Vietjet Air
Bà Nguyễn Thị Phương Thảo là một trong các nữ doanh nhân thế hệ mới, nổi bật nhất tại Việt Nam trong 10 năm qua. Tên tuổi nữ doanh nhân này gắn liền với VietJet Air, hãng hàng không tư nhân có quy mô vốn hóa đạt gần 3 tỉ USD (thời điểm giữa tháng 2.2019).
Ở cương vị sáng lập và tổng giám đốc, bà Thảo là linh hồn dẫn dắt VietJet không ngừng phát triển, mở rộng. VietJet thành lập năm 2007, đi vào hoạt động từ năm 2011. Tính tới cuối năm 2019, hãng đang khai thác 78 máy bay, khai thác 139 đường bay, trong đó có 95 đường bay quốc tế. Năm 2019, VietJet Air công bố doanh thu đạt 52.059 tỉ đồng, đạt 4.218 tỉ đồng lợi nhuận sau thuế.
Ngày 12.2.2020, Vietjet mở 5 đường bay thẳng tới Ấn Độ – một trong những thị trường hàng không tiềm năng hàng đầu thế giới khi dân số tại đây là 1,3 tỉ người. Tên tuổi nữ tỉ phú tự thân duy nhất trong khu vực Đông Nam Á (theo Forbes) còn gắn với HDBank, ngân hàng 30 năm tuổi nơi bà ngồi ghế phó chủ tịch thường trực.
Niêm yết trên thị trường chứng khoán từ đầu năm 2018, HDBank có quy mô vốn hóa đạt 1,2 tỉ USD vào trung tuần tháng 2.2019. Năm 2019, HDBank thông báo đạt lợi nhuận sau thuế 3.604 tỉ đồng. Đầu năm 2020, HDBank vừa nhận huân chương Lao động vì các đóng góp trong lĩnh vực kinh tế và xã hội.
Cổ đông lớn nhất tại HDBank là Sovico, công ty tư nhân do vợ chồng bà Thảo kiểm soát. Sovico là cổ đông lớn tại VietJet, HDBank và Phú Long – nhánh kinh doanh địa ốc có kế hoạch IPO và niêm yết.
Bà Thảo sinh ra tại Hà Nội, thuộc lứa doanh nhân trưởng thành từ Đông Âu. Đầu thập niên 1990, các biến động kinh tế chính trị tại Liên Xô (cũ) và khối Đông Âu mở ra cơ hội kinh doanh với nhiều cựu du học sinh Việt Nam, trong đó có bà Thảo. Từ kinh doanh thương mại thiết bị điện tử và nông sản, năm 21 tuổi, bà Thảo đã kiếm được 1 triệu USD đầu tiên, theo tự bạch.
Sau khi tích lũy vốn liếng kinh doanh từ nước ngoài bà Thảo đầu tư về Việt Nam, trở thành cổ đông lớn của nhiều ngân hàng thương mại cổ phần. Từ lĩnh vực ngân hàng, từng bước vợ chồng bà Thảo mở rộng ra lĩnh vực kinh doanh địa ốc, trong đó có các dự án bất động sản của Phú Long và khu nghỉ dưỡng Furama Resort Danang. Bà Thảo có bằng cử nhân Tài chính Tín dụng và bằng tiến sĩ Điều khiển học kinh tế ở Nga.
NGÔ THỊ BÍCH HẠNH, tuổi: 48, Phó chủ tịch, đồng sáng lập, BHD
NGÔ THỊ BÍCH HIỀN, tuổi: 54, Giám đốc chi nhánh tại TP.HCM, BHD
Hai chị em Ngô Thị Bích Hiền (trái) và Ngô Thị Bích Hạnh (phải), cùng với đạo diễn Nguyễn Phan Quang Bình (chồng bà Hạnh), là những người sáng lập BHD, công ty phát triển nội dung, sản xuất, phát hành các sản phẩm truyền thông, giải trí. Trong khi bà Hạnh tập trung vào mảng phát triển kinh doanh, sáp nhập, bà Hiền phụ trách hoạt động kinh doanh và tài chính của mảng rạp chiếu.
BHD, ra đời năm 1996, gắn liền với những “cột mốc đầu tiên” trong lĩnh vực giải trí tại Việt Nam như giới thiệu loạt phim Hàn Quốc của đài KBS, kênh MTV, phát triển kênh tin tức tài chính FBNC. BHD cũng lập quan hệ với đối tác quốc tế để phân phối và để sản xuất nhiều các chương trình truyền hình hàng đầu tại Việt Nam.
BHD đã sản xuất hàng trăm các chương trình TV cũng như những bộ phim như Bỗng dưng muốn khóc, Cô gái xấu xí, Việt Nam Idol, Việt Nam Got Talents, Master Chef, Amazing Race, Hậu Duệ Mặt Trời Việt Nam…BHD còn là nhà sản xuất, phát hành các bộ phim từng phá vỡ kỷ lục phòng vé phim tại Việt Nam như Hotboy nổi loạn, Cánh đồng bất tận, Cô dâu đại chiến, Long Ruồi, Tấm Cám Chuyện chưa kể, Cô Ba Sài Gòn, Gái già lắm chiêu.
Năm 2018-2019, BHD phát hành và sản xuất các chương trình và phim truyền hình như các chương trình truyền hình thực tế như Học viện Mẹ chồng, Cuộc đua Kỳ thú, giải chạy kết hợp với VTV3 Revive Marathon Xuyên Việt... và có những chương trình như Hãy chọn Giá đúng kéo dài 16 năm trên VTV3. BHD cũng vừa hợp tác với VTVCab 4 để cho ra mắt kênh phim truyện và giải trí đa phương tiện - Kênh Love nhắm đến gia đình trẻ.
Doanh thu và lợi nhuận của mảng truyền hình nói chung và của BHD nói riêng theo xu thế chung có sụt giảm so với những năm trước đó. BHD đang phát triển mảng sản xuất và phát hành nội dung trên các nền tảng kỹ thuật số. Mảng dịch vụ xem phim theo yêu cầu Danet cung cấp trên trên app và web, và BHD cũng hợp tác với các đối tác tại lớn để phát hành dịch vụ nội dung.
BHD đang trong giai đoạn sản xuất phim Maika, cô bé từ trên trời rơi xuống. BHD sở hữu hệ thống rạp chiếu BHD Star Cineplex hiện có 10 rạp chiếu, với 60 phòng chiếu, với doanh thu của rạp chiếu tăng trưởng gần 30% năm 2019.
LÊ THỊ QUỲNH TRANG, tuổi: 44
Sáng lập và tổng giám đốc Multimedia JSC
Từ một người hoàn toàn ngoại đạo với ngành thời trang và giải trí, bà Lê Thị Quỳnh Trang trở thành người tạo ra nhiều thay đổi trong lĩnh vực mới mẻ này tại Việt Nam.
Bà Trang đã đưa nhiều chương trình truyền hình thực tế có bản quyền từ nước ngoài về Việt Nam, gồm: Vietnam’s Next Top Model (Người mẫu Việt Nam), chương trình Project Runway Vietnam (Nhà thiết kế Thời trang Việt Nam), The Face Vietnam (Gương mặt người mẫu Việt Nam). Đặc biệt, sự kiện Tuần lễ thời trang quốc tế Việt Nam (Vietnam International Fashion Week), qua hơn 10 mùa, là sự kiện thời trang được quan tâm.
Bà Quỳnh Trang cũng phát triển các hướng kinh doanh mới, bao gồm việc đào tạo những người mẫu trẻ mới tại học viện BeU Models, BeU Academy, và xây dựng, tạo dựng phong cách cá nhân chuyên nghiệp dành cho giới doanh nhân tại học viện đào tạo hình ảnh ImageCoach.
Với 80 nhân viên, Multimedia JSC, công ty do bà Trang sở hữu, đang có mức tăng trưởng đều đặn. Hai năm gần đây, doanh thu đạt trên 13,6 triệu đô Mỹ và 16,2 triệu đô Mỹ, với tỉ suất lợi nhuận tương ứng là 14,3% và 17,5%.
NGÔ THANH VÂN, tuổi: 40
Diễn viên, đạo diễn, nhà sản xuất phim
Sáng lập & CEO, Studio 68
Với những thành công ở vai trò diễn viên, Ngô Thanh Vân chuyển mình trở thành nhà sản xuất, đạo diễn, điều hành Studio 68.
Vài năm qua, điện ảnh Việt Nam khởi sắc, trong đó Hai Phượng do Lê Văn Kiệt đạo diễn, Studio 68 cùng với NHV Entertainment sản xuất có kinh phí hơn 20 tỉ đồng, mang về doanh thu kỷ lục hơn 200 tỉ đồng. Ngô Thanh Vân trong vai chính Hai Phượng, ngoài màn hành động mát nhãn, lột tả tâm lý của một người mẹ đang nỗ lực giành lại người con bị bắt cóc.
Những năm qua tên tuổi của Ngô Thanh Vân gắn liền với nhiều cột mốc quan trọng của thị trường điện ảnh Việt Nam. Vai diễn Võ Thanh Thúy trong Dòng máu anh hùng (2006) đến khi cô đang là ca sĩ. Bộ phim có kinh phí hơn 1,5 triệu đô la Mỹ, cao nhất thị trường thời điểm đó, trở thành bộ phim Việt Nam đầu tiên được phân phối có bản quyền ra thế giới.
Cho tới nay, hầu như năm nào Vân cũng giới thiệu tác phẩm mới trong các vai trò khác nhau Tấm Cám: Chuyện chưa kể (2016, đạo diễn và vai nữ phụ); Cô Ba Sài Gòn (2017, nhà sản xuất, diễn viên); Song Lang (2018, nhà sản xuất); Hai Phượng (2018, nhà sản xuất); Trạng Tí (dự kiến 2020); Thanh Sói (dự kiến, 2021)
Đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn, tác giả báo cáo Ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam 2018 – 2019: Làm thế nào để vươn mình trước một tương lai bất định nhận định, trong số những nhà sản xuất phim ở Việt Nam Vân là một trong hai gương mặt thành công hơn cả. “Ngô Thanh Vân rất kiên trì khai phá nhiều thể loại khác nhau, kinh qua nhiều dự án thuộc loại khó nhằn. Tuy nhiên, những người ‘máu lửa’ như Ngô Thanh còn quá hiếm hoi.”
NGUYỄN ANH VŨ (MISA), tuổi: 38
Đồng sáng lập, MisaVu
MisaVu là công ty tổ chức các sự kiện xa hoa tại Việt Nam, được thành lập từ năm 2009, thực hiện các tiệc cưới lấy ý tưởng từ các bộ phim hay tiểu thuyết nổi tiếng. Tại công ty, Misa là người đưa ra các ý tưởng sáng tạo, điều hành và thực hiện các bữa tiệc cưới như Levitate, Người tình, Galaxarium, Gardenia...
Khoảng năm năm trở lại đây, MisaVu thực hiện khoảng 20 tiệc cưới mỗi năm, chiếm khoảng 70% số lượng tiệc của công ty, còn lại là các sự kiện đặc biệt khác. Trong một ngành dịch vụ dễ sao chép ý tưởng như tổ chức sự kiện, cô xây dựng mỗi buổi tiệc có ý tưởng xuyên suốt, tạo nên sự khác biệt, độc đáo.
Khách hàng phải đặt trước 1,5-2 năm cùng 90% chi phí. “Mỗi đám cưới là tác phẩm duy nhất, 70% vật liệu kiến trúc sẽ bị hủy xả để đảm bảo không có lần thứ hai. Tiệc sau đẹp, khó hơn tiệc trước,” cô cho biết.
Năm 2019, MisaVu mở nhánh công ty Wedding World by MisaVu để thực hiện các sự kiện phân khúc khách hàng rộng hơn. Công ty cũng đang mở rộng thị trường sang khu vực Trung Đông.
Misa bắt đầu kinh doanh với việc làm thiệp từ khi học phổ thông, trở thành nghệ sĩ vẽ tranh kính và làm đồ thủy tinh vào những năm học đại học. Cô tốt nghiệp đại học Mỹ thuật Công nghiệp, chuyên ngành Thiết kế nội thất và Tạo dáng công nghiệp
HỒ NGỌC HÀ, tuổi: 35
Ca sĩ, sáng lập và giám đốc sáng tạo, M.O.I Cosmetics
Sau 20 năm tham gia lĩnh vực giải trí, từ vai trò người mẫu, diễn viên đến ca sĩ, dựa trên sức hút của thương hiệu cá nhân, Hồ Ngọc Hà kết hợp với đối tác là Lâm Thành Kim (29 tuổi) phát triển thương hiệu mĩ phẩm M.O.I Cosmetics dành cho khách hàng từ 16 tuổi đến 40 tuổi.
Thay vì thực hiện các chương trình tiếp thị truyền thống, M.O.I sử dụng các kênh truyền thông xã hội của Hồ Ngọc Hà và các gương mặt thu hút sự chú ý trên mạng xã hội để giới thiệu sản phẩm với chi phí ít nhất. 90% sản phẩm của M.O.I hiện bán qua kênh trực tuyến. M.O.I cũng được phân phối thông qua gần 1.000 đại lý bán hàng.
Trong vai trò giám đốc sáng tạo của M.O.I, Hà làm việc với đội ngũ tiếp thị và phát triển sản phẩm để hiểu hơn về nhu cầu và thị hiếu phụ nữ Việt Nam, tư vấn cho đối tác sản xuất để tạo ra các sản phẩm phù hợp. Trong vòng hainăm, M.O.I đã bán được hơn 800.000 sản phẩm, theo thông tin tự công bố. Hà hiện là cổ đông lớn nhất tại công ty.
VĂN ĐINH HỒNG VŨ, tuổi: 37, đồng sáng lập, CEO, ELSA
Văn Đinh Hồng Vũ, phụ nữ người Việt 37 tuổi khởi nghiệp tại thung lũng Silicon, San Francisco, Mỹ. Nguyên sinh viên trường đại học Ngoại thương TP.HCM là một trong hai đồng sáng lập của Elsa, phần mềm học tiếng Anh sử dụng công nghệ nhận diện giọng nói và chỉnh lý ngữ âm biến ứng dụng trở thành trợ tá ngôn ngữ riêng cho người học hiện có 7 triệu lượt tải phổ biến tại hơn 100 quốc gia.
Hệ thống lõi của Elsa là kết quả của hơn bốn năm nghiên cứu học hỏi công nghệ nhận dạng giọng nói của các công ty lớn trong ngành như Google, Apple đồng thời phát triển thêm các thuật toán xử lý giọng nói cho phép nhận diện lỗi sai khi phát âm và hướng dẫn sửa theo chuẩn giọng nói người bản xứ.
Việt Nam là thị trường lớn nhất của Elsa, chiếm một nửa trong số 7 triệu lượt tải của Elsa. Năm ngoái, Elsa mở văn phòng mới tại thị trường đông dân thứ hai thế giới Ấn Độ, có mặt tại đất nước đông dân thứ tư Indonesia và thị trường Nhật Bản. Tháng 11.2019, họ được giới thiệu tại các trường học và doanh nghiệp ở Thái Lan. Elsa không công bố số lượt tải có trả tiền. Họ chia sẻ sứ mệnh hướng đến mục tiêu hơn 1 tỉ người học nói tiếng Anh trên thế giới.
Tháng 3.2018, Vũ gọi vốn thành công 3,2 triệu USD vòng series A từ quỹ đầu tư Monk's Hill Ventures của Singapore. Năm 2019, gã khổng lồ Google đổ thêm 7 triệu USD vào ứng dụng học tiếng Anh. Vũ và Elsa từng được tạp chí Forbes (Mỹ) nhắc đến trong danh sách bốn công ty sử dụng trí tuệ nhân tạo thay đổi thế giới. Vũ hiện là người Việt duy nhất trong công ty công nghệ quy tụ 62 con người từ 40 đất nước.
NGUYỄN ĐOÀN KIM SƠN, tuổi: 47
Chủ tịch, Liên minh Bách Khoa (Tuệ Đức)
Tốt nghiệp đại học Bách khoa TP.HCM, bà Kim Sơn cùng chồng lập ra Bách Khoa Computer, công ty chuyên phân phối thiết bị viễn thông. Năm 2008, cùng chồng, bà lập ra hệ thống trường tư thục Pathway (Tuệ Đức) hệ thống trường liên cấp từ mầm non đến trung học có mặt tại TP.HCM và Hà Nội. Sau 12 năm phát triển, hiện Tuệ Đức có 12 cơ sở, thu hút hơn 1.300 học sinh mầm non và mẫu giáo, hơn 800 học sinh tiểu học và trung học.
Trong hệ thống các trường tư thục, Tuệ Đức có hướng phát triển riêng biệt khi áp dụng triết lý giáo dục kết hợp giữa văn hóa phương Đông và khoa học phương Tây, trong đó chú trọng xây dựng nhân cách, đạo đức cho học sinh, bên cạnh truyền thụ kiến thức.
Trong định hướng, bà Kim Sơn muốn phát triển Tuệ Đức mở rộng ra toàn quốc, bên cạnh thương hiệu Tuệ Đức còn có Tuệ Đức Xanh hiện đã có ba điểm trường. Hiện tại, bà Kim Sơn là chủ tịch công ty cổ phần Liên minh Bách Khoa, chủ sở hữu hệ thống Tuệ Đức. Hệ thống bán lẻ Bách Khoa Computer hiện có 23 cửa hàng phân phối tại các tỉnh thành trên toàn quốc.
(*) Bản in theo tạp chí Forbes Việt Nam số 82, tháng 3.2020